Đà Nẵng – thách thức duy trì danh hiệu 'thành phố môi trường' sau sáp nhập:Bài 2: Hạ tầng xử lý nước thải tại các cụm công nghiệp – Vẫn còn nhiều bất an

3 giờ trướcBài gốc

Nhiều cụm công nghiệp quy mô nhỏ không có hệ thống xử lý nước thải

Theo báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường TP. Đà Nẵng, tại Quảng Nam (cũ) hiện có 13 khu công nghiệp được thành lập (có 11 khu công nghiệp đã đi vào hoạt động, 2 khu đang xây dựng), trong đó 9 khu công nghiệp có hệ thống xử lý nước thải tập trung; 45/56 cụm công nghiệp có quyết định thành lập đã đi vào hoạt động. Tuy nhiên, nhiều cụm công nghiệp do cấp huyện trước đây làm chủ đầu tư chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung, gây khó khăn trong thu hút đầu tư và tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường.

Một góc cụm công nghiệp Thanh Hà (nay là phường Hội An Tây, TP. Đà Nẵng).

Chỉ tính riêng trong giai đoạn 2021-2023, chính quyền địa phương liên tục phát hiện một số doanh nghiệp tại Cụm công nghiệp Tây An (nay thuộc xã Duy Xuyên, Đà Nẵng) xả nước thải chưa qua xử lý ra môi trường; đã xử phạt vi phạm hành chính, buộc dừng hoạt động đối với 3 cơ sở gây ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng một số doanh nghiệp tại cụm công nghiệp này xả nước thải chưa qua xử lý ra hệ thống cống thoát nước khu vực cầu Cây Thị, làm ô nhiễm không khí và môi trường nước khu vực này.

Tại Cụm công nghiệp An Lưu (nay thuộc phường Điện Bàn Đông, TP. Đà Nẵng) với quy mô gần 40 ha, từng được đầu tư nhà máy xử lý nước thải trị giá 13 tỷ đồng, công suất 700 m³/ngày. Tuy nhiên, người dân nhiều lần phát hiện nước thải chưa qua xử lý nghi từ cụm công nghiệp này chảy ra sông Lai Nghi, gây mùi hôi thối, cá chết hàng loạt. Một đường ống ngầm nối thẳng từ nhà máy ra mương thoát nước bị phát hiện, càng làm dấy lên nghi ngại. Dù chính quyền địa phương cho biết sự cố đã được khắc phục, song tình trạng tái diễn nhiều lần, gây bức xúc kéo dài.

Không chỉ Tây An, An Lưu, nhiều Cụm công nghiệp khác tại Quảng Nam (cũ) cũng trong tình trạng tương tự. Một số nơi xây dựng nhà máy xử lý nhưng vận hành chưa tới 50% công suất do lượng nước thải ít, chi phí vận hành cao. Nhiều doanh nghiệp sản xuất vì tiết kiệm chi phí đã lén xả thải ra môi trường. Điều này không chỉ gây ô nhiễm mà còn khiến các Cụm công nghiệp mất đi lợi thế cạnh tranh trong thu hút đầu tư.

Tại TP. Đà Nẵng (cũ) có 6 khu công nghiệp đã đi vào hoạt động với hạ tầng kỹ thuật bảo vệ môi trường tương đối hoàn chỉnh; 100% khu công nghiệp đã lắp đặt hệ thống quan trắc tự động; 100% khu công nghiệp, khu công nghệ cao, cụm công nghiệp có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường.

Tuy nhiên, vẫn còn bất cập như một số nơi chưa tách riêng hệ thống thu gom nước mưa và nước thải. Điển hình, tại khu công nghiệp Đà Nẵng do Công ty TNHH Massada Land làm chủ đầu tư, doanh nghiệp xin miễn lắp đặt hệ thống quan trắc tự động với lý do nước thải sau xử lý được đưa vào hệ thống đô thị. Còn tại khu công nghiệp dịch vụ thủy sản Đà Nẵng (Trạm Thọ Quang), trạm xử lý nước thải tập trung đã ngừng hoạt động, phải chuyển về trạm Sơn Trà để xử lý (công suất xử lý nước thải từ 3.500 – 4.700 m3/ngày/đêm).

Tăng cường quan trắc, giám sát minh bạch

Theo Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng Phan Thái Bình, trước thực trạng các cụm công nghiệp không đảm bảo nguồn lực đầu tư hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật về môi trường theo quy định bắt buộc của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 (phải có hạ tầng tách riêng nước mưa, nước thải), dẫn đến khó khăn trong công tác cấp giấy phép môi trường về xả nước thải đối với các dự án thứ cấp và cơ sở trong cụm công nghiệp, gây khó khăn cho nhà đầu tư khi phải chủ động xây dựng tuyến ống xả thải trực tiếp ra nguồn tiếp nhận.

Nhà máy xử lý nước thải Khu đô thị Tam Hiệp (thuộc Núi Thành, Quảng Nam cũ).

Một lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường thừa nhận, việc thiếu hệ thống xử lý nước thải tại các cụm công nghiệp không chỉ làm tăng nguy cơ ô nhiễm mà còn hạn chế khả năng thu hút doanh nghiệp. Trong khi đó, chi phí xây dựng và vận hành hệ thống xử lý nước thải quá cao, khiến các cụm công nghiệp nhỏ khó có thể duy trì hiệu quả.

Tại buổi làm việc với Đoàn giám sát chuyên đề của Quốc hội "Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành” với UBND TP. Đà Nẵng và các sở, ngành liên quan diễn ra cuối tháng 7 vừa qua, đại diện Đoàn giám sát cho rằng, mặc dù chính quyền địa phương đã yêu cầu kiểm soát chặt chẽ các nguồn thải lớn, giám sát, xử lý nghiêm vi phạm.

Tuy nhiên, để xóa bỏ triệt để “điểm đen” môi trường, cần sự phối hợp đồng bộ từ cấp tỉnh đến cơ sở, cùng cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư xử lý. Giải pháp trước mắt là rà soát toàn bộ các cụm công nghiệp, ưu tiên đầu tư nhà máy xử lý tại những nơi tập trung nhiều doanh nghiệp. Có thể áp dụng mô hình liên kết nhiều cụm công nghiệp dùng chung một hệ thống xử lý để tiết kiệm chi phí.

Đồng thời, khuyến khích đối tác công – tư, huy động nguồn lực xã hội hóa. Song song, cần lắp đặt hệ thống quan trắc tự động, kết nối dữ liệu về Sở Tài nguyên và Môi trường để giám sát minh bạch. Người dân địa phương cũng cần được trao quyền giám sát. Chính họ là những người phát hiện nhanh nhất dấu hiệu ô nhiễm và phản ánh kịp thời. Khi cộng đồng cùng tham gia, hiệu quả quản lý sẽ bền vững hơn.

Các cụm công nghiệp Quảng Nam (cũ) đang là “nút thắt” lớn của TP. Đà Nẵng mới trong việc duy trì thương hiệu "thành phố môi trường".

(Còn nữa)

Tấn Tài

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/da-nang-thach-thuc-duy-tri-danh-hieu-thanh-pho-moi-truong-sau-sap-nhap-bai-2-ha-tang-xu-ly-nuoc-thai-tai-cac-cum-cong-nghiep-van-con-nhieu-bat-an-10386305.html