Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam sắp thăm chính thức Anh. (Ảnh: Nguyễn Hồng)
Nhận lời mời của Thủ tướng Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland Keir Starmer, Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam thăm chính thức Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland từ ngày 28-30/10.
Nhân dịp này, Đại sứ Anh tại Việt Nam Iain Frew đã trả lời phỏng vấn Báo Thế giới và Việt Nam về quan hệ hợp tác giữa hai nước trong thời gian qua.
Đại sứ có thể chia sẻ về một số dấu mốc quan trọng trong quan hệ đối tác gần đây giữa Việt Nam và Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính và giáo dục?
Năm nay chúng ta đang kỷ niệm 15 năm thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược giữa Việt Nam-Anh (2010-2025). Điều này có nghĩa là, trong 15 năm qua, chúng ta đã không ngừng làm sâu sắc hơn mối quan hệ giữa hai nước trên nhiều lĩnh vực khác nhau.
Tôi thực sự vui mừng và ấn tượng với những tiến triển đạt được trong thương mại, giáo dục, tài chính, hợp tác an ninh và khí hậu. Trên tất cả những lĩnh vực này, Việt Nam và Anh đang hợp tác ngày càng chặt chẽ, hỗ trợ lẫn nhau. Điều khiến tôi ấn tượng nhất có lẽ là tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ trong thương mại song phương và đầu tư. Trong vòng một thập kỷ qua, kim ngạch thương mại hai chiều đã tăng gần gấp ba, hiện đạt hơn 9 tỷ bảng Anh mỗi năm.
Đại sứ Anh tại Việt Nam Iain Frew. (Nguồn: Đại sứ quán Việt Nam tại Anh)
Điều này thể hiện cam kết đầu tư thực chất từ cả hai phía trong việc xây dựng mối quan hệ. Giờ đây, chúng ta đã có một hiệp định thương mại tự do giữa hai nước. Với sự ủng hộ của Việt Nam, Anh đã gia nhập Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) vào năm 2024. Đây là nền tảng giúp các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân của hai bên hưởng lợi từ thương mại gia tăng. Tôi cho rằng, đây là bước phát triển mang tính nền tảng và mong muốn tiếp tục thúc đẩy hơn nữa trong thời gian tới.
Cùng với đó, chúng ta chứng kiến sự hợp tác vô cùng ấn tượng trong lĩnh vực giáo dục. Tôi rất vui khi thấy rằng trong 15 năm qua, đã có hơn 75.000 sinh viên Việt Nam học tập tại Vương quốc Anh, hiện mỗi năm có khoảng 12.000 sinh viên Việt Nam đang theo học tại đây. Không chỉ trau dồi kỹ năng hay cải thiện tiếng Anh, các bạn đang giúp xây nên những cây cầu kết nối hai quốc gia, giúp hai nước ngày càng gắn kết.
Giáo dục luôn là nền tảng. Điều đáng mừng là không chỉ sinh viên Việt Nam sang Anh học tập, mà giáo dục Anh cũng đang trở thành một phần quan trọng trong định hướng phát triển tương lai của Việt Nam. Gần đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam đã quyết định triển khai việc đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong hệ thống giáo dục quốc gia. Do đó, nhiều tổ chức của Anh đang hỗ trợ thực hiện quyết định này, giúp thế hệ trẻ Việt Nam có thể sử dụng tiếng Anh thành thạo, hội nhập quốc tế sâu rộng hơn.
Song song, chúng ta chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của những chương trình giáo dục đại học liên kết, như các khóa học của Đại học London và nhiều trường đại học hàng đầu khác của Anh được giảng dạy ngay tại các cơ sở giáo dục Việt Nam. Nhờ vậy, cơ hội tiếp cận giáo dục chất lượng cao của Anh không chỉ dành cho những người có thể sang Anh học mà còn có sẵn ngay tại Việt Nam. Điều này rất đáng mừng.
