Toàn cảnh phiên thảo luận tại hội trường chiều 20-11. Ảnh: media.quochoi.vn
Còn khoảng trống chính sách đối với các ngành thiết yếu
Thảo luận tại hội trường, nhiều đại biểu quan tâm đến dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TƯ.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Hải Phòng) nêu ý kiến, điểm b khoản 1 Điều 71a dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TƯ quy định nhà giáo được điều động làm cán bộ quản lý giáo dục được bảo lưu các chế độ phụ cấp của nhà giáo. Quy định này là phù hợp, tuy nhiên, việc bảo lưu phụ cấp cần có giới hạn về thời gian, thay vì áp dụng kéo dài không xác định bởi bản chất chế độ phụ cấp nghề là gắn với nhiệm vụ giảng dạy trực tiếp, trong khi cán bộ quản lý sau khi điều động không còn thực hiện nhiệm vụ này.
“Nếu bảo lưu không thời hạn sẽ không phù hợp, tạo sự bất bình đẳng giữa cán bộ quản lý được điều động từ nhà giáo với cán bộ quản lý được bổ nhiệm từ nguồn khác, đồng thời một phần tạo áp lực cho ngân sách nhà nước”, đại biểu nói.
Đại biểu Nguyễn Thị Lan (Đoàn Hà Nội) phát biểu. Ảnh: media.quochoi.vn
Nhấn mạnh vấn đề mang tính chiến lược và cấp thiết hiện nay về việc phát triển nhân lực cho lĩnh vực nông nghiệp và các ngành thiết yếu, đại biểu Nguyễn Thị Lan (Đoàn Hà Nội) cho rằng, dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TƯ đã thiết kế các cơ chế ưu tiên vượt trội cho văn hóa, nghệ thuật, y tế và những lĩnh vực đặc thù khác (quy định trong điều 2 khoản 3 Dự thảo Nghị quyết). Điều này cho thấy sự đầu tư đúng hướng của Nhà nước. Tuy vậy, theo đại biểu, vẫn còn một khoảng trống chính sách rất quan trọng: Lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp đang thiếu hụt nhân lực chất lượng cao nghiêm trọng và cần được đặt lên hàng ưu tiên chiến lược.
Đại biểu nêu thực tế, nhiều ngành xương sống của nông nghiệp như khoa học đất, khoa học cây trồng, chăn nuôi, bảo vệ thực vật, kinh tế - kinh doanh nông nghiệp, phát triển nông thôn, khuyến nông; phòng chống thiên tai, hay các ngành thủy sản và lâm nghiệp… đều rất khó thu hút nguồn nhân lực trẻ, dù nhu cầu của xã hội và doanh nghiệp là rất lớn. Các ngành quan trọng như công nghệ sau thu hoạch hay kỹ thuật tài nguyên nước cũng rơi vào tình trạng tương tự.
Dự thảo hiện đã có chính sách tín dụng cho người học và học bổng cho nghiên cứu sinh, nhưng chưa có cơ chế hỗ trợ riêng cho những ngành thiết yếu đang rất khó thu hút nhân lực.
“Đây là khoảng trống chính sách cần được quan tâm, tôi đề nghị bổ sung các cơ chế ưu tiên như học bổng mục tiêu, tín dụng ưu đãi theo ngành, đặt hàng đào tạo và đầu tư mạnh cho phòng thí nghiệm, mô hình thực hành, đồng thời tăng cường hợp tác giữa nhà trường với doanh nghiệp để nâng cao sức hấp dẫn và bảo đảm đầu ra cho người học", đại biểu Nguyễn Thị Lan kiến nghị.
