Sáng 19-11, Quốc hội thảo luận tại tổ về các Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội, trong đó có Dự thảo Nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai.
Quy định “trên 75% diện tích và trên 75% số lượng người sử dụng đất” cần được xem xét lại
Góp ý cho dự thảo này, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Yến (TP.HCM) cho biết bà hoàn toàn tán thành về sự cần thiết phải ban hành Nghị quyết này. Bởi trong thực tiễn vừa qua, sau khi Luật Đất đai năm 2024 được ban hành và có hiệu lực, vẫn còn phát sinh nhiều khó khăn, vướng mắc.
Đại biểu Nguyễn Thị Yến (TP.HCM) tại phiên thảo luận tổ sáng 19-11. Ảnh: QUANG PHÚC
Đi vào góp ý nội dung dự thảo Nghị quyết, bà Yến dẫn chứng tại điểm b khoản 2 Điều 3 quy định rằng: “Trong trường hợp sử dụng đất để thực hiện dự án thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất đã hết thời hạn phải hoàn thành việc thỏa thuận hoặc hết thời gian gia hạn phải hoàn thành việc thỏa thuận mà đã thỏa thuận được trên 75% diện tích đất và trên 75% số lượng người sử dụng đất thì HĐND cấp tỉnh xem xét, thông qua việc thu hồi phần diện tích đất còn lại để giao đất, cho thuê đất cho nhà đầu tư”.
Theo nữ đại biểu, quy định “trên 75% diện tích và trên 75% số lượng người sử dụng đất” cần được xem xét lại, bởi hai điều kiện này không song hành và có thể gây mâu thuẫn trong thực tế.
Ví dụ: Một dự án 100 ha có 75 hộ dân đồng ý thỏa thuận (tức đạt 75% số hộ), nhưng 25 hộ còn lại lại đang nắm giữ diện tích chiếm hơn 50% tổng diện tích. Trong trường hợp này, mặc dù đạt điều kiện về số hộ, nhưng điều kiện về diện tích lại không đạt. Như vậy quy định “75% diện tích và 75% số hộ” sẽ rất khó khả thi.
Vì vậy, bà đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc sửa theo hướng chỉ áp dụng một trong hai điều kiện, dùng “hoặc” thay vì “và”: hoặc đạt trên 75% diện tích, hoặc đạt trên 75% số lượng người sử dụng đất.
Tiếp tục nêu ý kiến, nữ đại biểu đoàn TP.HCM cho biết, quy định hiện nay nêu rằng trước khi ban hành quyết định thu hồi đất, cơ quan có thẩm quyền phải gửi thông báo cho người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, chậm nhất là: 60 ngày đối với đất nông nghiệp; 120 ngày đối với đất phi nông nghiệp.
Theo đại biểu, các mốc thời gian này quá dài. Thực tế như dự án cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu, phải làm rất nhanh thì mới kịp tiến độ khởi công. Nếu áp dụng thời hạn quá dài như trong dự thảo, sẽ không đảm bảo tiến độ, gây phát sinh nhiều khó khăn, nhất là khi chỉ một hộ dân khiếu kiện cũng có thể kéo dài toàn bộ dự án.
Vì vậy, bà đề nghị giảm thời hạn 60 ngày xuống còn 45 ngày; giảm 120 ngày xuống còn 60 ngày, để bảo đảm tiến độ triển khai các dự án quan trọng.
‘Tiền đâu mà đi mua đất của chính mình’
Cũng góp ý cho dự thảo này nhưng đại biểu Nguyễn Văn Lợi, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội TP.HCM đề cập đến vấn đề tài chính đất đai.
Ông dẫn trường hợp nhiều dự án còn nợ người dân tái định cư, có nơi kéo dài 10–20 năm. Khi giải quyết, nếu cấp tái định cư mới, thủ tục hiện nay buộc người dân phải đóng theo giá hiện hành.
“Khi thu hồi đất của người dân cách đây 20 năm, nhà nước đã cấp phôi tái định cư cho người dân. Nếu bây giờ buộc họ nộp tiền theo giá hiện hành thì không hợp lý, không công bằng. Do đó, tôi đề nghị đối với các dự án tái định cư cũ, những dự án đã có phương án đền bù tái định cư, việc thực hiện phải căn cứ vào giá tại thời điểm thu hồi đất, để đảm bảo công bằng và giải quyết dứt điểm các tồn đọng”, ông nói.
Đại biểu Nguyễn Văn Lợi, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội TP.HCM tại phiên thảo luận tổ sáng 19-11. Ảnh: QUANG PHÚC
Ông Lợi cũng đề cập đến tình trạng người dân đi làm sổ đỏ - chuyển đổi mục đích sử dụng cho mảnh đất mà người dân đã ở nhiều năm, nhiều đời nhưng phải đóng tiền theo định giá thị trường. Ông cho hay, về lý luận thì Nhà nước quản lý đất đai, nhưng thực tế nhiều mảnh đất là do dòng họ, cha ông để lại.
“Người dân nói là đi mua đất của chính mình. Do vậy với đất thổ cư như trường hợp này, nên áp dụng khung giá đất của Nhà nước. Chỉ khi nào đất được đưa vào giao dịch mua bán trên thị trường thì mới tính thuế. Nếu thuế chồng thuế thì rất khó khăn cho người dân. Tiền đâu mà đi mua đất của chính mình, giá thì định ở trên trời, theo mấy ông tư vấn thì người dân còn tiếp tục khổ”, ông nói.
NHÓM PHÓNG VIÊN