Đại biểu Quốc hội: Bạo lực học đường đã đến mức nham hiểm, độc ác

5 giờ trướcBài gốc

Tình trạng học sinh đánh hội đồng diễn ra ở nhiều địa phương, gây bức xúc trong xã hội. (Ảnh cắt từ clip)

Dư luận cả nước đang bàng hoàng trước clip một học sinh lớp 8 ở Lào Cai đâm bạn nhiều nhát, sau đó đẩy bạn xuống hồ nước rồi bỏ đi; học sinh trung học cơ sở ở Thành phố Hồ Chí Minh đánh hội đồng bạn gẫy ba xương sườn ngay trong nhà vệ sinh trường học. Trước đó, cuối tháng 10, một học sinh lớp 11 ở Thanh Hóa đâm tử vong một học sinh lớp 12. Tháng 9, một học sinh lớp 7 ở Hà Nội bạo hành với giáo viên chủ nhiệm. Nhiều ý kiến cho rằng bạo lực học đường đang ngày càng gia tăng về mức độ nghiêm trọng.

Bên lề kỳ họp Quốc hội thứ 10, Quốc hội khóa XV, chia sẻ với phóng viên Báo Điện tử VietnamPlus, Giáo sư, Anh hùng lao động, thành viên Ủy ban văn hóa xã hội của Quốc hội cho biết ông cảm thấy rất đau lòng.

Không thể tiếp tục thờ ơ

- Thưa Giáo sư, hàng loạt vụ việc bạo lực học đường nghiêm trọng liên tiếp xảy ra. Là một đại biểu Quốc hội và từng là một nhà giáo, ông cảm thấy như thế nào?

Giáo sư Nguyễn Anh Trí: Tôi đau buồn vô cùng. Đây là vấn đề đã được các đại biểu Quốc hội nói đến rất nhiều lần khi bạo lực học đường ngày càng gia tăng.

Câu chuyện bây giờ không còn là bạo lực học đường mà là bạo lực xã hội trong lứa tuổi học đường, không còn là chuyện cá biệt hiếm hoi mà là phổ biến, thường ngày. Trước đây, có thể 6 tháng hay một quý chúng ta nghe đến bạo lực học đường một lần, còn bây giờ gần như tuần nào cũng có, thậm chí liên tiếp như mấy ngày nay. Không chỉ gia tăng về số lượng, bạo lực học đường hiện nay còn là hành vi bạo lực dữ dội, kinh hoàng, thậm chí chết người, giết người, ở mức nham hiểm, độc ác.

Đã đến lúc những cơ quan có liên quan không được phép thờ ơ với vấn đề này. Bạo lực học đường không còn là chuyện đánh nhau vặt vãnh của trẻ con. Đây phải trở thành một chủ đề lớn, quan trọng, cần thảo luận ngay để đưa ra các biện pháp phù hợp.

Các vụ việc cho thấy hệ thống văn bản quy phạm pháp luật có lẽ chưa đủ sức răn đe, chưa có chế tài đủ mạnh để xử lý vấn đề này. Vì vậy, tôi đề nghị phải có ngay các hội thảo, bàn bạc để xây dựng lại hệ thống văn bản pháp quy phù hợp hơn.

- Thưa ông, Thông tư số 19 Thông tư số 19/2025/TT-BGDĐT quy định về khen thưởng và kỷ luật học sinh do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành có hiệu lực từ ngày 31/10/2025, trong đó quy định hình thức kỷ luật cao nhất của nhà trường áp dụng với học sinh là viết bản kiểm điểm. Dù đã có hiệu lực thi hành nhưng Thông tư 19 vẫn đang vấp phải rất nhiều ý kiến trái chiều, trong đó nhiều ý kiến cho rằng chỉ viết bản kiểm điểm là chưa đủ sức răn đe. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?

Giáo sư Nguyễn Anh Trí: Tại phiên thảo luận Quốc hội về các vấn đề kinh tế xã hội vừa qua, rất nhiều địa biểu đã đề cập đến vấn đề này. Phó Thủ tướng Lê Thành Long cho biết việc bỏ hình thức kỷ luật tạm đình chỉ học tập đối với học sinh nhằm không làm gián đoạn việc học của các em. Các đại biểu Quốc hội không phản đối việc viết bản kiểm điểm, nhưng viết bản kiểm điểm chỉ dừng lại ở các lỗi như đi học muộn nhiều lần, nói chuyện riêng trong lớp nhiều lần, quay bài…

Còn khi có câu chuyện lớn hơn như mang dao nhọn vào trong lớp, dùng vũ khí đe dọa bạn, hành hung giáo viên, đánh bạn hung bạo… làm sao có thể chỉ dùng hình thức viết bản kiểm điểm được? Viết bản kiểm điểm chỉ dừng ở một mức độ, những lỗi có thể đe dọa an toàn tính mạng của người khác cần phải có hình thức kỷ luật nghiêm khắc hơn.

Tình trạng học sinh đánh hội đồng diễn ra ở nhiều địa phương, gây bức xúc trong xã hội. (Ảnh cắt từ clip)

Giống như việc một đứa con bị ốm, bố mẹ phải cho nghỉ học ở nhà, chữa khỏi mới đi học để con được khỏe mạnh và với nhiều bệnh, việc nghỉ học còn để không lây bệnh, không ảnh hưởng đến sức khỏe của thầy cô giáo và các bạn khác.

