Đặc sản OCOP các địa phương đang có sự chuyển dịch âm thầm nhưng quyết liệt. Ảnh: CoopMart
Ngày 10/10 vừa qua, Saigon Co.op và Liên minh Hợp tác xã TP. Huế, Hội Doanh nhân trẻ TP. Huế đã ký kết hợp tác tăng cường kết nối chuỗi cung ứng, tiêu thụ sản phẩm đặc trưng của Huế. Hơn 15 doanh nghiệp Huế với hơn 80 mặt hàng đặc sản đã được giới thiệu nhân dịp này.
Ông Nguyễn Văn Hùng, Phó Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Thương mại TP. Huế, nhấn mạnh: “Huế có hơn 320 hợp tác xã với 100.000 thành viên, sở hữu nhiều sản phẩm đặc thù khó nơi nào sánh kịp, từ nông sản, thủy sản đến sản phẩm chế biến truyền thống. Việc kết nối với hệ thống bán lẻ hiện đại sẽ mở ra kênh tiêu thụ bền vững, giúp hàng Việt không chỉ trụ vững trên sân nhà mà còn đủ sức cạnh tranh trong hội nhập”.
Sự hợp tác này được đánh giá là mô hình liên kết “ba bên” hiệu quả, trong đó Liên minh Hợp tác xã TP. Huế đóng vai trò tập hợp và tuyển chọn những sản phẩm đạt chuẩn, đồng thời hỗ trợ pháp lý, chứng nhận chất lượng...
Hội Doanh nhân trẻ TP. Huế đảm nhiệm vai trò kết nối cộng đồng doanh nghiệp, hỗ trợ hoạt động marketing, quảng bá thương hiệu... Đơn vị bán lẻ sẽ hướng dẫn quy trình, tiêu chuẩn hàng hóa, tạo điều kiện thuận lợi để sản phẩm tiếp cận người tiêu dùng cả nước.
Huế có hơn 320 hợp tác xã với 100.000 thành viên, sở hữu nhiều đặc sản khó nơi nào sánh kịp.
Trước đó, trong khuôn khổ "Tuần hàng quảng bá sản phẩm OCOP và đặc sản Quảng Trị", nhiều doanh nghiệp cho biết thực tế khó khăn khi tìm kiếm và mở rộng thị trường. Bà Lê Thị Phương Nhi, Giám đốc Công ty TNHH thương mại Brule Coffee, cho biết các sản phẩm đặc sản do cần đầu tư vào máy móc, tiêu chuẩn, nên thường có giá thành cao. Doanh nghiệp sẽ rất khó tiếp cận các tệp khách hàng mục tiêu nếu chỉ dừng ở bán lẻ địa phương.
Doanh nghiệp này kỳ vọng kết nối B2B với các chuỗi phân phối, các nhà bán lẻ lớn tại TP. Hồ Chí Minh như Central Retail, Saigon Co.op, Satra... để mở rộng thị trường. Tương tự, hợp tác xã kinh doanh nông nghiệp Kiều Trân muốn giới thiệu các dòng dược liệu bảo vệ sức khỏe như cao cà gai leo, trà tía tô, trà cần tây... Trong khi đó, Công ty TNHH Linh Huệ đem đến sản phẩm khoai deo các loại, món đặc sản gắn liền với vùng đất Quảng Trị...
Tại hội nghị, các nhà phân phối tại TP. Hồ Chí Minh đánh giá cao tiềm năng của sản phẩm Quảng Trị, song cũng nhấn mạnh cần chuẩn hóa bao bì, truy xuất nguồn gốc và tuân thủ các quy định quốc tế để có thể vào hệ thống phân phối quy mô lớn.
Doanh nghiệp Quảng Trị kỳ vọng kết nối B2B với các chuỗi phân phối, các nhà bán lẻ lớn.
Ông Paul Lê, Phó Chủ tịch Central Retail Việt Nam, cho biết hệ thống bán lẻ hiện đại luôn có yêu cầu rất khắt khe về chất lượng và an toàn sản phẩm. "Muốn vào siêu thị, sản phẩm phải có chứng nhận rõ ràng, nguồn gốc minh bạch và quy trình sản xuất đạt chuẩn. Chúng tôi đặt tiêu chí ngon, tốt, an toàn và đúng giá làm ưu tiên hàng đầu cho người tiêu dùng," ông nhấn mạnh.
