Phối cảnh tuyến đường sắt cao tốc chạy trên cao. Ảnh minh họa.
Theo báo cáo của Ban Quản lý Dự án Đầu tư xây dựng các công trình giao thông và nông nghiệp TP Đà Nẵng, đơn vị đang tích cực triển khai công tác chuẩn bị mặt bằng và quy hoạch tái định cư để phục vụ Dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam. Đoạn tuyến đi qua Đà Nẵng có chiều dài hơn 116 km, ảnh hưởng đến 24 xã, phường bắt đầu từ phường Hải Vân đến xã Núi Thành. Hướng tuyến dự kiến chủ yếu chạy dọc theo đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông và cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi.
Tuyến đường sẽ bao gồm 2 ga hành khách (ga Đà Nẵng và ga Tam Kỳ), 1 ga hàng hóa tại Chu Lai, cùng 4 depot và các trạm bảo dưỡng. Tổng diện tích đất thu hồi ước tính khoảng 843 ha, với hơn 2.139 hộ dân bị ảnh hưởng và nhu cầu tái định cư lên đến 3.148 lô đất.
Để đáp ứng nhu cầu tái định cư cho người dân, thành phố dự kiến quy hoạch và xây dựng 35 khu tái định cư, với tổng diện tích hơn 211 ha. Tổng mức đầu tư cho công tác giải phóng mặt bằng và tái định cư được khái toán khoảng 16.600 tỷ đồng, trong đó 12.900 tỷ đồng dành cho chi phí bồi thường, hỗ trợ và 3.692 tỷ đồng dành cho đầu tư xây dựng các khu tái định cư.
Căn cứ theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, TP Đà Nẵng dự kiến khởi công khu tái định cư đầu tiên vào ngày 19/8/2025 tại thôn Xóm Bùng, phường Điện Bàn Bắc, với diện tích 4,7 ha, tổng vốn đầu tư hơn 91 tỷ đồng.
Về mặt địa lý, các khu tái định cư được chia theo hai khu vực gồm phía Bắc sông Thu Bồn bao gồm các địa bàn như Hải Vân, Liên Chiểu, Hòa Khánh, Cẩm Lệ, Bà Nà, Hòa Vang, Hòa Tiến, Điện Bàn Bắc và Điện Bàn Tây.
Phía Nam sông Thu Bồn lần lượt đi qua 15 xã, phường gồm: Nổi, Duy Xuyên, Xuân Phú, Quế Sơn Trung, Thăng Bình, Thăng Phú, Thăng Điền, Tây Hồ, Chiên Đàn, Bàn Thạch, Hương Trà, Tam Xuân, Tam Anh, Tam Mỹ và Núi Thành.
Ông Nguyễn Văn Thường, Giám đốc Ban Quản lý Dự án Đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Quảng Nam cũ cho biết, tuyến đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam đoạn qua địa phận từ sông Thu Bồn về phía Nam hết ranh giới TP Đà Nẵng dài 75,26 km, lần lượt đi qua 15 xã, phường, qua rà soát hồ sơ ranh giới dự án dự kiến kinh phí thực hiện dự án hơn 9.120 tỷ đồng, cụ thể chi phí bồi thường, giải phóng mặt bằng hơn 6.500 tỷ đồng, chi phí đầu tư xây dựng 31 khu tái định cư hơn 2.500; tổng số nhà dân bị ảnh hưởng 1.510 nhà.
Tại Hội nghị về giải ngân vốn đầu tư công và công tác giải phóng mặt bằng diễn ra ngày 26/7/2025, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Lương Nguyễn Minh Triết đã thống nhất phương án phân công chủ đầu tư tiểu dự án theo địa bàn: phía Bắc sông Thu Bồn do Ban Quản lý Dự án Đầu tư xây dựng các công trình giao thông và nông nghiệp TP Đà Nẵng phụ trách và phía Nam sông Thu Bồn, do Ban Quản lý Dự án Đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Quảng Nam cũ đảm nhiệm.
Lộ trình thực hiện cụ thể từ tháng 9 đến tháng 11/2025 sẽ thực hiện khảo sát, thống kê hiện trạng đất đai và nhân khẩu bị ảnh hưởng. Từ tháng 3/2026, bắt đầu thực hiện kiểm đếm, chi trả bồi thường, hỗ trợ và bố trí tái định cư. Cuối cùng, giai đoạn xây dựng các khu tái định cư sẽ diễn ra liên tục từ tháng 9/2025 đến hết năm 2026, đảm bảo đồng bộ với tiến độ giải ngân đầu tư công và bàn giao mặt bằng phục vụ thi công tuyến đường sắt.
Tấn Thành - Chí Đại