Đại biểu Quốc hội: 'Ở đâu còn cát cứ thì ở đó chưa thể thực sự kiến tạo'

3 giờ trướcBài gốc

Công tác xây dựng pháp luật thời gian qua đạt nhiều kết quả, nhưng vẫn còn không ít điểm nghẽn, bất cập trong thể chế và thực thi. Thảo luận tại hội trường ngày 30/10, ĐBQH cho rằng cần đổi mới tư duy làm luật, hoàn thiện hệ thống pháp luật theo hướng thống nhất, đồng bộ.

Tư duy làm luật được đổi mới căn bản

Góp ý về công tác xây dựng pháp luật 5 năm qua, đại biểu Mai Thị Phương Hoa (đoàn Ninh Bình) cho rằng, nhiệm kỳ qua, Quốc hội, Chính phủ, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, TANDTC, VKSNDTC đã tập trung thực hiện và có nhiều giải pháp đột phá, đạt được con số văn bản pháp luật được ban hành phá kỷ lục từ trước đến nay.

Khung pháp luật đã được thiết lập khá cơ bản, đầy đủ trên nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội; hệ thống văn bản quy phạm pháp luật được thiết lập và duy trì theo thứ bậc rõ ràng; tư duy làm luật đã được đổi mới căn bản.

Tuy nhiên cũng phải thẳng thắn thừa nhận rằng có những thời điểm nhất định, có những văn bản quy phạm pháp luật được xây dựng và phát triển theo hướng tự phát, không thực sự tuân thủ những nguyên lý cơ bản của hệ thống pháp luật, dẫn đến mâu thuẫn, chồng chéo, tạo ra điểm nghẽn, cản trở sự phát triển.

ĐBQH Mai Thị Phương Hoa, đoàn Ninh Bình cho rằng cần thể hiện rõ nét hơn vai trò kiến tạo phát triển của Nhà nước thông qua việc ban hành hợp lý các luật thúc đẩy phát triển các ngành, lĩnh vực được ưu tiên phát triển. Ảnh: Quốc hội

Cùng chung nhận định, đại biểu Đồng Ngọc Ba (đoàn Gia Lai) cho rằng, vẫn còn nhiều điểm nghẽn, bất cập trong thể chế và việc thực thi pháp luật. Trong rất nhiều nhiệm vụ, công tác xây dựng chính sách, pháp luật vẫn là trọng tâm, đòi hỏi tư duy mới và sự ủy quyền lập pháp mạnh mẽ.

Khối lượng công việc xây dựng pháp luật hiện nay đặc biệt lớn, trước mắt là 54 dự án luật, nghị quyết được trình Quốc hội tại kỳ họp này. Trong đó có hàng trăm nội dung giao các cơ quan quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành. Ngoài ra còn hàng trăm quy định mâu thuẫn, chồng chéo, bất cập cần được xử lý.

Vì vậy, đại biểu cho rằng việc tăng cường năng lực xây dựng chính sách, pháp luật đang là nhiệm vụ vừa cấp bách, vừa lâu dài và có nhiều khó khăn, thách thức.

Giám sát "ủy quyền" để không "buông quyền"

Đại biểu Đồng Ngọc Ba kiến nghị, cần khẩn trương có giải pháp cụ thể để thúc đẩy phát triển, nâng cao tầm về chất của khoa học luật, bao gồm cả kinh tế học pháp luật và xã hội học pháp luật, kết nối hiệu quả giữa lý luận pháp luật với quá trình xây dựng và thi hành pháp luật. Phải bảo đảm rằng, lý luận pháp luật phải xuất phát từ thực tiễn và soi đường, dẫn dắt thực tiễn pháp luật.

Theo đại biểu đoàn Gia Lai, cần khẩn trương tăng cường tính chuyên nghiệp trong công tác xây dựng pháp luật, trung tâm là tổ chức pháp chế trong các cơ quan nhà nước và đội ngũ cán bộ pháp chế chuyên trách. Phải có giải pháp căn cơ, lâu dài trong việc bố trí, đào tạo, sử dụng cán bộ pháp chế, bảo đảm thực hiện hiệu quả quy trình xây dựng pháp luật, nhất là những điểm mới của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đảm bảo chất lượng chính sách, kỹ thuật pháp lý về quy phạm hóa chính sách.

Công tác rà soát, kiểm tra văn bản cần tăng cường đổi mới phương pháp tiếp cận cả trước, trong và sau khi ban hành, chú trọng vào nội dung bảo đảm tính hợp lý, khả thi, sát với thực tiễn, góp phần tháo gỡ và ngăn ngừa các điểm nghẽn thể chế.

