Đà Nẵng kiến nghị cơ chế đặc thù để phát triển nông thôn mới bền vững

3 giờ trướcBài gốc

Duy trì thành quả, thích ứng với thực tiễn đô thị đặc thù

Giai đoạn 2021 – 2025, Đà Nẵng là địa phương hiếm hoi trong cả nước triển khai đồng thời hai Chương trình mục tiêu quốc gia quan trọng: xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững. Với cách làm sáng tạo, đồng bộ, đến nay 100% xã của thành phố đã đạt chuẩn nông thôn mới, nhiều địa phương đang tiếp tục hướng tới mục tiêu nâng cao, kiểu mẫu.

Công tác giảm nghèo được thực hiện toàn diện, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều của Đà Nẵng luôn ở mức thấp nhất cả nước. Đời sống người dân vùng nông thôn và miền núi được cải thiện rõ rệt. Diện mạo nông thôn đổi thay mạnh mẽ, hạ tầng cơ bản hoàn thiện, đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng nâng cao.

Tuy nhiên, Đà Nẵng cũng thẳng thắn nhìn nhận những khó khăn, bất cập trong quá trình triển khai. Việc phân bổ và giao kế hoạch vốn đầu tư, đặc biệt là nguồn vốn sự nghiệp của các Chương trình mục tiêu quốc gia còn chậm, ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân. Nhiều văn bản hướng dẫn còn thiếu đồng bộ, gây lúng túng trong triển khai ở cơ sở.

Đến năm 2035, Đà Nẵng đặt mục tiêu xây dựng nông thôn văn minh, hiện đại, thu hẹp khoảng cách với đô thị.

Đặc thù là đô thị loại I, quỹ đất nông nghiệp ít, địa bàn nông thôn – miền núi không lớn, nhưng nhu cầu đầu tư cho hạ tầng thiết yếu, sinh kế cho đồng bào vùng cao, vùng dân tộc thiểu số vẫn rất cao. Trong khi đó, cơ chế phân bổ nguồn lực hiện hành chủ yếu dựa trên tiêu chí tỷ lệ hộ nghèo, vùng khó khăn, khiến Đà Nẵng gặp khó khi tiếp cận đủ nguồn vốn hỗ trợ từ Trung ương để duy trì thành quả và triển khai các mục tiêu giai đoạn 2026 – 2035.

Từ thực tiễn đó, UBND thành phố Đà Nẵng đã kiến nghị Trung ương một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm tạo điều kiện cho địa phương chủ động, linh hoạt hơn trong thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia, bảo đảm phù hợp với đặc điểm của đô thị động lực miền Trung.

Đề xuất trao quyền chủ động, cơ chế linh hoạt

Theo đề xuất, Đà Nẵng mong muốn được áp dụng cơ chế lồng ghép, tích hợp các chương trình, dự án có cùng mục tiêu và địa bàn thực hiện, tránh dàn trải, trùng lặp, tăng hiệu quả sử dụng vốn.

Việc lồng ghép này không chỉ trong hai Chương trình mục tiêu quốc gia mà mở rộng với các chương trình phát triển kinh tế – xã hội khác như: chương trình phát triển đô thị, chương trình hỗ trợ sinh kế cho vùng miền núi, chương trình bảo tồn bản sắc văn hóa cộng đồng dân tộc Cơ Tu.

Thành phố cũng đề nghị Trung ương trao quyền chủ động cao hơn cho địa phương trong xác định danh mục, nội dung và mức hỗ trợ của các dự án, tiểu dự án thành phần, phù hợp điều kiện thực tế. Việc phân cấp mạnh mẽ cho cấp thành phố trong phê duyệt, điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm được xem là giải pháp quan trọng, giúp rút ngắn thời gian thẩm định, giảm khâu trung gian, đẩy nhanh tiến độ giải ngân.

Một điểm nhấn đáng chú ý là đề xuất cơ chế tài chính đặc thù cho các đô thị đã hoàn thành 100% xã đạt chuẩn nông thôn mới. Theo đó, trọng tâm trong giai đoạn tới sẽ chuyển từ “xây dựng” sang “duy trì, nâng cao và phát triển nông thôn kiểu mẫu".

Nguồn lực đầu tư cần ưu tiên cho các tiêu chí khó và mang tính chiến lược như: bảo vệ môi trường, chuyển đổi số trong nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn gắn với quá trình đô thị hóa bền vững. Cùng với đó, thành phố đề xuất được sử dụng linh hoạt các nguồn vốn sự nghiệp, vốn đối ứng địa phương và huy động nguồn xã hội hóa, kể cả từ doanh nghiệp và tổ chức quốc tế để thực hiện các dự án ưu tiên.

Với tầm nhìn đến năm 2035, Đà Nẵng đặt mục tiêu xuyên suốt là xây dựng khu vực nông thôn văn minh, hiện đại, thu hẹp khoảng cách với đô thị, bảo đảm mọi người dân đều được hưởng thành quả phát triển, Thành phố Đà Nẵng xác định ba nhóm giải pháp trọng tâm:

Phát triển hạ tầng nông thôn đồng bộ, kết nối với không gian đô thị, chú trọng giao thông, cấp – thoát nước, xử lý rác thải và chuyển đổi năng lượng xanh; xã nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu sẽ được khuyến khích phát triển theo hướng nông nghiệp sinh thái, du lịch cộng đồng, dịch vụ nông thôn gắn với chuyển đổi số.

Tập trung giảm nghèo đa chiều, bền vững: đặc biệt là đối với hộ cận nghèo, người lao động mất việc, phụ nữ đơn thân và đồng bào dân tộc thiểu số tại địa bàn xã Hòa Bắc. Hỗ trợ sinh kế, đào tạo nghề, kết nối việc làm và phát triển mô hình hợp tác xã, doanh nghiệp xã hội ở nông thôn được đẩy mạnh.

Tăng cường công tác tuyên truyền, giám sát và đánh giá chương trình: phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị – xã hội, cộng đồng dân cư và báo chí trong giám sát, phản biện chính sách. Thành phố đề xuất Trung ương hoàn thiện bộ chỉ số giám sát đa chiều, phản ánh đúng thực chất kết quả giảm nghèo, mức sống và chất lượng cuộc sống của người dân.

Theo UBND thành phố Đà Nẵng, để các đề xuất này đi vào thực tế, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Trung ương và địa phương, đặc biệt trong việc hướng dẫn, phân bổ nguồn lực, giám sát và tổng kết đánh giá. Đà Nẵng mong muốn Chính phủ sớm ban hành Bộ tiêu chí nông thôn mới giai đoạn 2026 – 2035 theo hướng linh hoạt, phù hợp đặc thù từng vùng, từng đô thị và tránh cách áp dụng bình quân giữa các vùng miền.

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/da-nang-kien-nghi-co-che-dac-thu-de-phat-trien-nong-thon-moi-ben-vung-2455003.html