Sức sống của siêu đô thị TPHCM. Ảnh: Nguyễn Huế
Khát vọng lớn lao được thể hiện qua những mục tiêu cụ thể trong Dự thảo Báo cáo chính trị của Đại hội như tăng trưởng GRDP bình quân 10-11%/năm, kinh tế số đạt 40%, thu nhập bình quân đầu người lên tới 15.000 USD…
Chia sẻ với VietNamNet, mỗi người dân, từ bệnh viện đến giảng đường, từ bàn thiết kế đến sản xuất, đều kỳ vọng gửi gắm tới đại hội tinh thần chung tay xây dựng TPHCM ngày càng văn minh, hiện đại, năng động và nghĩa tình.
Kiến trúc sư Nguyễn Hồ (Hội Kiến trúc TPHCM): Để nhà ở xã hội và bảo tồn bản sắc đô thị không trở thành “nạn nhân” của áp lực phát triển kinh tế
Dự thảo Báo cáo Chính trị cũng như kế hoạch xây dựng hạ tầng và cảnh quan kiến trúc TPHCM giai đoạn 2025-2030 mang đến nhiều kỳ vọng, với các mục tiêu cụ thể, như tỷ lệ đất giao thông trên đất xây dựng đô thị đạt 16-26%; tỷ lệ nước thải đô thị được xử lý đạt quy chuẩn đến năm 2030 đạt 40-45%; rác thải sinh hoạt được tái chế, xử lý bằng công nghệ mới trên 90%; đến cuối năm 2030, số căn hộ nhà ở xã hội (NƠXH) tăng thêm 199.400 căn...
Trước thềm đại hội, tôi đặc biệt quan tâm, đặt kỳ vọng về vấn đề NƠXH và bảo tồn bản sắc đô thị. Đối với NƠXH, kế hoạch đặt mục tiêu di dời 20.000 căn ven kênh rạch và xây dựng thêm hàng trăm nghìn căn, nhưng chưa đề cập đầy đủ đến các thách thức như đầu cơ, vốn là yếu tố làm giá nhà trong thời gian qua liên tục tăng một cách bất thường.
Kiến trúc sư Nguyễn Hồ
Ngoài ra, giải quyết vấn đề cốt lõi là áp lực lợi nhuận (12-15%) từ cổ đông và chi phí hoa hồng bán hàng của doanh nghiệp. Điều này khiến người lao động có thu nhập thấp gặp khó khăn trong việc tiếp cận nhà ở.
Tôi đề xuất áp dụng mô hình hợp tác xã nhà ở, như Thụy Điển đã thành công. Người dân góp vốn, tự quản lý theo hướng phi lợi nhuận, giảm thiểu các yếu tố tiêu cực và kiểm soát đầu cơ. Nhà nước có thể hỗ trợ đất đai, miễn thuế, xây dựng nhanh theo mô-đun với giá cố định 600 triệu/căn và hạn chế bán lại trong 10 năm.
Về bản sắc đô thị, khi đề cập đến hành lang sinh thái ven sông Sài Gòn, Thị Vải và giữ gìn “cảng-thị-sông-biển”, là những điểm sáng đáng ghi nhận. Tuy nhiên, việc tập trung vào cao tốc, TOD (mô hình phát triển đô thị gắn với giao thông công cộng) và cây xanh (5,5m²/người) có thể làm mờ đi các giá trị văn hóa đặc trưng như nhà ống Nam Bộ, chợ nổi hay khu phố Hoa (quận 5 cũ) nếu không có chiến lược cụ thể.
Bản sắc không chỉ là cảnh quan mà còn là lối sống Sài Gòn xưa vui vẻ, phóng khoáng, cần chú ý cách bảo tồn các không gian văn hóa như lễ hội Tết Chợ Lớn hay khu phố đi bộ. Theo tôi, nên thiết kế nhà ở với nét mái nhà truyền thống cách điệu, tích hợp chợ truyền thống vào TOD, tổ chức đối thoại cộng đồng để bảo tồn các khu vực như phố Tây Bùi Viện và ưu tiên quỹ đất cho di sản trước khi phát triển cao tầng.
