Bữa ăn bán trú tại trường học. Ảnh minh họa
Trao đổi về những vụ việc lùm xùm xảy ra thời gian gần đây, bà Nguyễn Thị Việt Nga, Ủy viên Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, cho rằng, đây là vấn đề đáng báo động và cần được nhìn nhận toàn diện - từ khâu tổ chức, quản lý đến nhận thức của phụ huynh và nhà trường.
Theo Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, hiện nay do yêu cầu học 2 buổi/ngày và điều kiện công việc, phần lớn cha mẹ không thể đón con về ăn trưa nên lựa chọn cho con ăn bán trú tại trường để tiện cho việc học và nghỉ ngơi. Chính vì thế, nhu cầu học sinh ăn bán trú tăng nhanh kéo theo việc số lượng bếp ăn tập thể trong trường học cũng tăng mạnh.
Các mô hình tổ chức bữa ăn học đường cũng đa dạng. Có nơi nhà trường tự nấu ăn, có trường thuê đầu bếp nấu tại chỗ hoặc ký hợp đồng với đơn vị cung cấp suất ăn sẵn. Cũng vì vậy, khâu kiểm soát chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm ở mỗi nơi lại khác nhau - đây chính là "kẽ hở" khiến tình trạng ngộ độc thực phẩm có xu hướng gia tăng, bà Nguyễn Thị Việt Nga nhận định.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga nhấn mạnh, bữa ăn tại trường phải đảm bảo hai yếu tố cốt lõi: an toàn vệ sinh thực phẩm và cân đối dinh dưỡng. Thực tế cho thấy, bên cạnh nhiều trường làm tốt, vẫn còn không ít nơi chưa đáp ứng được yêu cầu này. Thời gian qua, báo chí và phụ huynh đã phản ánh nhiều bữa ăn của học sinh "quá đạm bạc" - chỉ cơm trắng, ít rau, món mặn sơ sài, khó đảm bảo năng lượng cho trẻ phát triển.
Thiếu quy định chặt chẽ việc tổ chức bữa ăn học đường
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, Ủy viên Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội
Theo bà Nguyễn Thị Việt Nga, việc tổ chức bữa ăn học đường hiện chưa có quy định chặt chẽ, mỗi trường đang làm theo cách riêng, dẫn đến thiếu sự thống nhất và khó kiểm soát chất lượng.
"Bữa ăn cho học sinh không hề đơn giản. Nhà trường vừa là đơn vị tổ chức vừa phải chịu trách nhiệm với hàng nghìn học sinh ăn tập trung mỗi ngày. Nếu khâu cung ứng hoặc chế biến thực phẩm có vấn đề, hậu quả sẽ vô cùng nặng nề", bà Nga nhấn mạnh.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, hiện chưa có văn bản pháp quy nào quy định rõ ràng về tổ chức và quản lý bữa ăn học đường. Vì vậy, rất cần rà soát và ban hành hướng dẫn thống nhất, quy định trách nhiệm của từng bên: nhà trường, đơn vị cung cấp thực phẩm, cơ quan quản lý và chính quyền địa phương.
Về giải pháp nâng cao chất lượng bữa ăn bán trú cho học sinh, Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng, việc thanh tra, kiểm tra hiện nay vẫn còn mang tính "chạy theo sự cố". "Nhiều khi phải chờ báo chí phản ánh hoặc phụ huynh lên tiếng thì cơ quan chức năng mới vào cuộc. Công tác kiểm tra định kỳ, đột xuất cần được thực hiện thường xuyên hơn để nâng cao trách nhiệm các bên liên quan", bà Việt Nga nói.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga cũng nhấn mạnh: "Chăm lo cho bữa ăn học đường phải được đặt ngang tầm với chăm lo giáo dục, bởi sức khỏe học sinh là nền tảng cho việc học tập và phát triển lâu dài. Không thể nói rằng, ăn ở nhà mới là chính, ăn ở trường bao nhiêu cũng được. Với trẻ nhỏ, không có khái niệm "ăn tạm" hay "ăn bù", bởi mỗi bữa ăn đều ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển. Do đó, mọi khâu – từ lựa chọn thực phẩm, chế biến đến khẩu phần – đều phải được kiểm soát chặt chẽ".
