Tiêu chí cơ chế đặc thù về tài chính có hợp lý?
Thảo luận về dự án Luật Báo chí (sửa đổi) chiều 24/11, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Đỗ Đức Hiển (TP Hồ Chí Minh) cho biết, hiện nay, theo Quyết định số 362 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025, có 6 cơ quan báo chí được thực hiện theo mô hình cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện, tuy nhiên, mỗi cơ quan có mô hình tổ chức, cấp quản lý và cơ chế tài chính khác nhau. Nói cách khác, việc tiếp cận về mô hình cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện còn chưa có sự thống nhất về nội hàm, tiêu chí.
Đại biểu Đỗ Đức Hiển.
Một trong những điểm mới của dự thảo luật là bổ sung quy định tại khoản 6 Điều 16 về cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện. Theo đó, xác định các cơ quan báo chí này có các đặc điểm sau đây: Có nhiều loại hình báo chí, cơ quan báo chí trực thuộc; có cơ chế đặc thù về tài chính; được thành lập phù hợp với Chiến lược phát triển và quản lý hệ thống báo chí được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
"Qua nghiên cứu, tôi nhận thấy quy định của dự thảo luật về cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện như trên chưa bảo đảm tính bao quát, vừa thừa, vừa thiếu, nhất là chưa làm rõ được những đặc thù về tiêu chí thành lập, cơ quan có thẩm quyền thành lập và địa vị pháp lý của mô hình báo chí lớn và quan trọng này", ông nêu quan điểm.
Theo đó, việc quy định thành lập cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện phải phù hợp với Chiến lược phát triển và quản lý hệ thống báo chí là không có gì khác biệt so với cơ quan báo chí khác, bởi một trong những điều kiện được thành lập, cấp phép hoạt động của tất cả các cơ quan báo chí là phải phù hợp với chiến lược này.
Đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hạnh.
"Tiêu chí có cơ chế đặc thù về tài chính thực chất là chính sách mà cơ quan báo chí này được hưởng khi được công nhận là cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện, không phải là tiêu chí để hình thành nên cơ quan này. Đó là chưa kể, việc giao Chính phủ quy định chi tiết về cơ chế đặc thù về tài chính với từng cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện nhưng chưa xác định nguyên tắc, nội dung đặc thù là gì cũng chưa đủ rõ và khó xác định", ông chỉ rõ.
Do tên gọi của mô hình cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện được quy định tại dự thảo luật là khác với mô hình cơ quan truyền thông đa phương tiện được xác định tại pháp luật báo chí trước đây, theo ông cũng cần có quy định chuyển tiếp theo hướng công nhận các cơ quan này được tiếp tục hoạt động theo mô hình mới mà không phải thành lập lại, tránh vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện...
Sớm tổng kết Quy hoạch, xây dựng Chiến lược phát triển và quản lý hệ thống báo chí
ĐBQH Nguyễn Thị Hồng Hạnh (TP Hồ Chí Minh) dẫn Báo cáo giải trình của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH,TT&DL) sau phiên thảo luận tại Tổ, về dự kiến kiến nghị cấp có thẩm quyền việc Hà Nội và TP Hồ Chí Minh được thành lập cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện.
Đại biểu Trần Kim Yến.
Bà băn khoăn, cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện thành lập tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh là cơ quan báo chí theo khoản 5 hay khoản 6, Điều 16 dự thảo luật? Nếu thành lập theo khoản 5 thì không thể hiện đây là cơ quan thuộc tỉnh ủy, thành ủy. Nếu thành lập theo khoản 6 sẽ không phù hợp, vì cơ quan báo chí theo khoản 6 hiện nay không có cơ quan báo chí trực thuộc. "Do đó, nếu cơ quan soạn thảo đã có định hướng tiếp thu như đã nêu trên thì tôi thống nhất ý kiến của đại biểu Nguyễn Đức Hiển, là cần điều chỉnh quy định phù hợp hơn, để khi triển khai Chiến lược phát triển và quản lý hệ thống báo chí sẽ phù hợp quy định của luật này", bà lý giải.
ĐBQH Trần Kim Yến (TP Hồ Chí Minh) đề nghị điều chỉnh nội dung tại khoản 6, Điều 16 như sau: "Cơ quan báo và phát thanh, truyền hình là cơ quan báo chí thuộc tỉnh ủy, thành ủy, có thể có nhiều loại hình báo chí, sản phẩm báo chí, cơ quan báo chí trực thuộc. Một số tỉnh ủy, thành ủy có thể thành lập cơ quan báo chí theo mô hình cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện theo quy định tại khoản 5 điều này".
Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng phát biểu giải trình tại phiên thảo luận.
Đại biểu cho rằng, việc bổ sung như trên sẽ tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp luật, là điều kiện để các cơ quan báo, phát thanh truyền hình ở đô thị đặc biệt có điều kiện phát triển, phục vụ tốt nhất cho nhu cầu xã hội, lan tỏa những thông điệp mạnh mẽ, đưa chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đến với công chúng một cách nhanh nhất, trung thực nhất, góp phần đấu tranh chống lại những thông tin sai lệch tiêu cực, tạo sự đồng thuận xã hội...
Phát biểu giải trình tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ VH,TT&DL Nguyễn Văn Hùng cho biết, theo quy định tại Quyết định 362, hiện nay chúng ta có 6 cơ quan báo chí chủ lực. Các đại biểu đưa ra ý kiến, làm sao để các cơ quan báo chí ở địa phương tiếp tục phát triển... "Tinh thần là cơ quan soạn thảo sẽ phối hợp các cơ quan liên quan sớm tổng kết Quyết định này và xây dựng Chiến lược phát triển và quản lý hệ thống báo chí; báo cáo cấp có thẩm quyền và đưa vào trong luật. Chúng tôi nghĩ rằng, điều này sẽ giải quyết được vấn đề có tính chất căn cơ", Bộ trưởng khẳng định.
Theo Quyết định 362 ngày 3/4/2019 của Thủ tướng Chính phủ, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam, Báo Nhân dân, Báo Quân đội nhân dân và Báo Công an nhân dân thực hiện theo mô hình cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện. Quyết định cũng nêu mục tiêu sắp xếp hệ thống báo chí gắn với đổi mới mô hình tổ chức, nâng cao hiệu quả lãnh đạo, quản lý báo chí để phát triển hệ thống báo in, báo hình, báo nói, báo điện tử. Xây dựng một số cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện làm nòng cốt, có vai trò định hướng dư luận xã hội, thông tin đối ngoại...
Quỳnh Vinh