Tóm lại, xây dựng các chính sách là nền tảng cần thiết, đúng nhưng chưa hay, cần chuyển từ kiểu tổng kết truyền thống sang bổ sung các hành động rõ ràng, kế hoạch cần phải có các giải pháp cụ thể để chống đầu cơ, khuyến khích mô hình hợp tác xã và giữ gìn bản sắc đô thị. Có như thế mới giúp TPHCM phát triển bền vững, mang lại lợi ích thực sự cho người dân.
* Bác sĩ chuyên khoa 2 Mai Đức Huy (Phó Giám đốc phụ trách Bệnh viện Đa khoa Sài Gòn): Kỳ vọng TPHCM trở thành “đô thị y tế thông minh”
Đại hội Đảng bộ TPHCM lần thứ I (nhiệm kỳ 2025-2030) diễn ra trong bối cảnh thành phố bước vào giai đoạn phát triển mới - trở thành siêu đô thị đa trung tâm sau khi hợp nhất với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ). Trong bức tranh đó, y tế tiếp tục là trụ cột của an sinh xã hội, gắn liền với chất lượng sống và chỉ số phát triển con người (HDI).
Bác sĩ Mai Đức Huy
Dự thảo Báo cáo Chính trị của thành phố đặt mục tiêu rõ ràng là củng cố toàn diện hệ thống y tế, phát triển đồng bộ y tế cơ sở, y tế dự phòng và y tế chuyên sâu, hướng đến một trung tâm y tế hàng đầu khu vực Đông Nam Á. Đó cũng là kỳ vọng chung của đội ngũ thầy thuốc, được cống hiến trong một hệ thống năng động, hiện đại và nhân văn.
Người dân mong được chăm sóc sức khỏe toàn diện, công bằng, thuận tiện, từ phòng bệnh, khám bệnh, điều trị đến phục hồi chức năng. Họ kỳ vọng vào chất lượng dịch vụ ngày càng cao, với bác sĩ giỏi, thiết bị hiện đại và quy trình nhanh gọn; đồng thời được bảo vệ bởi hệ thống y tế công cộng vững vàng, sẵn sàng ứng phó với dịch bệnh và biến đổi khí hậu.
Theo tôi, một trong những đột phá cần thiết là đưa TPHCM trở thành “đô thị y tế thông minh”, nơi mỗi người dân đều có hồ sơ sức khỏe điện tử thống nhất, có thể khám bệnh, đặt lịch, nhận kết quả và tư vấn trực tuyến. Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn vào quản lý y tế không chỉ nâng cao hiệu quả điều trị, mà còn thể hiện tinh thần “phòng bệnh hơn chữa bệnh”.
Cùng với đó, ngành y tế cần cơ chế đặc thù để tự chủ mạnh mẽ hơn về tài chính, nhân lực và hợp tác quốc tế, bảo vệ và truyền cảm hứng cho đội ngũ thầy thuốc, để y đức và kỹ năng nghề nghiệp tiếp tục là niềm tự hào của thành phố mang tên Bác.
Tôi tin rằng, khi chính sách y tế được thực thi công bằng, minh bạch và lấy người dân làm trung tâm, TPHCM sẽ không chỉ là đầu tàu kinh tế, mà còn là thành phố khỏe mạnh, nhân ái và đáng sống hàng đầu khu vực.
* PGS.TS Nguyễn Hạnh Nguyên (Trường ĐH Nguyễn Tất Thành): Xây dựng cơ chế đặt hàng nghiên cứu cho các trường kiến trúc, thay vì chỉ trông chờ tư vấn nước ngoài
Với tư cách là một giảng viên đại học, tôi rất hoan nghênh định hướng “đưa khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo thành động lực phát triển”. Tuy nhiên, cần nhấn mạnh hơn vai trò của các trường đại học, viện nghiên cứu, giới trí thức trẻ và cộng đồng sáng tạo (creative hubs) trong hệ sinh thái đổi mới.
