Đà Nẵng và Quảng Nam tìm cách khắc phục thực tế khan hiếm cát xây dựng

một ngày trướcBài gốc

Một mỏ cát tại huyện Đại Lộc (Quảng Nam) đã hết hạn hoạt động.

Giá cát tăng “sốc”, thị trường hỗn loạn

Những ngày cuối tháng 5/2025, khắp các công trình xây dựng tại Quảng Nam và Đà Nẵng, nỗi lo về giá cát leo thang và nguồn cung cạn kiệt đang bao trùm. Nhiều DN, nhà thầu thi công các dự án rơi vào thế “tiến thoái lưỡng nan”, không thể triển khai đúng tiến độ, nguyên nhân vì không thể mua nổi cát xây dựng.

Tại các địa bàn từng được xem “thủ phủ” khai thác cát như huyện Đại Lộc, Duy Xuyên, TX Điện Bàn (Quảng Nam), hiện chỉ còn lác đác vài mỏ cát được cấp phép hoạt động, trong đó có mỏ tạm ngưng vì lý do nội bộ. Số còn lại đã hết hạn khai thác hoặc chưa hoàn tất thủ tục đấu giá, cấp phép mới. Tình trạng mất cân đối cung - cầu đã đẩy giá cát xây dựng lên mức kỷ lục.

Theo khảo sát của PLVN, giá cát hiện dao động 600.000 - 700.000 đồng/m3, tăng gần gấp đôi so với 2024 (từ 350.000 - 450.000 đồng/m3 - NV). Giá đất san lấp cũng leo thang, lên mức 300.000 đồng/m3, gây áp lực lớn đến chuỗi cung ứng vật liệu xây dựng (VLXD).

Giám đốc một DN xây dựng tại Đà Nẵng cho biết, giá cát trên thị trường bắt đầu tăng từ những tháng đầu năm 2025. Đỉnh điểm của đợt tăng giá rơi vào giữa tháng 5, hiện chưa có dấu hiệu “hạ nhiệt” và có tiền cũng chưa chắc mua được cát.

“Với mức giá hiện nay, các công trình dân dụng, đặc biệt là xây nhà dân, sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Tương tự, các nhà thầu cũng “méo mặt” vì các hợp đồng đã ký kết từ trước với đơn giá thấp hơn rất nhiều so với thực tế hiện tại”, ông cho hay.

Nhiều DN xây dựng cho biết, do nguồn cung chủ yếu từ các mỏ ở Quảng Nam hiện đã dừng hoặc tạm ngưng khai thác, họ buộc phải tìm mua cát từ các tỉnh khác, dẫn đến phát sinh chi phí vận chuyển, kéo theo giá thành đội lên cao. Cùng với đó, tình trạng một số chủ mỏ, bãi tập kết tự ý điều chỉnh giá vượt ngưỡng giá công bố của cơ quan chức năng cũng gây hỗn loạn thị trường.

Giá cát tăng, nên một số loại VLXD gắn liền với cát cũng tăng theo. Mới đây, Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình giao thông và nông nghiệp Đà Nẵng (BQLDA) có văn bản gửi UBND TP Đà Nẵng cho biết, nhiều dự án trọng điểm đầu tư công của TP đang đứng trước nguy cơ bị gián đoạn, ảnh hưởng tiến độ, chất lượng công trình. Nguyên nhân do một loạt Cty cung cấp bê tông thương phẩm thông báo tạm dừng hoặc tăng giá.

Tại Đà Nẵng, Cty Việt Hàn (chi nhánh Quảng Nam), Cty Phước Yên, Vinaconex 25… thông báo tạm ngừng cung cấp bê tông ra thị trường do thiếu nguyên liệu cát đầu vào. Một số DN phải tạm dừng tiếp nhận đơn hàng mới, buộc phải điều chỉnh giá bê tông thương phẩm tăng từ 20 - 30%, dao động 150.000 đồng/m3, mức tăng đột ngột chưa từng có trong nhiều năm gần đây.

Ông Nguyễn Minh Huy, Giám đốc BQLDA Đà Nẵng đánh giá: “Đây là đợt khủng hoảng giá VLXD lớn nhất trong hơn 5 năm qua. Nếu không có biện pháp kịp thời, tiến độ giải ngân vốn đầu tư công sẽ bị ảnh hưởng nặng nề”.