Thêm vào đó, một số lĩnh vực khác trong quan hệ song phương phát triển vô cùng mạnh mẽ, đặc biệt là hợp tác về khí hậu và chuyển đổi xanh. Tại Hội nghị COP26 ở Glasgow năm 2021, Chính phủ Việt Nam đã đưa ra cam kết lịch sử hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 - một mục tiêu tham vọng, cũng là mục tiêu mà Anh đang hướng tới. Hai nước đang hợp tác chặt chẽ nhằm biến cam kết này thành hiện thực, thông qua quan hệ Đối tác chuyển dịch năng lượng công bằng (JETP) và các doanh nghiệp năng lượng của Anh.
Tuần này, phái đoàn năng lượng Anh đang có mặt tại Việt Nam để hỗ trợ phát triển ngành điện gió ngoài khơi. Đây là lĩnh vực mà Anh có nhiều kinh nghiệm thực tiễn. Tôi tin rằng hợp tác trong chuyển đổi xanh sẽ mang lại những thay đổi căn bản cho ngành năng lượng của Việt Nam.
Cuối cùng, tôi muốn đề cập hợp tác quốc phòng và an ninh. Trong thập kỷ qua, Anh tự hào được đồng hành cùng Việt Nam trên con đường hội nhập quốc tế, ví dụ như trong các hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc. Chúng tôi đã hỗ trợ Việt Nam thông qua các chương trình đào tạo và hợp tác quân sự, đồng thời cùng chia sẻ kinh nghiệm trong quá trình hiện đại hóa và đa dạng hóa ngành công nghiệp quốc phòng. Nếu hai mươi năm trước, đây là lĩnh vực mà hai nước chưa có cơ hội hợp tác, thì giờ đây đã trở thành một mảng hợp tác năng động, góp phần bảo đảm an ninh khu vực và toàn cầu.
Phái đoàn Thương mại năng lượng Anh đang có chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam. (Nguồn: Đại sứ quán Anh tại Việt Nam)
Hiện nay, Việt Nam và Anh duy trì quan hệ Đối tác chiến lược. Nhân dịp Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam thăm chính thức Vương quốc Anh, Đại sứ hãy cho biết đánh giá của mình về ý nghĩa và tầm quan trọng của chuyến thăm này?
Đây là chuyến thăm có ý nghĩa quan trọng, đánh dấu bước phát triển mới trong quan hệ giữa hai nước lên một tầm cao hơn. Đây cũng là chuyến thăm đầu tiên của Tổng Bí thư Việt Nam tới Anh sau 13 năm - một sự kiện mang tính lịch sử.
Đối với tôi, điểm nổi bật của chuyến thăm là đối thoại chính trị cấp cao giữa các nhà lãnh đạo hai nước, thể hiện niềm tin và lợi ích chung của Anh và Việt Nam. Trong bối cảnh thế giới nhiều bất ổn, việc duy trì lòng tin và đối thoại ở cấp cao nhất sẽ giúp hai nước cùng thúc đẩy lợi ích chung, từ tự do thương mại, an ninh toàn cầu đến ứng phó với các thách thức quốc tế.
Chuyến thăm sẽ củng cố và thể hiện rõ cách thức hợp tác thực chất giữa hai bên. Cụ thể, chúng ta tiếp tục đẩy mạnh hợp tác kinh tế, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ, trí tuệ nhân tạo, bán dẫn và các công nghệ mới nổi. Đây là những yếu tố then chốt cho giai đoạn phát triển tiếp theo của Việt Nam.
Bên cạnh đó, Việt Nam hướng tới xây dựng trung tâm tài chính quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. Anh đang hợp tác chặt chẽ để chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ phát triển lĩnh vực này. Khi ngành tài chính phát triển, nó không chỉ phục vụ người tiêu dùng mà còn tạo nguồn vốn cho phát triển bền vững của toàn nền kinh tế.
