Đại sứ Bùi Thế Giang: Không có ngôn ngữ và văn hóa mẹ đẻ tốt, khó làm người Việt tốt

4 giờ trướcBài gốc

Thưa Đại sứ Bùi Thế Giang, năm 2025 đánh dấu cột mốc kỷ niệm 80 năm Quốc khánh đất nước. Ông cho rằng thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay cần làm gì để tiếp nối và phát huy những giá trị lịch sử, tinh thần độc lập – tự cường của dân tộc trong thời đại mới?

Đại sứ Bùi Thế Giang:

Tôi cho rằng có hai điều vừa thể hiện tính cốt lõi vừa mang tính nguyên tắc đối với người trẻ thuộc mọi thế hệ.

Ở thời tôi, hơn nửa thế kỷ trước, khi đang là sinh viên Đại học, tôi xung phong nhập ngũ, trực tiếp tham gia đánh giặc, rồi khi hết chiến tranh trở về tiếp tục học tập, tôi nhận thấy rằng người trẻ luôn có lợi thế so với người đi trước về thể chất, sự năng động, sức sáng tạo và sức bật. Trong một thế giới biến động nhanh chóng, phức tạp và khó lường như Đảng đã nhận định, những lợi thế ấy cần được các bạn phát huy tối đa. Đây là điều thứ nhất.

Đại sứ Bùi Thế Giang, nguyên Phó trưởng Phái đoàn Đại diện Thường trực Việt Nam tại Liên hợp quốc.

Điều thứ hai không kém phần quan trọng: Chỉ sức trẻ, sự năng động, sức sáng tạo và sức bật thôi thì chưa đủ. Nếu thiếu hiểu biết về lịch sử như một cái nền tảng, nếu thiếu sự kế thừa và và kinh nghiệm từ những người đi trước, ta đương nhiên hay và tốt; nhưng lặp lại thất bại hoặc sai lầm trong quá khứ thì thật đáng tiếc, thậm chí là đáng buồn, thậm chí đáng giận.

Vì vậy, tôi nghĩ rằng giới trẻ cần biết kết hợp sức trẻ, sức bật, sức sáng tạo của mình với kinh nghiệm, trải nghiệm và những bài học từ lịch sử, cả thành công và không thành công. Đó là sẽ là điểm tựa, là đòn bẩy để các bạn vững vàng bước vào kỷ nguyên mới.

Theo ông, trong một thế giới biến động nhanh chóng, phức tạp và khó lường, người trẻ, đặc biệt là những người theo đuổi sự nghiệp ngoại giao, cần chuẩn bị những kỹ năng và phẩm chất gì để vừa giữ gìn bản sắc dân tộc, vừa đóng góp hiệu quả vào việc nâng cao vị thế đất nước?

Đại sứ Bùi Thế Giang:

Trong “vũ trụ tri thức” không giới hạn, ngoại giao là một “nghề” phải “đụng” tới hầu như mọi mặt của đời sống con người. Vì vậy, không bao giờ được nghĩ rằng học như vậy là đủ, biết đến vậy là được rồi. Đây là điều thứ nhất.

Điều thứ hai, những bạn trẻ có quan tâm, có say mê và có mong muốn trở thành nhà ngoại giao không nên xem nhẹ ngoại ngữ, không nên cho rằng ngoại ngữ chỉ đơn giản là một loại công cụ. Mà ngay cả với tư cách một công cụ, nếu nó không đủ sắc bén thì sẽ không thể tạo ra một sản phẩm tử tế.

Điều thứ ba, ngoại giao là một “nghề” thường xuyên tiếp xúc với nhiều nền văn hóa khác, nên càng phải trau dồi tiếng Việt và văn hóa Việt. Không có tiếng mẹ đẻ tốt, không có văn hóa mẹ đẻ tốt thì không thể làm nhà ngoại giao tốt. Thậm chí, không thể làm người Việt tốt được.

Đây là chia sẻ mang tính cá nhân với các bạn trẻ, nhưng chủ yếu là lời tôi luôn tự nhắc nhở, tự răn dạy chính mình.