PGS Nguyễn Hạnh Nguyên
Tôi kiến nghị xây dựng cơ chế đặt hàng nghiên cứu, thiết kế đô thị, mô hình phát triển bền vững từ chính quyền cho các trường kiến trúc, quy hoạch, kỹ thuật, thay vì chỉ trông chờ tư vấn nước ngoài.
TPHCM cần thúc đẩy mô hình “thành phố học tập - thành phố sáng tạo” (learning - creative city), nơi mọi người dân đều có cơ hội tham gia sáng tạo không gian sống.
Chúng ta cần quan tâm đến thế hệ trẻ và giới trí thức. Đại hội cần chú trọng chính sách nuôi dưỡng tài năng trẻ, nhất là trong các ngành sáng tạo như kiến trúc, thiết kế, công nghệ, nghệ thuật.
Tôi kỳ vọng thành phố có chính sách hỗ trợ các trung tâm đào tạo, workshop, nghiên cứu ứng dụng, kết nối giữa nhà trường - doanh nghiệp - xã hội. Giới trí thức, giảng viên mong muốn được tham gia trực tiếp trong các hội đồng tư vấn, phản biện chính sách đô thị của thành phố.
Và trên hết, tôi kỳ vọng Đại hội Đảng bộ thành phố lần này sẽ không chỉ đưa ra những mục tiêu lớn, mà còn cụ thể hóa bằng cơ chế thực thi khả thi, minh bạch, có sự tham gia của giới trí thức, nhà khoa học, sinh viên và người dân. Một TPHCM sáng tạo, nhân văn và xanh, đó chính là kỳ vọng chung của tất cả chúng ta.
* Doanh nhân Lê Bảo Quốc (Công ty CP Công nghệ Welgun): TPHCM cần làm chủ công nghệ lõi, không chỉ chạy theo xu thế chuyển đổi số
Đọc dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội Đảng bộ TPHCM lần thứ I, tôi đặc biệt quan tâm đến định hướng phát triển khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, được xem là động lực trung tâm cho giai đoạn 2025-2030.
Doanh nhân Lê Bảo Quốc
Tôi kỳ vọng thành phố sẽ đi xa hơn một bước. Đó là không chỉ chú trọng ứng dụng công nghệ mới như AI, dữ liệu lớn hay chuyển đổi số, mà cần tập trung phát triển những công nghệ nền tảng là “gốc rễ” của đổi mới sáng tạo thực sự.
Cụ thể, đó là các lĩnh vực điện tử, cơ điện tử, cơ khí chính xác, vật liệu mới và công nghệ sinh - hóa. Bởi đây mới là nền móng cho mọi ngành công nghiệp hiện đại, từ AI, robot, xe điện cho đến y tế và năng lượng tái tạo. Nếu chỉ phát triển phần mềm mà không làm chủ được phần cứng, máy móc hay vật liệu, chúng ta sẽ mãi là “người làm thuê cao cấp” trong chuỗi giá trị toàn cầu.
TPHCM vốn là trung tâm khoa học - công nghệ lớn nhất nước, nơi hội tụ các viện nghiên cứu, trường đại học, khu công nghệ cao và cộng đồng doanh nghiệp năng động. Vì thế, thành phố hoàn toàn có thể tiên phong triển khai chương trình “làm chủ công nghệ lõi”, hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư nghiên cứu, chế tạo thiết bị, sản phẩm từ chính sáng chế và trí tuệ của người Việt.
TPHCM nên khuyến khích liên kết “ba nhà” là trường đại học - viện nghiên cứu - doanh nghiệp, đồng thời, có cơ chế vốn ưu đãi và bảo hộ sáng chế để hình thành hệ sinh thái công nghệ bền vững.
Tôi tin rằng nếu đại hội lần này đặt trọng tâm vào việc phát triển công nghệ nền tảng, thành phố không chỉ là nơi ứng dụng nhanh nhất, mà còn là nơi sáng tạo ra công nghệ của chính mình, góp phần xây dựng một nền kinh tế tự chủ và bền vững cho Việt Nam.
Quốc Ngọc