Trước ý kiến cho rằng phụ huynh nên được tham gia giám sát thực phẩm trong trường, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga bày tỏ quan điểm không đồng tình.
Theo bà Việt Nga, phụ huynh không phải chuyên gia an toàn thực phẩm, không thể xác định bằng mắt thường đâu là thực phẩm có chứa độc tố hay hóa chất. Trách nhiệm này thuộc về nhà trường và cơ quan chức năng.
Tuy vậy, phụ huynh hoàn toàn có thể theo dõi và phản ánh về chất lượng bữa ăn – như khẩu phần có đủ no, đủ chất, hợp lý hay không – để cùng nhà trường cải thiện. "Phụ huynh đóng tiền, nhà trường có trách nhiệm cung cấp bữa ăn đảm bảo chất lượng. Không nên đẩy trách nhiệm đó sang cho cha mẹ học sinh", Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga nêu quan điểm.
Liên tiếp phát hiện bếp ăn trường học nhập thực phẩm ôi thiu
Ngày 4/10, phụ huynh phát hiện thịt bốc mùi, cá ươn trong bếp ăn của Trường Tiểu học Chu Minh (Quảng Oai, Hà Nội). Người phụ nữ xuất hiện trong clip thừa nhận đây là lỗi của công ty cung cấp thực phẩm và xin lỗi, song không được nhóm phụ huynh chấp nhận.
Cùng ngày 4/10, UBND xã Quảng Oai thông báo việc tạm dừng cung cấp suất ăn bán trú cho học sinh trong trường.
Ngày 7/10, UBND xã Quảng Oai thông báo dừng hoạt động cung cấp suất ăn tổ chức bữa ăn bán trú của Công ty cổ phần Đầu tư và Thương mại Đào Lượng.
Ngày 11/10, Chủ tịch UBND xã Quảng Oai ra Quyết định xử phạt vi phạm hành chính 24 triệu đồng đối với Công ty Cổ phần đầu tư và thương mại Đào Lượng.
Ngày 15/10, phụ huynh Trường Tiểu học Cự Khê (Bình Minh, Hà Nội) phối hợp tổ giám sát an toàn thực phẩm trường học phát hiện nhiều túi thịt bốc mùi, trứng cút đã được bóc vỏ chảy nước và có mùi lạ.
Những túi thịt, trứng đều được đựng trong túi nilon, không hút chân không, nhãn dãn "chỉ dán cho có".
Tại buổi làm việc với nhà trường và phụ huynh học sinh sau đó, đại diện Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Nhật Anh thừa nhận thực phẩm vận chuyển đến trường học một cách sơ sài, chưa đảm bảo các điều kiện theo quy định. Cụ thể, thực phẩm chưa được bỏ túi hút chân không, chưa có thùng bảo ôn để đảm bảo chất lượng thực phẩm.
Thịt bốc mùi, trứng chảy nước, cá ươn... phát hiện trong bếp ăn trường học
Liên quan đến vụ việc này, Đoàn kiểm tra liên ngành lập biên bản, xử phạt hành chính Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ xuất nhập khẩu Nhật Anh 40 triệu đồng - đơn vị tổ chức bếp ăn tại trường Tiểu học Cự Khê (Bình Minh, Hà Nội) đã vi phạm nghiêm trọng về điều kiện vệ sinh và quy trình triển khai suất ăn cho học sinh.
Cả hai vụ việc trên chỉ tạm dừng xử phạt hành chính đơn vị cung cấp thực phẩm, khiến nhiều phụ huynh lo lắng vì mức phạt chưa đủ tính răn đe. Đồng thời phụ huynh thắc mắc về trách nhiệm của nhà trường khi để xảy ra sự việc nghiêm trọng như vậy. Giải pháp nào giúp phụ huynh an tâm đăng ký cho con ăn bán trú tại trường?
Hà Phương