Thời gian qua, để đưa sản phẩm địa phương đến gần với người tiêu dùng, mở rộng kênh phân phối tiêu thụ, Sở Công Thương Bình Thuận cũng đã hỗ trợ các chủ thể OCOP đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Tiki, Sendo… để quảng bá, kết nối tiêu thụ. Sở cũng đã làm việc với các siêu thị tại Phan Thiết, La Gi và Phan Rí Cửa để thống nhất hình thức hỗ trợ gian hàng trưng bày, giới thiệu và bán các sản phẩm OCOP của tỉnh.
Đến nay, nhiều sản phẩm OCOP như rượu vang thanh long (Hợp tác xã thanh long Hàm Đức), nước ép thanh long Bảo Long (cơ sở Sản xuất Thương mại dịch vụ Bảo Long), cá mai sấy thái, mực rim me, cá bống cắt nướng ăn liền, mực bơ tỏi (Công ty TNHH Thương mại chế biến Đầm Sen); nước mắm lú Bà Hai (Công ty TNHH Nước mắm Bà Hai)… đã được đưa vào các hệ thống siêu thị, cửa hàng tiện lợi, giúp tăng cường khả năng tiêu thụ ổn định.
Hệ thống siêu thị hỗ trợ gian hàng trưng bày, giới thiệu và bán các sản phẩm đặc sản Bình Thuận.
Trước đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường Lạng Sơn cũng đã tổ chức Hội nghị bàn giải pháp đưa nông sản vào hệ thống siêu thị trong và ngoài tỉnh. Tham gia hội nghị có đại diện các hệ thống siêu thị lớn như WinMart, Co.opmart, BRG, Central Retail... Nhiều mô hình thành công trong liên kết sản xuất tiêu thụ đã được chia sẻ, đặc biệt là kinh nghiệm của một số hợp tác xã đồng bào dân tộc thiểu số ở Bắc Sơn, Lộc Bình, Tràng Định.
Theo đó, chính quyền Lạng Sơn đã triển khai các dự án hỗ trợ thiết bị sơ chế, đóng gói, hỗ trợ cấp mã vùng trồng, mã cơ sở đóng gói, tổ chức các lớp đào tạo marketing nông sản. Nhiều huyện đã chủ động xúc tiến ký kết hợp tác giữa hợp tác xã và hệ thống phân phối; xây dựng điểm trưng bày, giới thiệu sản phẩm…
Nhờ các giải pháp này, nhiều sản phẩm của con đồng bào dân tộc thiểu số Lạng Sơn đã tìm được đầu ra. Đơn cử, na Chi Lăng đã có mặt tại WinMart Hà Nội; hồng không hạt Văn Lãng được bán tại chuỗi siêu thị miền Trung; rau sạch Hữu Lũng đã lên kệ tại nhiều siêu thị trong và ngoài tỉnh…
Nhiều mô hình thành công trong liên kết sản xuất tiêu thụ tại Lạng Sơn.
Nhiều hợp tác xã của đồng bào Dao, Tày, Nùng tại Lạng Sơn đã và đang chuyển mình mạnh mẽ. Sản phẩm chè Shan Tuyết, gạo nếp hương, tinh bột nghệ đỏ… đã có logo, mã QR, chứng nhận VietGAP, thậm chí mã truy xuất blockchain. Đây là sự chuyển dịch âm thầm nhưng quyết liệt, cho thấy nông sản vùng cao hoàn toàn có thể bày bán tại hệ thống bán lẻ hiện đại trong và ngoài nước – miễn là có chiến lược bài bản và sự hỗ trợ đồng hành.
Tại Diễn đàn kết nối sản phẩm OCOP vùng Đồng bằng sông Cửu Long 2025, Thứ trưởng Trần Thanh Nam lưu ý: bản chất của sản phẩm OCOP là đặc sản của từng địa phương, miền vùng, vì thế, cần có hành vi ứng xử trân trọng, có hành lang an toàn để bảo vệ thương tổn trước cơn lốc thị trường.
Theo đó, trước mắt cần quán triệt 3 nội dung để tạo hành lang tự bảo vệ. Một là, xem chất lượng, an toàn thực phẩm của sản phẩm OCOP như yếu tố sống còn. Bởi chỉ cần một con sâu có thể làm rầu cả nồi canh với hệ lụy rất khó lường. Hai là, cần liên kết vùng nguyên liệu, đảm bảo an toàn. Ba là, phải đặt ý thức trách nhiệm xã hội của người làm sản phẩm OCOP lên mức cao nhất có thể.
Tuệ Mỹ