Đại biểu Hoàng Văn Cường: TP.HCM cần cơ chế thực sự vượt trội

2 giờ trướcBài gốc

Chiều ngày 3-12, Quốc hội đã thảo luận tại tổ về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM; dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 136/2024/QH15 về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng.

TP.HCM, cực tăng trưởng nhưng đang chậm lại

Thảo luận tại tổ, đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) nhấn mạnh dù Hà Nội và TP.HCM cùng là đô thị đặc biệt, nhưng tính chất đặc biệt của TP.HCM thể hiện rõ nhất ở vị trí, quy mô và vai trò dẫn dắt nền kinh tế.

TP.HCM không chỉ là trung tâm thương mại, dịch vụ lớn nhất cả nước mà còn hội tụ các thế mạnh vùng khi đã hợp nhất với Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu, tạo thành cực tăng trưởng đầy đủ cả công nghiệp, cảng biển và logistics quốc tế.

“Tuy nhiên, điều đáng suy nghĩ là 10 năm nay, TP.HCM tăng trưởng thấp hơn mức bình quân cả nước. Một cực tăng trưởng mà đi chậm hơn trung bình thì rõ ràng có vấn đề,” ông nói và nhận định giai đoạn trước đây, nhiều cơ chế mới xuất phát từ TP.HCM rồi lan tỏa cả nước, nhưng hiện nay vai trò dẫn dắt gần như không còn rõ nét.

Vì vậy, theo đại biểu, cơ chế mới phải giúp TP.HCM trở lại vị trí dẫn đầu cải cách thể chế, trở thành nơi thử nghiệm chính sách trước khi nhân rộng.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội). Ảnh: Trọng Phú

Đại biểu Hoàng Văn Cường đánh giá Nghị quyết 98 hiện hành bộc lộ nhiều hạn chế vì quy định theo hướng liệt kê, xin từng nội dung nhỏ lẻ, thiếu tính mở. Ông dẫn ví dụ danh mục nhà đầu tư chiến lược được liệt kê đến hàng chục loại, nhưng nếu ngày mai xuất hiện một mô hình đầu tư mới mà không có trong danh mục thì TP.HCM cũng không có cơ chế thu hút.

Điểm ông cho là bất hợp lý nhất nằm ngay đầu nghị quyết: HĐND TP.HCM được trao quyền quyết định nhiều lĩnh vực nhưng kèm câu“theo quy định của pháp luật”.

“Nếu đã đặc thù mà làm gì cũng phải theo quy định pháp luật hiện hành thì TP.HCM lấy gì để tự quyết? Chính cái "đuôi" đó khiến trước đây Nghị quyết 54 phải xin đi xin lại, cuối cùng mất hết ý nghĩa đặc thù”, ông phân tích.

Từ đó, ông đề nghị nghị quyết sửa đổi phải bỏ toàn bộ các ràng buộc làm triệt tiêu tính mở. Quốc hội chỉ nên quy định trách nhiệm, phạm vi và cơ chế giám sát, còn quyền quyết định giao hoàn toàn cho thành phố.

Đề xuất trao TP.HCM quyền xử lý ngay các vướng mắc pháp luật

Đại biểu Hoàng Văn Cường đề xuất cách tiếp cận mới là luật và nghị quyết không liệt kê cụ thể, mà chỉ đưa ra khung, nguyên tắc và trần ưu đãi. Ví dụ đối với nhà đầu tư chiến lược, thay vì ghi danh mục, nghị quyết chỉ cần quy định: Nhà đầu tư chiến lược là nhà đầu tư mới, có khả năng dẫn dắt hoặc giải quyết vấn đề mà thành phố đang bế tắc. Hoặc chỉ xác định trần ưu đãi, còn mức cụ thể do TP.HCM tự quyết.

Như vậy, HĐND TP có thể linh hoạt quy định tiêu chí theo từng giai đoạn, từng lĩnh vực. Chẳng hạn như tiêu chí nhà ở, tiêu chí du lịch, hay tiêu chí về công nghệ cao… Khi xuất hiện mô hình mới, thành phố tự điều chỉnh mà không cần xin bổ sung vào nghị quyết.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội). Ảnh: Trọng Phú

“Chúng ta không thể liệt kê tất cả tương lai. Điều quan trọng là tạo hành lang rộng để TP.HCM sáng tạo trong thực tế”, ông nhấn mạnh.

Hiện nay, với các quy định mâu thuẫn hoặc chưa được sửa đổi, cả nước đang áp dụng Nghị quyết 2006 cho phép Chính phủ ban hành cơ chế thí điểm và báo cáo lại sau.

Ông Cường đề nghị mở rộng cơ chế này xuống cấp thành phố theo hướng cho phép TP.HCM quyền tự ban hành chính sách tháo gỡ những vướng mắc pháp luật mang tính đặc thù, báo cáo Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

“Nếu làm thế, TP.HCM có gần như một bầu trời riêngđể bay trong khuôn khổ giám sát. Thành phố làm được hay không là do họ, không còn đổ lỗi cho cơ chế”, ông nhấn mạnh.

Trao quyền cũng là để đo năng lực

Bàn về dự thảo về cơ chế đặc thù dành cho Đà Nẵng, đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng thành phố đang đề xuất quá chi tiết, thậm chí có nội dung không hợp lý như việc phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch đồng thời với lập quy hoạch chi tiết, trong khi theo luật, nhiệm vụ quy hoạch thuộc về chủ đầu tư nên không cần thiết. Ông đề xuất Đà Nẵng cần cách tiếp cận giống TP.HCM là "bỏ chi tiết, giữ nguyên tắc, tăng quyền tự quyết".

Đại biểu cũng đặc biệt lưu ý mô hình khu công nghệ cao và khu công nghiệp tại TP.HCM và Đà Nẵng cần được trao cơ chế như khu thương mại tự do. Ở đó, cơ quan quản lý phải có quyền quyết định toàn bộ, không chỉ giữ vai trò “một cửa nhận hồ sơ rồi chuyển sở ngành”.

Đại biểu Hoàng Văn Cường, Hà Nội. Ảnh: Trọng Phú

“Kinh nghiệm quốc tế cho thấy những khu đặc biệt chỉ thành công khi nhà quản lý được toàn quyền phê duyệt, thu hút, cấp phép. Nếu chỉ làm trung gian thì không thể bứt phá,” ông nói.

Theo đại biểu Hoàng Văn Cường, Quốc hội cần nhìn nhận cơ chế đặc thù không phải là ưu ái hay ban phát, mà là cách kiểm nghiệm năng lực lãnh đạo địa phương trong môi trường tự chủ cao. Nếu TP.HCM và Đà Nẵng được trao quyền nhưng không phát triển, trách nhiệm không thể đổ cho chính sách.

“Chỉ khi được giao quyền và tự chịu trách nhiệm, TP.HCM mới thực sự trở thành nơi thử nghiệm thể chế, nơi tìm lời giải cho những vướng mắc pháp luật. Khi đó, cơ chế đặc thù mới đúng nghĩa”, ông nhấn mạnh.

NHÓM PHÓNG VIÊN

Nguồn PLO : https://plo.vn/dai-bieu-hoang-van-cuong-tphcm-can-co-che-thuc-su-vuot-troi-post884716.html