Ông Witkoff ngày 6/8 đã đến Thủ đô Moscow để đàm phán với các quan chức Nga, chỉ hai ngày trước thời hạn chót ngày 8/8 mà ông Trump đặt ra cho Nga để đạt được một lệnh ngừng bắn hoặc đối mặt với các lệnh trừng phạt tiềm tàng.
Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ, ông Steve Witkoff. Ảnh: CNN
Mặc dù Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố sẽ không từ bỏ chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, nhưng theo các nguồn thạo tin, Điện Kremlin có thể đưa ra những nhượng bộ cho Mỹ, bao gồm cả việc ngừng các cuộc không kích nhằm tránh các biện pháp trừng phạt kinh tế mới.
Chuyến công tác của ông Witkoff diễn ra sau một sự thay đổi rõ ràng trong cách tiếp cận của ông Trump đối với cuộc chiến. Ban đầu ông chủ Nhà Trắng tập trung gây áp lực lên Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, nhưng sau đó thể hiện sự thất vọng với ông Putin trong những tuần gần đây.
Theo những người thân cận với ông Trump, hàng loạt máy bay không người lái của Nga tấn công các thành phố Ukraine và hình ảnh tàn phá sau đó đã góp phần thay đổi cách tiếp cận của Tổng thống Mỹ.
Ông Trump đã công khai đặt cược rằng sức ép kinh tế lên Moscow sẽ buộc ông Putin phải chấm dứt chiến dịch quân sự đặc biệt vào Ukraine, vốn đã bước sang năm thứ 4. "Nếu giá năng lượng giảm thêm 10 USD/thùng, ông ấy sẽ không còn lựa chọn nào khác", ông Trump từng nói.
Tổng thống Mỹ đã đe dọa áp đặt biện pháp trừng phạt thứ cấp đối với những bên mua năng lượng của Nga để gia tăng áp lực lên ông Putin. Đây là một canh bạc rủi ro, như chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden đã nhận thấy. Việc trừng phạt những bên mua dầu của Nga mà không làm rung chuyển thị trường toàn cầu đòi hỏi một sự tính toán tinh tế, có thể gây tổn hại cho cả bạn lẫn thù.
Ngay cả ông Trump cũng bày tỏ sự hoài nghi về tính hiệu quả của các biện pháp trừng phạt, đánh giá Nga là "khá giỏi trong việc tránh né trừng phạt".
Theo giới quan sát, ông Trump muốn tránh bất kỳ hậu quả kinh tế nào trong nước. Người tiêu dùng Mỹ vẫn đang phải chịu mức giá xăng dầu cao trong năm nay, và các nhà sản xuất dầu trong nước có thể gặp khó khăn do hạn chế nguồn cung. Trước đó, Tổng thống Mỹ khẳng định không lo ngại về tác động tiềm tàng của các lệnh trừng phạt đối với nước Mỹ, rằng nước này có thể tự tăng cường sản xuất năng lượng.
Trong trường hợp ông Witkoff không đạt được một thỏa thuận hòa bình, ông Trump sẽ áp lực phải thực hiện lời đe dọa trừng phạt mới nhất. Tổng thống Mỹ đã từng đưa ra các biện pháp trừng phạt cứng rắn hơn đối với Nga trước đây nhưng rút lại để bảo toàn các cuộc đàm phán.
Còn nếu ông Putin giành được thêm một lệnh hoãn trừng phạt cứng rắn hơn nữa, điều này có nguy cơ củng cố luận điệu từ một số nhà đầu tư rằng "ôngTrump luôn chùn bước" - một canh bạc được đặt ra liên quan đến các lời đe dọa áp thuế của ông - thì điều đó cũng có thể làm suy yếu hình ảnh tự nhận là một nhà kiến tạo hòa bình.
Bên cạnh đó, nếu ông Trump thực hiện lời đe dọa của mình, việc trừng phạt những bên mua dầu mỏ của Nga có thể đe dọa mối quan hệ vốn đã mong manh với hai nền kinh tế lớn nhất thế giới là Trung Quốc và Ấn Độ.
Ông Trump đã đưa ra những đe dọa "đanh thép" với Ấn Độ trong nhiều ngày qua. Sáng 5/8, ông chủ Nhà Trắng cho biết "trong 24 giờ tới" - ngoài mức thuế 25% đã tuyên bố, sẽ còn tăng mức thuế áp lên Ấn Độ, nếu New Delhi kiên quyết mua năng lượng từ Nga.
Trong diễn biến liên quan, ngày 5/8, ông Zelensky đã có cuộc điện đàm với ông Trump, khẳng định nó "hiệu quả" và nâng cao nhận thức về các cuộc tấn công ngày càng gia tăng của Nga. Nhà Trắng đã xác nhận cuộc gọi nhưng không cung cấp thêm chi tiết. Theo một bản tin của truyền thông địa phương, các quan chức Ukraine cũng dự kiến sẽ gặp đặc phái viên Mỹ Keith Kellogg tại Kiev vào cuối tuần này.
Một số chính phủ châu Âu vẫn lo ngại rằng đặc phái viên Witkoff có thể "dưới cơ" trong bối cảnh ông thể hiện là thành viên chính quyền sẵn sàng lắng nghe nhà lãnh đạo Nga nhất, Bloomberg dẫn nguồn thạo tin cho biết.
Liên Hà