Tháo gỡ pháp lý, thúc đẩy đấu giá mỏ vật liệu

Trước thực trạng trên, HĐND TP Đà Nẵng đề nghị UBND TP Đà Nẵng khẩn trương chỉ đạo triển khai các giải pháp cấp bách xử lý tình trạng khan hiếm VLXD. Theo HĐND, nếu không có giải pháp xử lý căn cơ, TP có nguy cơ không hoàn thành kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công và mục tiêu tăng trưởng ngành công nghiệp - xây dựng trên 10% trong năm nay.

Hiện Đà Nẵng không có mỏ cát, nguồn cát chủ yếu phụ thuộc vào Quảng Nam. Trước đây, tại các vùng lân cận như tại Quảng Nam có nhiều mỏ cát lớn trên sông Vu Gia, Thu Bồn. Đến nay, đa số các mỏ cát đã hết giấy phép, chỉ còn 2 mỏ, trong đó 1 mỏ đang tạm dừng hoạt động, mỏ còn lại sắp hết hạn.

Tại huyện Đại Lộc (Quảng Nam), mỏ Pha Lê với sản lượng khai thác 23.000m3/năm đã ngừng hoạt động từ đầu tháng 5/2025. Các bến bãi chứa cát dọc sông Vu Gia cũng chỉ còn vài trăm m3 đang được ưu tiên giao cho đối tác truyền thống. Một mỏ cát khác tại sông Thu Bồn đến đầu tháng 6 này sẽ hết hạn. Số lượng cát đang được khai thác cũng chỉ đáp ứng đủ cho các đối tác truyền thống.

Theo khảo sát của PLVN, giá cát tại Đà Nẵng và Quảng Nam hiện dao động 600.000 - 700.000 đồng/m3. (Ảnh trong bài: Anh Huy)

Ông Lê Văn Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam nhìn nhận, lĩnh vực VLXD ở Quảng Nam có tiềm năng rất lớn, tài nguyên còn rất dồi dào. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa khai thác triệt để nhằm đem lại nguồn thu, giải quyết việc làm cho người lao động, góp phần tăng trưởng kinh tế cho địa phương.

Theo ông Dũng, hiện nay khi triển khai đấu giá khai thác một mỏ VLXD, các sở, ngành báo cáo phải mất khoảng 2 năm mới làm xong quy trình để vào khai thác. UBND tỉnh đã yêu cầu các sở, ngành rút ngắn quy trình cấp phép khai thác xuống còn 7 tháng, thay vì 24 tháng. “Nếu làm được việc này sẽ đẩy nhanh khai thác VLXD, giải quyết vấn đề khan hiếm”, ông Dũng nói.

Chủ tịch tỉnh Quảng Nam đã yêu cầu rà soát toàn bộ các mỏ trong quy hoạch. Nếu địa phương nào có nhu cầu khai thác chính đáng, đủ điều kiện, tỉnh sẽ ưu tiên triển khai hồ sơ cấp phép ngay. Khi nguồn cung vượt cầu sẽ bình ổn được thị trường.

UBND huyện Duy Xuyên (Quảng Nam) vừa thông báo đấu giá quyền khai thác khoáng sản với 7 điểm mỏ (1 điểm mỏ cát làm VLXD thông thường; 2 điểm mỏ đất làm vật liệu san lấp, đắp nền móng công trình; 4 điểm mỏ đất sét, gạch ngói). Huyện Núi Thành cũng thông báo tổ chức đấu giá quyền khai thác khoáng sản đất san lấp tại điểm mỏ NT-BS02 (thôn Xuân Ngọc, xã Tam Anh Nam) trữ lượng dự kiến 600.000m3. Huyện Đại Lộc vừa ban hành hồ sơ mời tham gia đấu giá khai thác khoáng sản tại 6 điểm mỏ, gồm 3 mỏ cát tại xã Đại Thắng, Đại Đồng, Đại Quang tổng trữ lượng trên 1,3 triệu m3. Động thái này được kỳ vọng bổ sung đáng kể cho nguồn cung VLXD, giảm áp lực vận chuyển từ xa, điều chỉnh lại giá cả trên thị trường.

Anh Huy

Nguồn Pháp Luật VN : https://baophapluat.vn/da-nang-va-quang-nam-tim-cach-khac-phuc-thuc-te-khan-hiem-cat-xay-dung-post550177.html