Các đại biểu đã đồng tình thống nhất cần ban hành Nghị quyết của Quốc hội nhằm đẩy nhanh tiến độ các dự án lớn tại địa bàn Thủ đô Hà Nội. Qua đó, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của Hà Nội nói riêng và của cả nước nói chung, nhất là các dự án trọng điểm của Thủ đô gặp không ít khó khăn, vướng mắc đã tồn tại từ nhiều năm nay.
Cần cơ chế để tháo gỡ điểm nghẽn
Góp ý vào dự thảo Nghị quyết, Đại biểu Nguyễn Thị Lan – Đoàn TP. Hà Nội cho rằng, Dự thảo đã bám sát thực tiễn, phản ánh đúng yêu cầu cấp thiết của quá trình phát triển, đồng thời thể hiện rõ quyết tâm đổi mới tư duy về thể chế vì lợi ích chung.
Đại biểu Nguyễn Thị Lan - đoàn TP. Hà Nội. Ảnh: QH
Đại biểu Nguyễn Thị Lan nhất trí và ủng hộ cao việc ban hành nghị quyết bởi đây là yêu cầu khách quan, đúng thời điểm nhằm tháo gỡ những khó khăn đã tồn tại nhiều năm trong triển khai các dự án trọng điểm của Thủ đô.
Theo đại biểu, Hà Nội đang cùng lúc phải giải quyết rất nhiều nhiệm vụ nặng nề như: phát triển hạ tầng, giảm ùn tắc, chống ngập, xử lý ô nhiễm môi trường, chỉnh trang và tái thiết đô thị trong điều kiện không gian hạn chế, mật độ dân cư cao và nhu cầu phát triển ngày càng lớn. Tuy nhiên, nhiều dự án quan trọng vẫn chưa đạt tiến độ như mong muốn do vướng thủ tục đầu tư, quy hoạch chồng chéo, giải phóng mặt bằng phức tạp và cơ chế huy động nguồn lực còn hạn chế.
“Nếu vẫn áp dụng hoàn toàn các cơ chế thông thường thì rất khó tạo ra chuyển biến rõ rệt. Việc ban hành nghị quyết thí điểm là cách tiếp cận phù hợp, vừa tháo gỡ những nút thắt trước mắt, vừa giúp kiểm nghiệm và hoàn thiện thể chế cho giai đoạn tiếp theo”- đại biểu nhấn mạnh.
Để nghị quyết được triển khai hiệu quả, đại biểu đề nghị các giải pháp như: tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa Trung ương và thành phố, đặc biệt đối với các dự án có tính chất liên vùng, liên ngành; trong quá trình thực hiện, cần quan tâm bảo đảm quyền lợi chính đáng của người dân và các tổ chức; truyền thông sớm, đầy đủ, minh bạch để tạo sự đồng thuận ngay từ đầu và thường xuyên theo dõi, đánh giá quá trình thí điểm; kịp thời điều chỉnh những bất cập phát sinh, đúng với tinh thần “thí điểm có kiểm soát”.
Mở rộng huy động vốn và hoàn thiện cơ chế giá đất
Đánh giá cao sự vào cuộc khẩn trương, nghiêm túc, quyết tâm cao của Thành ủy và chính quyền TP. Hà Nội trong nghiên cứu, xem xét và xây dựng dự thảo nghị quyết và đề xuất các cơ chế đặc thù cho các dự án lớn tại thủ đô, đại biểu Trịnh Xuân An – đoàn TP. Đồng Nai cho rằng, nếu tại kỳ họp này Quốc hội không thông qua nghị quyết thì sẽ bỏ lỡ cơ hội quantrọng để thúc đẩy sự phát triển của Thủ đô.
Góp ý vào dự thảo Nghị quyết, liên quan Điều 7 về cơ chế bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, đại biểu Trịnh Xuân An đồng tình với đề xuất bố trí mức giá bồi thường tối đa gấp hai lần quy định chung được đại biểu Hoàng Văn Cường đưa ra.