Thưa ông, người trẻ Việt Nam ngày nay có thể tham gia vào những hoạt động, sáng kiến nào để trở thành những “đại sứ” ngoại giao, văn hóa, góp phần quảng bá hình ảnh Việt Nam hiện đại, thân thiện và sáng tạo đến bạn bè quốc tế?

Đại sứ Bùi Thế Giang:

Theo tôi, khi nói về việc trở thành “đại sứ” ngoại giao văn hóa, cần phân biệt giữa những người làm công tác ngoại giao chuyên nghiệp, nhất là trong lĩnh vực văn hóa, với những người hoạt động trong lĩnh vực văn hóa nhưng không thuộc ngành ngoại giao. Nhóm thứ hai này, dù không mang danh ngoại giao, lại giữ vai trò vô cùng quan trọng. Nếu ai cũng muốn trở thành nhà ngoại giao, điều đó vừa không khả thi, vừa dễ khiến khái niệm “ngoại giao” bị hiểu sai, trở nên hình thức hoặc phô trương.

"Văn hóa là cốt lõi, là nền tảng làm nên bất kỳ dân tộc nào. Trong quá trình toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, điều ấy càng nổi bật. Với chúng ta, văn hóa phải là sự tổng hòa giữa bản sắc của chúng ta với sự tiếp thu có chọn lọc tinh hoa thế giới. Vì vậy, để phát huy văn hóa dân tộc qua kênh ngoại giao, cần có sự gắn kết hữu cơ giữa những nhà ngoại giao với những người làm văn hóa. Và cũng phải thực tế để thấy rằng đây là cả một quá trình chứ không thế làm trong ngày một ngày hai".

Trong quá trình này, thế hệ trẻ Việt Nam, cả ở trong nước và trong cộng đồng người Việt ở nước ngoài, có vai trò đặc biệt quan trọng. Ngoài sức trẻ, sức bật và sức sáng tạo, các bạn còn sở hữu những lợi thế vượt trội so với những người lớn tuổi, trong đó tiêu biểu là khả năng và điều kiện tiếp cận thế giới bên ngoài thuận lợi hơn qua việc làm chủ máy móc, trang thiết bị, công nghệ thông tin và năng lực ngoại ngữ. Đặc biệt, với tư duy cởi mở trong bối cảnh “làng toàn cầu” (global village), người trẻ ngày nay có ưu thế rõ rệt trong việc kết nối và quảng bá hình ảnh đất nước. Do đó, các bạn hoàn toàn có thể và nên phát huy tối đa những lợi thế ấy.

Nếu gửi một thông điệp nhân dịp 80 năm Quốc khánh, ông muốn nhắn nhủ điều gì để truyền cảm hứng, khích lệ người trẻ Việt Nam dấn thân và cống hiến cho sự phát triển đất nước?

Đại sứ Bùi Thế Giang:

Tôi nghĩ 80 năm là dịp quan trọng để vững vàng tự tin thấy rằng chúng ta hiện nay đang được hưởng một sự nghiệp, một cơ đồ, một vị thế, và những mối quan hệ quốc tế chưa từng có. Nhưng đây cũng là dịp cần thiết để tất cả người Việt Nam chúng ta - không chỉ người trẻ - nhớ và hiểu rằng đó là thành quả có được nhờ sự hy sinh xương máu, nhờ những cống hiến cả trí tuệ và thể chất cũng như nỗ lực không thể đong đếm của của bao nhiêu người, của nhiều thế hệ. Với suy nghĩ như vậy, điều tôi muốn nhắn nhủ với các bạn trẻ là hãy trân trọng, nâng niu quá khứ nhưng đồng thời hãy táo bạo, tự tin hành động vì tương lai. Đừng để quá khứ, dù đã từng là nền tảng vững chắc cho chúng ta đi được tới ngày hôm nay, lại trở thành vật cản trong tiến trình đi tới của dân tộc, của đất nước chúng ta.

Trân trọng cảm ơn ông!

Nguồn SVVN : https://svvn.tienphong.vn/dai-su-bui-the-giang-khong-co-ngon-ngu-va-van-hoa-me-de-tot-kho-lam-nguoi-viet-tot-post1768153.tpo