Đại sứ Phạm Quang Hiệu, Tổng Lãnh sự Ngô Trịnh Hà, Tổng đại diện Nguyễn Phương Hòa, cán bộ nhân viên Nhà Triển lãm và khách mời Nhật Bản chụp ảnh lưu niệm bên ngoài Nhà Triển lãm Việt Nam tại Triển lãm Thế giới Osaka. (Ảnh: Cục Hợp tác Quốc tế)
Trong khuôn khổ quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện, Việt Nam và Nhật Bản sẽ tiếp tục tăng cường hợp tác nhằm góp phần duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực. Nhật Bản sẽ đồng hành cùng Việt Nam viết tiếp câu chuyện hòa bình.
Đó là những chia sẻ của Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Ito Naoki nhân kỷ niệm 52 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Nhật Bản (21/9/1973-21/9/2025).
Củng cố 4 nhóm hợp tác trọng tâm
Ngày 21/9/1973, Việt Nam và Nhật Bản chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao, mở ra một chương mới cho mối quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa hai dân tộc. Trải qua hơn nửa thế kỷ, mối quan hệ này đã không ngừng được củng cố và phát triển.
Tháng 11/2023, nhân dịp kỷ niệm 50 năm, quan hệ song phương đã được nâng cấp lên "Đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng ở châu Á và trên thế giới," đánh dấu một cột mốc lịch sử, phản ánh sự tin cậy chính trị và hợp tác sâu rộng trên nhiều lĩnh vực.
Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru và Phu nhân Ishiba Yoshiko chụp ảnh kỷ niệm cùng Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân Ngô Phương Ly (27/4/2025)
Trong chuyến thăm Việt Nam của Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru vào tháng 4/2025, Thủ tướng cũng khẳng định rằng Việt Nam là đối tác quan trọng, không thể thay thế đối với Nhật Bản, cũng như ủng hộ sự hợp tác với Việt Nam trong kỷ nguyên mới.
Đại sứ Ito Naoki khẳng định quan hệ song phương đang ở giai đoạn hợp tác chặt chẽ nhất từ trước đến nay. Việt Nam và Nhật Bản đã đạt được tiến triển rất lớn trong tất cả các lĩnh vực như khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, xây dựng hạ tầng chiến lược, năng lượng, môi trường, cải thiện môi trường đầu tư.
Hai bên đã xác định 4 nhóm lĩnh vực hợp tác trọng tâm, hứa hẹn sẽ mang lại những bước đột phá mạnh mẽ trong thời gian tới, bao gồm khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, bán dẫn và trí tuệ nhân tạo (AI); hạ tầng chiến lược; mở rộng quan hệ đối tác kinh tế, cải thiện môi trường đầu tư; và hợp tác trong lĩnh vực an ninh-quốc phòng.
Theo đó, khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, bán dẫn và AI được lãnh đạo cấp cao hai nước xác định là trụ cột hợp tác mới. Trong lĩnh vực bán dẫn, các chương trình đào tạo và nghiên cứu chung đã bắt đầu mang lại kết quả.
Quang cảnh Hội thảo tại đầu cầu tỉnh Fukuoka (Nhật Bản). (Ảnh: Phạm Tuân/TTXVN)
Theo Đại sứ Nhật Bản, từ tháng 10 năm nay, một chương trình nghiên cứu chung quốc tế giữa 5 trường đại học Việt Nam và 5 trường đại học Nhật Bản sẽ được khởi động, với việc tiếp nhận hơn 60 nghiên cứu sinh Việt Nam sang Nhật Bản học tiến sỹ. Nhật Bản dự kiến tiếp nhận 250 nghiên cứu sinh tiến sỹ, tương đương một nửa mục tiêu 500 tiến sỹ mà Việt Nam đặt ra đến năm 2030.
Trong lĩnh vực AI, Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) đang phối hợp với Phòng nghiên cứu Matsuo của Đại học Tokyo nhằm tăng cường đào tạo và nghiên cứu nguồn nhân lực AI tại Đại học Bách khoa Hà Nội và Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC).
Trong lĩnh vực chuyển đổi xanh và năng lượng, hai nước đang phối hợp thúc đẩy các dự án đầu tư trị giá khoảng 20 tỷ USD, bao gồm năng lượng tái tạo như điện gió ngoài khơi và nhiệt điện khí LNG. Bên cạnh đó, Nhật Bản cũng đang xem xét cung cấp khoản vay chương trình hơn 300 triệu USD trong năm nay nhằm hỗ trợ Việt Nam ứng phó biến đổi khí hậu và thúc đẩy chuyển đổi xanh.
Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng gặp Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru. (Ảnh: Phạm Tuân/TTXVN)
Theo ông Naoki, Nhật Bản cũng tiếp tục phát huy thế mạnh của mình để hợp tác với Việt Nam trong lĩnh vực hạ tầng, đặc biệt là những dự án góp phần cải thiện môi trường và nâng cao tiện ích cho người dân Hà Nội.
Mới đây, Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá, sử dụng khoản vay ODA trị giá 200 triệu USD của Nhật Bản, đã được khánh thành. Bên cạnh đó, dự án "Thành phố thông minh Bắc Hà Nội" cũng được khởi công, hướng tới xây dựng một đô thị kết hợp hài hòa giữa văn hóa và công nghệ của Nhật Bản. Tuyến đường sắt đô thị Hà Nội Metro số 2 dự kiến sẽ khởi công vào tháng 10 năm nay, và phía Nhật Bản mong muốn tiếp tục hợp tác để kéo dài tuyến này đến sân bay Nội Bài.