Một học sinh có tính cách hung hãn, đó cũng là một loại “bệnh”. Những học sinh đó có lẽ đa phần cũng không quan tâm đến việc học. Với những học trò đó, việc quan trọng số 1 là phải “chữa” cho em trở thành một người tốt trước khi học chữ. Em có thể dừng học một tuần, một tháng, thậm chí một vài năm, có thể không học hết lớp 12 nhưng chúng ta vẫn có một con người. Nếu em vẫn tiếp tục học hết lớp 12, thậm chí lên đại học và cao hơn, nhưng tàn ác, thì thậm chí càng nguy hiểm hơn cho xã hội.

Một học sinh ốm chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của bản thân em đó, nhưng một học sinh hung hãn thì ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng, tinh thần của học sinh cả lớp, cả trường, cả thầy cô giáo. Tôi cho rằng quy định chỉ viết bản kiểm điểm để không làm gián đoạn việc học của học sinh là chưa phù hợp vì điều đó không giúp cho học sinh đó tiến bộ mà còn chưa trên góc nhìn đảm bảo quyền lợi cho các học sinh khác, cho thầy cô giáo, cho xã hội.

Khi trong lớp có một học sinh hung hãn, cả lớp sẽ không muốn học chung với học sinh đó, không thật sự yên tâm trong từng tiết học. Một giáo viên bị hành hung sẽ rất khó để có thể đứng lớp một cách bình thường trở lại do những tổn thương tâm lý, tinh thần nặng nề. Tại sao chúng ta không lưu ý đến quyền không gián đoạn học tập, quyền được yên tâm dạy và học bình thường của các học sinh khác, của thầy cô giáo mà chỉ lưu ý đến việc không làm gián đoạn của một học sinh không muốn học?

Chúng ta cũng chưa tính đến quyền lợi của những em là nạn nhân của các hành vi bạo hành. Tôi từng biết một học sinh bị bạn bạo hành suốt 3 năm. Những vết thương thể chất có thể lành nhưng những sang chấn tâm lý sẽ theo các em suốt cuộc đời, ảnh hưởng lớn đến tương lai. Trong khi đó, các học sinh phạm lỗi khi bị phạt viết bản kiểm điểm còn giơ cao như một chiến tích chứ không hề hối lỗi.

Một khi các quy định luật pháp còn dung dưỡng cái ác thì đó không phải là nhân văn mà còn làm cái xấu, cái ác phát triển hơn, và đó là quy định không đúng, không có tính nhân văn.

Cần hoàn thiện quy định pháp luật đủ sức răn đe

- Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết với những hành vi vi phạm nghiêm trọng hơn đã có các quy định của pháp luật và học sinh sẽ phải chịu xử lý vi phạm theo các quy định này, thưa giáo sư?

Giáo sư Nguyễn Anh Trí: Chúng ta có Luật Dân sự, Luật Hình sự, và năm 2024 có thêm luật rất hay là Luật tư pháp cho người chưa thành niên. Các vấn đề nhân đạo đã được cân nhắc rất kỹ trong luật này, thể hiện ở hình phạt cho từng mức tuổi.

Tuy nhiên, ở đây có hai vấn đề. Thứ nhất, tôi đề nghị trong Thông tư 19 phải có câu nói về vấn đề này, nêu rõ các hành vi vi phạm nghiêm trọng sẽ bị xử lý theo đúng pháp luật hiện hành để học sinh hiểu rõ không phải với bất cứ hành vi vi phạm nào thì hình phạt cao nhất cũng chỉ là viết bản kiểm điểm. Khi các em mặc định trong tư tưởng là dù vi phạm mức nào cũng chỉ viết bản kiểm điểm, cái ác, cái xấu sẽ lộng hành.

Thứ hai, phải làm rõ các hành vi vi phạm nào sẽ bị xử phạt viết bản kiểm điểm, có khoảng trống nào giữa hành vi vi phạm ở mức phạt viết bản kiểm điểm với hành vi bị xử lý theo các luật hiện hành hay không? Nếu có, chúng ta phải kiện toàn khoảng trống đó với các chế tài phù hợp.

- Có ý kiến cho rằng thực trạng bạo lực học đường ngày càng gia tăng về số lượng và nghiêm trọng hơn về mức độ cho thấy công tác giáo dục tư tưởng, đạo đức, lối sống đã chưa được quan tâm đúng mức. Ông nghĩ sao về điều này?

Giáo sư Nguyễn Anh Trí: Có thể nói giáo dục tư tưởng, đạo đức, lối sống trong học sinh, sinh viên không chỉ chưa được quan tâm đúng mức mà còn chưa được triển khai hiệu quả trên thực tế. Thậm chí có ý kiến từng đề xuất bỏ khẩu hiệu “tiên học lễ, hậu học văn”, tôi cho rằng đó là ý kiến rất phản giáo dục.

Chúng ta giáo dục học sinh không phải chỉ để các em có thể giải được các bài toán hay giỏi vi tính mà còn phải dạy các em về nhân tính, để trước hết các em phải trở thành những người tử tế, những công dân tốt. Một người giỏi nhưng ác thì họ không những không đóng góp được gì cho đất nước mà còn là mối nguy hiểm cho xã hội.

- Xin trân trọng cảm ơn giáo sư!

(Vietnam+)

Nguồn VietnamPlus : https://www.vietnamplus.vn/dai-bieu-quoc-hoi-bao-luc-hoc-duong-da-den-muc-nham-hiem-doc-ac-post1075427.vnp