ĐBQH Đồng Ngọc Ba, đoàn Gia Lai cho rằng, Quốc hội cần dành sự quan tâm thỏa đáng cho công tác giám sát văn bản quy phạm pháp luật. Ảnh: Quốc hội

Thực tiễn cho thấy, trong một số lĩnh vực, một số công việc cụ thể, nhất là về đầu tư, đất đai, cả trong xây dựng chính sách pháp luật vẫn còn gặp tình trạng gặp khó, đứt gãy phối hợp liên ngành, liên cấp. Do đó, Chính phủ cần có giải pháp mạnh mẽ, chỉ đạo quyết liệt để bảo đảm hiệu quả công tác phối hợp. Bộ máy phối hợp đồng bộ, không cát cứ là yêu cầu tối quan trọng của chính phủ quản trị hiện đại. Đây cũng là thước đo năng lực điều hành quốc gia. Ở đâu vẫn còn cát cứ bộ, ngành thì ở đó Chính phủ chưa thể thực sự là Chính phủ kiến tạo.

Đại biểu đoàn Gia Lai nhấn mạnh, Quốc hội cần dành sự quan tâm thỏa đáng cho công tác giám sát văn bản quy phạm pháp luật. "Khi chúng ta đẩy mạnh ủy quyền lập pháp và các luật chỉ quy định nguyên tắc, quy định khung, giám sát văn bản quy phạm pháp luật vì vậy càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Một nguyên tắc cơ bản của giám sát việc thực hiện ủy quyền là phải “đến tận nơi quyền đó được thực hiện”.

Quốc hội không chỉ giám sát kết quả ban hành văn bản mà còn phải theo dõi toàn bộ vòng đời của văn bản trong đời sống xã hội. Nếu không làm tốt điều này, chúng ta có thể rơi vào tình trạng buông quyền lập pháp, tác động tiêu cực với đời sống kinh tế - xã hội".

Đại biểu Mai Thị Phương Hoa thì nhấn mạnh cần thể hiện rõ nét hơn vai trò kiến tạo phát triển của Nhà nước thông qua việc ban hành hợp lý các luật thúc đẩy phát triển các ngành, lĩnh vực được ưu tiên phát triển (như các cơ chế đặc thù, vượt trội, có sức cạnh tranh quốc tế để kích hoạt các cực tăng trưởng, thúc đẩy các ngành công nghiệp, các công nghệ chiến lược…). Như vừa qua Quốc hội đã ban hành Nghị quyết về Trung tâm tài chính quốc tế”, đại biểu Mai Thị Phương Hoa nêu ý kiến.

Báo cáo và làm rõ thêm một số ý đại biểu nêu, riêng về vấn đề xây dựng pháp luật, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long cho biết, có mấy ý rất quan trọng trong Nghị quyết 66 về đổi mới căn bản tư duy và xây dựng pháp luật: Đó là chuyển tư duy từ chỉ tập trung quản lý sang kiến tạo phát triển.

Những gì Quốc hội quy định trong luật thì cố gắng quy định thành nguyên tắc, để phần còn lại cho Chính phủ và các chủ thể khác, đảm bảo tính linh hoạt. Cải tiến cơ bản quy trình xây dựng pháp luật, ngắn gọn theo dòng chảy để thực tế đến đâu là xử lý đến đó. Cơ quan chủ trì soạn thảo là cơ quan chịu trách nhiệm đến cùng.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long báo cáo và làm rõ thêm một số góp ý của ĐBQH. Ảnh: Quốc hội.

Việc này đã đóng góp rất lớn cho sự phát triển kinh tế-xã hội, giải quyết các điểm nghẽn, xử lý chính quyền địa phương 2 cấp. Trong thời gian sắp tới, Chính phủ sẽ chỉ đạo để các bộ, các ngành, các cơ quan, các chủ thể thực hiện tốt ý tưởng trong Nghị quyết 66 của Quốc hội, nhằm đóng góp nhiều hơn nữa từ công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật để phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội của đất nước các nhiệm kỳ tiếp theo.

Nguyễn Vân-Vân Anh/VOVVN

Nguồn VOV : https://vov.vn/chinh-tri/dai-bieu-quoc-hoi-o-dau-con-cat-cu-thi-o-do-chua-the-thuc-su-kien-tao-post1242054.vov