Giáo dục và đào tạo kỹ năng tiếp tục là trọng tâm trong các thỏa thuận mới. Chúng tôi muốn bảo đảm rằng thế hệ trẻ Việt Nam sẽ được trang bị đầy đủ kỹ năng cần thiết cho nền kinh tế tương lai, đồng thời duy trì cầu nối nhân lực giữa hai nước.
Hợp tác năng lượng và chuyển đổi xanh sẽ được đẩy nhanh sau chuyến thăm này. Tôi tin rằng các cuộc thảo luận tại London sẽ cụ thể hóa tham vọng thành các chương trình hợp tác thực tế, mang lại lợi ích cho cả hai quốc gia.
Cuối cùng, trong bối cảnh toàn cầu đầy thay đổi, Việt Nam và Anh có nhiều lợi ích chung, từ bảo vệ hệ thống quốc tế dựa trên luật lệ, đến bảo đảm thương mại tự do, chuỗi cung ứng an toàn và ổn định. Chúng ta cần hợp tác chặt chẽ để củng cố những điều này. Tôi tin rằng chuyến thăm sẽ định hướng cho hai nước hợp tác sâu rộng hơn trong tương lai.
Việt Nam-Anh ký kết kế hoạch hành động phòng, chống mua bán người. (Nguồn: Đại sứ quán Anh tại Việt Nam)
Vâng, Đại sứ vừa nhắc tới một giai đoạn phát triển mới. Nhìn lại chặng đường đã qua, Đại sứ có thể cho biết đánh giá của mình về những thành tựu kinh tế nổi bật của Việt Nam?
Câu chuyện phát triển của Việt Nam thực sự là một trong những điều ấn tượng nhất trên toàn cầu. Nếu nhìn lại ba thập kỷ qua, Việt Nam đã chuyển mình mạnh mẽ, từ một quốc gia thu nhập thấp trở thành nước thu nhập trung bình, đưa hàng triệu người thoát nghèo. Thành tựu này là kết quả của nỗ lực bền bỉ và sự đầu tư lâu dài của người dân và Chính phủ Việt Nam.
Hiện nay, Việt Nam có vị thế vững chắc, với dân số trẻ, được giáo dục tốt, vị trí địa chiến lược thuận lợi, ngành sản xuất phát triển, hội nhập sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu và mạng lưới các hiệp định thương mại tự do rộng khắp. Đây là những nền tảng quan trọng cho giai đoạn phát triển tiếp theo.
Tuy nhiên, Việt Nam đối mặt với nhiều thách thức: Làm thế nào để vươn lên trong chuỗi giá trị, thu hút đầu tư vào các ngành công nghệ cao và bảo đảm lực lượng lao động có kỹ năng phù hợp. Tôi thấy những định hướng gần đây của Việt Nam rất đáng khích lệ, chẳng hạn Nghị quyết 57 nhấn mạnh đổi mới sáng tạo là trung tâm của phát triển kinh tế, và Nghị quyết 68 xác định khu vực tư nhân là động lực chính của nền kinh tế. Đây là những bước đi đúng đắn để Việt Nam đạt mục tiêu trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045.
Ngoài ra, một yếu tố không thể thiếu là hợp tác quốc tế. Tôi rất vui khi thấy Việt Nam coi trọng hội nhập quốc tế và các quan hệ đối tác như một phần cốt lõi trong chiến lược phát triển. Tôi tin rằng, với những đối tác như Anh, Việt Nam hoàn toàn có khả năng tiếp tục thành công trong giai đoạn phát triển mới này.
Tôi rất lạc quan về tương lai đó, đồng thời tin rằng, bằng cách nắm bắt cơ hội, cùng vượt qua các thách thức toàn cầu như xung đột thương mại hay bất ổn an ninh, chúng ta có thể hiện thực hóa khát vọng và tiềm năng to lớn của Việt Nam.
Trân trọng cảm ơn Đại sứ!
Ngọc Anh