Lễ hội góp phần duy trì, bảo tồn và phát huy nét đẹp văn hóa truyền thống của người Tày Khao
Lễ hội tổ chức vào ngày Mão đầu tiên của tháng 9 âm lịch mang ý nghĩa tổng kết một năm lao động, sản xuất, tạ ơn đất trời, thần linh, Thánh Mẫu Thượng ngàn và tổ tiên đã ban phước lành cho một năm mưa thuận gió hòa. Là dịp để những người dân gặp gỡ, giao lưu, học hỏi kinh nghiệm trong sản xuất nông nghiệp và giáo dục con cháu duy trì, bảo tồn và phát huy nét đẹp văn hóa truyền thống của người Tày Khao.
Lễ hội cơm mới được tổ chức tại khuôn viên Di tích lịch sử quốc gia Đền Đông Cuông, thôn Bến Đền, xã Đông Cuông
Năm nay, Lễ hội cơm mới được tổ chức tại khuôn viên Di tích lịch sử quốc gia Đền Đông Cuông, thôn Bến Đền, xã Đông Cuông, tỉnh Lào Cai. Đây là ngôi đền thờ Mẫu Đệ nhị Thượng ngàn và các vị anh hùng người dân tộc thiểu số trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông thời Trần.
Nghi lễ mổ trâu đen
Mở đầu Lễ hội cơm mới là nghi lễ mổ trâu đen tế Mẫu và hiến sinh cho trời đất vào lúc 0h ngày Mão tháng Chín. Trâu đen được chọn làm vật hiến sinh, là biểu tượng của sức mạnh, lòng trung kiên và sự hiến dâng trọn vẹn. Sau đó, thịt trâu được chế biến làm 36 mâm cỗ đem vào trong đền cúng tế, tưởng nhớ các anh hùng dân tộc và quan lính các triều đại đã hy sinh trong trận thủy chiến chống quân Nguyên Mông bảo vệ Tổ quốc.
Nghi lễ cúng tiệc chính
Lễ tế theo nghi thức hiến sinh cho trời đất, theo tập tục của người địa phương với nghi lễ linh thiêng và độc đáo của người Tày Khao. Cùng với đó là các sản vật của một năm cấy trồng, chăn nuôi, cốm nếp được coi là sản vật mang hương vị tinh túy của đất trời, ngon nhất của mùa vụ được dâng lên Mẫu Thượng ngàn và các đấng thần linh để tạ ơn trời đất, thể hiện sự biết ơn của người dân đối với đất trời đã cho mùa màng tốt tươi, cuộc sống ấm no, hạnh phúc, đồng thời cầu khẩn cho mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an.
Lễ hội là dịp người dân gặp gỡ, giao lưu, học hỏi kinh nghiệm trong sản xuất nông nghiệp, gìn giữ văn hóa truyền thống của người Tày Khao.
Năm nay, do ảnh hưởng thiên tai, bão lũ, xã Đông Cuông đã điều chỉnh Lễ hội cơm mới Đền Đông Cuông chỉ tổ chức phần lễ, không tổ chức phần hội với các nghi lễ như: Lễ đón ông Mo về đền, lễ dâng hương, lễ cúng tiệc tuần, nghi lễ mổ trâu đen và lễ cúng tiệc chính. Các nghi lễ được chuẩn bị chu đáo, trang trọng, thể hiện tinh thần bảo tồn, tôn vinh và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc nơi đây.
Ẩn chứa trong mình những giá trị lịch sử, văn hóa truyền thống, Di tích lich sử cấp quốc gia Đền Mẫu Đông Cuông đang là điểm đến của đông đảo du khách thập phương trong hành trình tâm linh trở về cội nguồn
Lễ Cơm mới Đền Đông Cuông không chỉ là hoạt động tâm linh mà còn là sợi dây kết nối quá khứ và hiện tại, là minh chứng sinh động cho sức sống bền bỉ của văn hóa Tày Khao, góp phần bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể, phát triển du lịch tâm linh và thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương.
QUỲNH VY; ảnh: TRIỆU PHẠM