Đại biểu Trịnh Xuân An - đoàn Đồng Nai. Ảnh: QH
Tuy nhiên, theo đại biểu qua rà soát các nghị quyết về cơ chế đặc thù đang áp dụng tại nhiều địa phương, chúng ta đã cho phép các tỉnh vận dụng bảng giá đất và hệ số điều chỉnh (hệ số K). Nếu quy định “gấp hai lần” đưa vào nghị quyết của Hà Nội thì trong một số trường hợp, mức này có thể thấp hơn hoặc làm hạn chế quyền chủ động của địa phương, bởi khi nhân hệ số K, giá có thể đạt 3 - 4 lần, thậm chí 5 lần nếu phù hợp thực tiễn.
“Vì vậy, tôi đề nghị không nên ràng buộc cứng mức hai lần mà nên giao cho thành phố vận dụng bảng giá và hệ số K cho phù hợp thực tế, bảo đảm hài hòa lợi ích người dân và Nhà nước”- đại biểu Trịnh Xuân An góp ý.
Cũng tại Điều 7, khoản 5 dự thảo đề cập việc giao đất trong trường hợp chưa có giá đất, đại biểu đề nghị rà soát chặt chẽ quy định này để bảo đảm an toàn pháp lý và khả thi khi triển khai.
Theo phân tích của đại biểu, thực tế cho thấy giá đất chỉ có thể xác định sau khi hoàn thành công tác kiểm đếm, phê duyệt và quyết toán. Nếu đất được đưa vào thế chấp vay vốn khi chưa có giá cụ thể sẽ phát sinh rủi ro lớn, gây khó khăn cho công tác tín dụng cũng như thanh quyết toán.
Về cơ chế huy động nguồn lực, dự thảo hiện mới đề cập đến tín dụng, theo đại biểu như vậy còn quá hẹp bởi quan hệ tín dụng chỉ là một phần của bức tranh tài chính. Đại biểu đề nghị mở rộng phạm vi sang trái phiếu, các quỹ đầu tư và các hình thức huy động vốn hợp pháp khác, đồng thời chỉ nên quy định nguyên tắc chung. Việc đàm phán cụ thể với ngân hàng hay tổ chức tài chính sẽ do thành phố và chủ đầu tư thực hiện. Quy định rộng hơn sẽ tạo không gian linh hoạt để thu hút nguồn lực xã hội.
Sáng 8/12, Quốc hội tiến hành thảo luận tại hội trường. Ảnh: QH
Liên quan Điều 10 về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, đại biểu đề nghị bổ sung thêm: “Ngoài nhà chung cư, cần xem xét mở rộng thí điểm cho các công trình công cộng đã xuống cấp, như bệnh viện, trường học, để đồng bộ hóa hạ tầng đô thị”.
Đối với nội dung định tỷ lệ đồng thuận 75% để triển khai dự án, theo đại biểu, đối với các khu chung cư cũ, xuống cấp nặng, tỷ lệ này là khá cao và có thể cản trở tiến độ.
“Nhiều quốc gia và địa phương đã áp dụng mức 50% + 1. Đây là mức hợp lý hơn, vừa bảo đảm quyền lợi người dân, vừa tạo điều kiện đẩy nhanh cải tạo đô thị. Do vậy, đề nghị xem xét giảm tỷ lệ xuống khoảng 50% đối với các trường hợp đặc thù, có đánh giá tác động đầy đủ”- đại biểu Trịnh Xuân An đề xuất.
Trước khi bước vào phiên thảo luận tại hội trường, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện các dự án lớn, quan trọng trên địa bàn thủ đô.Theo đó, dự thảo nghị quy định, cho phép TP. Hà Nội thực hiện thủ tục quy hoạch, thủ tục khởi công xây dựng song song với thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án cấp bách. Cùng với đó, đề xuất lược bỏ một số thủ tục: bỏ thủ tục lập, thẩm định, phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch đối với quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết đô thị và nông thôn; không phải thi tuyển phương án kiến trúc đối với công trình trong trường hợp cần thiết...
Thu Hường