Các đại biểu dâng hương tại Đền thờ công chúa Nhồi Hoa.
Đến dự có bà Khăm - Phâu Ân - Thạ - Văn, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào tại Việt Nam; Phu quân Đại sứ cùng đoàn công tác. Cùng dự có đồng chí Tống Quang Thìn, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh; lãnh đạo Văn phòng UBND tỉnh, Sở Văn hóa và Thể thao; lãnh đạo huyện Nho Quan, xã Phúc Sơn; Ban Liên lạc toàn quốc cựu quân tình nguyện, chuyên gia quân sự giúp nước bạn Lào; Đoàn đại biểu quân tình nguyện Đoàn 968 hạ Lào; Đoàn đại biểu Trung tâm giáo dục quốc tế; các sinh viên Lào đang học tập tại Trường Đại học Hoa Lư…
Các đại biểu dự buổi lễ.
Theo tài liệu lịch sử lưu giữ, công chúa Nhồi Hoa là con vua Vạn Tượng. Vào triều vua Lê Thánh Tông (1460-1497), công chúa Nhồi Hoa được vua cha cử sang cùng các nài voi, giúp nước ta huấn luyện đàn voi chiến. Khi công việc huấn luyện hoàn tất, công chúa Nhồi Hoa trở về quê.
Trên đường trở về nước, khi đi qua vùng đất này (thôn Thái Sơn, xã Phúc Sơn, huyện Nho Quan ngày nay) không may công chúa bị lâm bệnh và đã từ trần. Biết tin, triều đình nhà Lê đã cho tổ chức lễ tang và chôn cất công chúa tại đây, sau đó báo tin cho triều đình nước Lào. Nhận được tin báo, vua Lào đã cho người mang bức vẽ chân dung của công chúa sang để thờ tự.
Để tỏ lòng tri ân công lao của công chúa Nhồi Hoa, triều đình Việt Nam đã cho xây dựng đền thờ công chúa tại xã Sơn Lai, nay là xã Phúc Sơn, huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình. Di tích Đền Thượng thờ Nhồi Hoa công chúa có nhiều hiện vật có giá trị như 9 sắc phong của các triều vua thời Nguyễn (sắc phong cổ nhất còn giữ được là sắc phong năm 1846). Năm 2007, di tích đền Thượng, đền Hạ, thôn Thái Sơn được UBND tỉnh xếp hạng di tích lịch sử cấp tỉnh; năm 2023 được UBND tỉnh lập hồ sơ đề nghị Nhà nước xếp hạng di tích cấp Quốc gia.
Hàng năm, vào ngày 3/3 âm lịch, Ban Quản lý di tích Đền Thượng và nhân dân thôn Thái Sơn đều tổ chức Lễ húy nhật tưởng nhớ Nhồi Hoa công chúa.
Nghi thức rước kiệu tại Lễ húy nhật.
Nghi thức rước kiệu tại Lễ húy nhật.
Tại buổi lễ, bàKhăm - Phâu Ân - Thạ - Văn, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước CHDCND Lào tại Việt Nam phát biểu: Thay mặt cho Đại sứ quán Lào tại Việt Nam, tôi rất vinh dự và phấn khởi được tham dự Lễ húy nhật nàng Nhồi Hoa công chúa do Ban Tổ chức và nhân dân thôn Thái Sơn, xã Phúc Sơn, huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình tổ chức ngày hôm nay. Trong bầu không khí nhân dân các bộ tộc Lào đang chuẩn bị tổ chức năm mới Tết cổ truyền Lào Bun Pi Mai 2024 theo Phật lịch là 2567.
Câu chuyện của công chúa Nhồi Hoa đã trở thành biểu tượng của tình đoàn kết giữa hai nước Lào-Việt Nam đã có từ cổ xưa. Để tri ân công lao to lớn của công chúa Nhồi Hoa, tôn vinh di tích, để di tích tiếp tục tiếp tục là nơi lưu dấu lịch sử quan hệ Lào-Việt Nam lâu dài, tôi đề nghị các cơ quan liên quan của Lào và Việt Nam, đặc biệt là các nhà sử học của hai nước cần tiếp tục phối hợp, nghiên cứu, tìm kiếm thông tin, minh chứng kỹ lưỡng về di tích lịch sử này, lấy căn cứ theo thời nhà Vua Lê Thánh Tông làm nền trong công việc nghiên cứu.
Để bày tỏ lòng thành kính, vào ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch hàng năm, nhân dân địa phương đã tổ chức lễ hội tưởng nhớ công chúa Nhồi Hoa và có nhiều chương trình, hoạt động ý nghĩa.
Đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước CHDCND Lào tại Việt Nam nhấn mạnh: Đền thờ công chúa Nhồi Hoa là di tích lịch sử, văn hóa đặc biệt, là minh chứng hiện thực về tình đoàn kết giữa hai dân tộc Lào- Việt Nam. Tôi mong rằng, Đền thờ công chúa Nhồi Hoa tiếp tục được quan tâm tôn tạo, tu bổ, trở thành khu du lịch văn hóa lịch sử của hai nước Lào-Việt Nam, thu hút đông đảo du khách Lào và quốc tế đến tham quan.
Qua đó tiếp tục khẳng định mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, tình đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa hai Đảng, hai Nhà nước và Nhân dân hai nước Lào - Việt ngày càng bền chặt.
Tiết mục văn nghệ do sinh viên Lào biểu diễn.
Cũng tại buổi lễ, Đại sứ và Phu quân cùng đoàn công tác và các đồng chí lãnh đạo tỉnh Ninh Bình đã dâng hương tại Đền thờ công chúa Nhồi Hoa; tham dự nghi thức tế lễ của người dân địa phương tưởng nhớ công chúa Nhồi Hoa; thưởng thức chương trình giao lưu văn nghệ do sinh viên Lào tại Trường Đại học Hoa Lư, nhân dân thôn Thái Sơn biểu diễn.
Mai Phương-Ngọc Linh