Đại sứ cũng nhấn mạnh, quan hệ kinh tế song phương đang phát triển mạnh mẽ. Tổng vốn đầu tư của doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam đã đạt 80 tỷ USD, với hơn 2.000 doanh nghiệp đang hoạt động và khoảng 60% trong số đó có kế hoạch mở rộng kinh doanh trong vòng 1-2 năm tới. Kim ngạch thương mại song phương hàng năm đã lên tới 50 tỷ USD.
Về an ninh-quốc phòng, dự kiến trong năm nay, Ngoại trưởng Nhật Bản sẽ thăm Hà Nội và đồng chủ trì Ủy ban Hợp tác Nhật-Việt. Phiên họp đầu tiên của cơ chế "2+2" cấp Thứ trưởng Ngoại giao và Quốc phòng hai nước cũng sẽ được tổ chức, nhằm thúc đẩy hợp tác công nghiệp quốc phòng và chuyển giao trang thiết bị.
Tiết mục văn nghệ chào mừng Lễ hội Việt Nam tại Nhật Bản 2025. (Ảnh: Xuân Giao/TTXVN)
Về giao lưu văn hóa và nhân dân - nền tảng vững chắc cho mối quan hệ hữu nghị hai nước, Đại sứ Ito Naoki cho hay các sự kiện văn hóa, thể thao được tổ chức thường xuyên, nổi bật là vở nhạc kịch "Công nữ Anio" sẽ được công diễn tại Yokohama vào năm tới, tái hiện câu chuyện tình giữa chàng thương nhân Nhật Bản và công nữ Việt Nam.
Hợp tác bóng đá giữa Liên đoàn Bóng đá Nhật Bản (JFA) và Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) đang được triển khai, bao gồm cả việc cử huấn luyện viên sang hỗ trợ. Tháng 6/2026, câu lạc bộ hàng đầu Nhật Bản Kawasaki Frontale sẽ có chuyến du đấu tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.
Sẵn sàng đồng hành cùng Việt Nam
Chia sẻ với báo chí, Đại sứ Ito Naoki đánh giá cao những cải cách của Việt Nam đang mở ra cơ hội thuận lợi cho việc phát triển quan hệ và thúc đẩy hợp tác sâu rộng hơn nữa giữa các doanh nghiệp hai nước.
Nhật Bản kỳ vọng những cải cách như đơn giản hóa thủ tục hành chính, đẩy nhanh cấp phép, phân cấp thẩm quyền và sử dụng hiệu quả nguồn vốn ODA sẽ góp phần cải thiện môi trường đầu tư.
Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Ito Naoki chia sẻ với báo chí nhân kỷ niệm 52 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Nhật Bản. (Ảnh: Minh Thu/Vietnam+)
“Hiện nay, Việt Nam đang tập trung phát triển hạ tầng, năng lượng và chuyển đổi số – ba trụ cột của ‘kỷ nguyên mới,’ hướng tới mục tiêu trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào dịp kỷ niệm 100 năm thành lập nước. Trên cương vị Đại sứ, tôi sẽ tiếp tục nỗ lực hết mình để thúc đẩy quan hệ hai nước phát triển lên tầm cao mới, góp phần hiện thực hóa khát vọng 2045 của Việt Nam,” Đại sứ bày tỏ.
Theo Đại sứ Ito Naoki, Việt Nam cần tập trung phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt trong các lĩnh vực then chốt như bán dẫn và AI. Việt Nam cũng cần tiếp tục hoàn thiện môi trường đầu tư, thu hút nguồn lực quốc tế để gắn kết với nội lực trong nước.
Với Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân của Việt Nam, Nhật Bản có thể hỗ trợ bằng kinh nghiệm liên kết doanh nghiệp trong và ngoài nước, thúc đẩy năng suất, tạo sức bật cho doanh nghiệp Việt Nam.
Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru chứng kiến lễ trao Bản ghi nhớ Hợp tác giữa Bộ Công Thương Việt Nam với Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản về việc thúc đẩy các dự án hợp tác song phương trong lĩnh vực chuyển dịch năng lượng. (Ảnh: Dương Giang/TTXVN)
Đại sứ nói thêm rằng Nhật Bản cũng vận hành chính quyền địa phương hai cấp nên sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm với Việt Nam.
Chia sẻ cảm nhận cá nhân khi trực tiếp tham dự hai lễ kỷ niệm lớn của Việt Nam (50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước và 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9), Đại sứ Ito Naoki đặc biệt ấn tượng với sự tham gia nhiệt huyết của giới trẻ Việt Nam.
“Ánh mắt và sự nhiệt huyết của các bạn đã thể hiện rõ sự tự hào về những thành tựu mà đất nước đạt được, cũng như lòng tin tưởng, lạc quan về tương lai phát triển. Nhật Bản mong tiếp tục đồng hành cùng Việt Nam để viết nên câu chuyện hòa bình với giá trị cốt lõi là Độc lập-Tự do-Hạnh phúc,” Đại sứ Ito Naoki khẳng định./.
(Vietnam+)