Không thể đột phá phát triển nếu thiếu giáo viên, thiếu trường, thiếu lớp
Theo đại biểu Nguyễn Văn Mạnh (Đoàn Phú Thọ), quan điểm của Đảng tại Nghị quyết số 71-NQ/TƯ là Nhà nước bảo đảm đủ trường, đủ lớp, đủ giáo viên để đáp ứng nhu cầu học tập của nhân dân. Tuy nhiên, trong dự thảo Nghị quyết chưa cụ thể hóa hết quan điểm và giải pháp của Nghị quyết số 71-NQ/TƯ về đào tạo đội ngũ giáo viên và cơ sở vật chất trường lớp. Thực tế hiện nay, tỷ lệ phòng học kiên cố còn thấp: Khối mầm non mới đạt 82%; khối tiểu học đạt 82,9%; trung học cơ sở đạt 89,8%; trung học phổ thông đạt 97,07%; còn lại là nhà tạm, nhà bán kiên cố, lớp thuê, lớp mượn; hiện cả nước thiếu trên 102.000 giáo viên.
“Chúng ta không thể đột phá phát triển giáo dục và đào tạo nếu thiếu giáo viên và thiếu trường, thiếu lớp”, đại biểu Nguyễn Văn Mạnh nhấn mạnh.
Đại biểu Nguyễn Văn Mạnh (Đoàn Phú Thọ). Ảnh: media.quochoi.vn
Từ đó, đại biểu đề nghị bổ sung trong Nghị quyết chỉ tiêu, giải pháp về đầu tư xây dựng cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên theo đúng tinh thần Nghị quyết số 71-NQ/TƯ của Bộ Chính trị.
Đồng thời, đại biểu Nguyễn Văn Mạnh nhấn mạnh cần nghiên cứu bổ sung chủ trương, giải pháp huy động tối đa nguồn lực xã hội trong và ngoài nước để đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục theo đúng quan điểm của Nghị quyết số 71-NQ/TƯ: Toàn xã hội có trách nhiệm chăm lo, tham gia đóng góp nguồn lực và giám sát phát triển giáo dục.
Đại biểu Nguyễn Tri Thức (đoàn thành phố Hồ Chí Minh) phát biểu. Ảnh: media.quochoi.vn
Trong khi đó, góp ý về Luật Giáo dục đại học sửa đổi, đại biểu Nguyễn Tri Thức (Đoàn thành phố Hồ Chí Minh) băn khoăn về đào tạo chuyên khoa và nội trú trong lĩnh vực sức khỏe. Theo đại biểu, bác sĩ chuyên khoa I, chuyên khoa II và nội trú là những tinh hoa, những trí thức rất lớn của ngành Y tế, do đó, xem chuyên khoa I, chuyên khoa II và nội trú như đào tạo chứng chỉ hành nghề là hoàn toàn không chính xác.
“Giáo dục ngành Y tế là ngành khoa học thực hành, luôn phải gắn liền với bệnh viện, nên tôi kính mong Quốc hội xem xét và lưu ý rằng giáo dục lĩnh vực sức khỏe phải do Bộ Y tế quản lý”, đại biểu Nguyễn Tri Thức khẳng định và cho rằng, nếu dự thảo này được thông qua thì giáo dục sức khỏe sẽ do Bộ Giáo dục và Đào tạo quản lý, kể cả chương trình giáo dục sức khỏe cũng do Bộ trưởng Bộ này phê duyệt và “điều này rất đáng lo ngại”.
Đại biểu Quốc hội tại phiên thảo luận chiều 20-11. Ảnh: media.quochoi.vn
Từ các phân tích, đại biểu Nguyễn Tri Thức đề nghị trong các điều luật sửa đổi, tại khoản 2 Điều 6 về trách nhiệm quản lý giáo dục trong dự thảo Luật, cần bổ sung: Bộ Y tế là cơ quan đầu mối chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện các nội dung, nhiệm vụ quản lý nhà nước về đào tạo chuyên sâu đặc thù, trình độ sau đại học thuộc hệ thống giáo dục quốc dân trong lĩnh vực khoa học sức khỏe. Tất cả những nội dung này phải do Bộ Y tế quản lý.
Minh Thúy