Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản Phạm Quang Hiệu. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Nhật Bản)
Nhân dịp Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương sắp dẫn đầu đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam thăm và làm việc tại Nhật Bản, Đại sứ Phạm Quang Hiệu đã chia sẻ với Báo Thế giới và Việt Nam, nêu bật ý nghĩa chuyến thăm cũng như vai trò của hợp tác nghị viện trong tổng thể quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước.
Đại sứ đánh giá như thế nào về ý nghĩa của chuyến thăm Nhật Bản của Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đối với quan hệ song phương?
Chuyến thăm Nhật Bản của Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương từ ngày 25-30/9 theo lời mời của Quốc hội Nhật Bản, mang ý nghĩa quan trọng trong việc củng cố quan hệ Việt Nam-Nhật Bản.
Diễn ra vào dịp 52 năm hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao, chuyến thăm triển khai thỏa thuận giữa Lãnh đạo cấp cao hai nước, trong đó có thỏa thuận giữa Quốc hội hai nước được ký vào tháng 12/2024.
Chuyến thăm khẳng định Nhật Bản là đối tác chiến lược hàng đầu và lâu dài của Việt Nam, đồng thời thể hiện mong muốn làm sâu sắc hơn quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện được thiết lập năm 2023. Thông qua các cuộc tiếp xúc cấp cao, hai nước sẽ tăng cường tin cậy chính trị và triển khai hiệu quả các thỏa thuận đã đạt được.
Trong chuyến thăm, hai bên sẽ tập trung thúc đẩy hợp tác giữa cơ quan lập pháp hai nước, đặc biệt là chia sẻ kinh nghiệm về xây dựng pháp luật ứng phó khẩn cấp, quản lý thảm họa, an ninh mạng, an ninh năng lượng và chuyển đổi số trong khu vực công và Quốc hội. Những nỗ lực này không chỉ tăng cường gắn kết giữa hai cơ quan lập pháp mà còn đưa quan hệ song phương phát triển thực chất, mang lại lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước và góp phần tạo nền tảng vững chắc cho hợp tác lâu dài.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương tiếp Thống đốc tỉnh Tochigi, Nhật Bản tại Hà Nội, tháng 11/2023. (Nguồn: Đại biểu nhân dân)
Đâu là những thế mạnh nổi bật của quan hệ Việt Nam-Nhật Bản trong hơn 5 thập kỷ qua, thưa Đại sứ?
Quan hệ Việt Nam-Nhật Bản, sau hơn 50 năm thiết lập, đã đạt nhiều bước tiến vượt bậc, đặc biệt từ khi được nâng cấp lên Đối tác chiến lược toàn diện vào tháng 11/2023. Quan hệ hai nước được xây dựng trên nền tảng tin cậy chính trị cao, phát triển toàn diện trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư, quốc phòng, an ninh, văn hóa, giáo dục, nông nghiệp, y tế, lao động, giao lưu nhân dân và hợp tác địa phương.
Thế mạnh lớn nhất là sự bổ trợ lẫn nhau giữa hai nền kinh tế. Việt Nam, với dân số hơn 100 triệu người, có nền kinh tế năng động, lực lượng lao động dồi dào và môi trường chính trị ổn định, là điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư Nhật Bản. Ngược lại, Nhật Bản mang đến công nghệ tiên tiến, kinh nghiệm quản lý và nguồn vốn đầu tư chất lượng cao, hỗ trợ phát triển kinh tế Việt Nam.
Khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành trụ cột mới trong quan hệ song phương Việt Nam-Nhật Bản. Hai nước phối hợp để bảo đảm chuỗi cung về kinh tế, thương mại và đầu tư. Hai bên duy trì trao đổi cấp cao thường xuyên, củng cố tin cậy và định hướng phát triển quan hệ song phương.
Về văn hóa, hai dân tộc chia sẻ nhiều điểm tương đồng, với lịch sử giao lưu lâu đời. Sự vun đắp của các thế hệ đã tạo nên mối quan hệ gắn bó, bền vững. Gần 700.000 người Việt Nam đang làm việc và sinh sống tại Nhật Bản góp phần phát triển kinh tế-xã hội của cả Nhật Bản và Việt Nam.
Việt Nam và Nhật Bản cũng phối hợp hiệu quả tại các diễn đàn quốc tế như Liên hợp quốc, ASEAN+, APEC và ASEM, góp phần nâng cao vai trò của cả hai nước trong khu vực và trên thế giới.
Đoàn công tác do Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Quốc hội Nguyễn Thanh Hải dẫn đầu làm việc với Chủ tịch Ủy ban Điều hành Hạ viện Hamada Yasukazu, tháng 8/2025. (Nguồn: TTXVN)
Theo Đại sứ, Quốc hội Việt Nam và Nghị viện Nhật Bản nên làm gì để cụ thể hóa khuôn khổ quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện trong thời gian tới?
Hợp tác giữa Quốc hội Việt Nam và Nghị viện Nhật Bản đóng vai trò quan trọng trong việc hiện thực hóa quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện. Hai bên cần duy trì các chuyến thăm và trao đổi cấp cao cũng như giữa các cơ quan chuyên môn, thúc đẩy chia sẻ kinh nghiệm lập pháp. Những hoạt động này mang ý nghĩa thực tiễn, tạo nền tảng cho hợp tác lâu dài.
Một trọng tâm là chia sẻ kinh nghiệm xây dựng pháp luật giữa hai cơ quan lập pháp. Với hệ thống pháp luật phát triển, Nhật Bản có thể hỗ trợ Việt Nam nâng cao năng lực lập pháp, tháo gỡ rào cản thể chế để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
Hai bên cũng cần tăng cường phối hợp tại các diễn đàn nghị viện đa phương như Liên minh Nghị viện thế giới (IPU), Hội đồng Liên nghị viện ASEAN (AIPA) và Diễn đàn Nghị viện châu Á-Thái Bình Dương (APPF)... góp phần củng cố hòa bình, an ninh khu vực và ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống như biến đổi khí hậu hay an ninh mạng.
Ngoài ra, hai cơ quan lập pháp nên thúc đẩy đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, một ưu tiên trong chiến lược kết nối kinh tế hai nước. Sự hợp tác chặt chẽ sẽ giúp cụ thể hóa các mục tiêu của quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện, mang lại lợi ích bền vững cho cả hai dân tộc.
Trân trọng cảm ơn Đại sứ!
Thu Trang