Đại sứ Thái Lan Urawadee Sriphiromya nhìn nhận, báo chí truyền thông không dừng ở vai trò đưa tin mà còn giúp kết nối những mạch nguồn văn hóa, kết nối lòng người và làm sâu sắc thêm tình hữu nghị giữa các dân tộc.
Nhân dịp Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, Đại sứ Thái Lan tại Việt Nam Urawadee Sriphiromya trò chuyện với Thảo Ngân của Mekong ASEAN về vai trò then chốt của báo chí truyền thông trong việc lan tỏa văn hóa, kết nối nhân dân và thúc đẩy hợp tác khu vực. Bà chia sẻ, công nghệ chỉ là công cụ, con người và tri thức mới là linh hồn làm nên thành công của những sứ mệnh này.
Mekong ASEAN: Thưa Đại sứ, Thái Lan là một trong những quốc gia được đánh giá cao khi tạo được nhiều ấn tượng trong việc quảng bá các giá trị văn hóa ra thế giới, từ văn hóa ẩm thực đến sản phẩm nông nghiệp. Đại sứ nhìn nhận thế nào về vai trò của báo chí trong sứ mệnh “lan tỏa và kết nối” này?
Đại sứ Urawadee Sriphiromya: Văn hóa là linh hồn của một dân tộc, là dòng chảy thầm lặng nhưng mạnh mẽ gắn kết con người và tạo nên bản sắc quốc gia. Với Thái Lan, việc gìn giữ và lan tỏa văn hóa không chỉ là một mục tiêu phát triển mềm mà còn là một chiến lược lâu dài, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ giữa nhiều yếu tố, trong đó báo chí truyền thông đóng vai trò quan trọng.
Tuy nhiên, chúng tôi tin rằng yếu tố cốt lõi không phải là công nghệ hay phương tiện truyền thông mà chính là con người. Con người sáng tạo ra văn hóa, con người kể chuyện và truyền tải nó bằng cảm xúc, bằng trải nghiệm sống động chứ không chỉ bằng hình ảnh hay ngôn từ được dàn dựng. Một bản tin hay một bộ phim chỉ thực sự chạm đến trái tim công chúng khi nó mang theo tinh thần của người kể - lòng tự hào, sự hiểu biết và trách nhiệm với văn hóa của chính mình.
Chính phủ Thái Lan rất coi trọng vai trò của báo chí nhưng cũng luôn nhấn mạnh rằng truyền thông chỉ phát huy hiệu quả khi được dẫn dắt bởi những con người có tri thức, có đạo đức nghề nghiệp và được hỗ trợ bởi một hệ sinh thái chính sách đúng hướng.
Trong bối cảnh bất kỳ ai cũng có thể trở thành “người đưa tin” thì báo chí chính thống lại càng cần khẳng định vai trò như những người gìn giữ sự chuẩn xác, đồng thời phản ánh trung thực và có chiều sâu về bản sắc dân tộc.
Mekong ASEAN: Để đưa văn hóa quốc gia đến với đông đảo công chúng trên thế giới, Chính phủ Thái Lan có những chính sách cụ thể gì để hỗ trợ các cơ quan báo chí, đài truyền hình sản xuất nội dung văn hóa phục vụ mục tiêu “ngoại giao mềm”?
Đại sứ Urawadee Sriphiromya: Báo chí Thái Lan vận hành trong môi trường tương đối tự do và giàu tính phản biện. Chính phủ không kiểm soát nội dung theo mô hình hành chính mà chủ trương xây dựng mối quan hệ đối tác với truyền thông – một mối quan hệ dựa trên nền tảng của sự tin cậy, tôn trọng và hợp tác cùng có lợi.
Chính vì các cơ quan báo chí có toàn quyền lựa chọn cách tiếp cận, cách thể hiện nội dung nên Chính phủ càng phải chủ động và minh bạch trong việc chia sẻ thông tin, đặc biệt là những hoạt động, sự kiện mang tính chiến lược như quảng bá di sản văn hóa, nghệ thuật dân gian hay xúc tiến du lịch. Việc cung cấp thông tin sớm, tạo điều kiện tiếp cận thực tế và chia sẻ tài liệu chính thống là cách hỗ trợ thiết thực để báo chí, truyền thông có thể kể những câu chuyện chân thực, sâu sắc và mang tầm ảnh hưởng.
Chúng tôi không áp đặt nội dung mà lựa chọn cách đồng hành, khơi gợi cảm hứng sáng tạo, đồng thời luôn trân trọng sự khác biệt trong cách nhìn nhận và phản ánh của báo chí. Tuy nhiên, với các chiến dịch có tầm ảnh hưởng lớn, Chính phủ vẫn ưu tiên phối hợp với các đơn vị truyền thông có uy tín, có đạo đức nghề nghiệp nhằm bảo đảm thông tin lan tỏa không chỉ đúng định hướng về văn hóa mà còn đủ sức thuyết phục công chúng quốc tế bằng những thông điệp gần gũi, nhân văn và giàu cảm xúc.
Mekong ASEAN: Sau hơn một năm sinh sống và công tác tại Việt Nam, xin Đại sứ chia sẻ cảm nhận về vai trò của báo chí Việt Nam trong việc giới thiệu hình ảnh đất nước và con người Việt Nam ra khu vực và thế giới?
Đại sứ Urawadee Sriphiromya: Tôi luôn dành thiện cảm đặc biệt đối với con người Việt Nam, những người có tâm hồn sâu lắng, trái tim ấm áp và tinh thần dân tộc mãnh liệt. Dù sống giữa nhịp sống hiện đại và sôi động tôi vẫn cảm nhận rõ nét sự thanh tịnh và chiều sâu trong đời sống tinh thần, tôn giáo và văn hóa truyền thống của người Việt Nam.
Theo tôi, báo chí Việt Nam đã thể hiện rất xuất sắc vai trò là cầu nối đưa hình ảnh đất nước đến với cộng đồng quốc tế. Qua từng bài viết, phóng sự, phim tài liệu, độc giả và khán giả nước ngoài có thể hình dung một Việt Nam hiền hòa, kiên cường, mến khách và giàu tiềm năng phát triển.
Tôi đặc biệt ấn tượng với vẻ đẹp của phụ nữ Việt Nam, không chỉ ở diện mạo dịu dàng, duyên dáng mà còn ở cách họ nâng niu và gìn giữ những giá trị truyền thống qua nhiều thế hệ.
Tôi cũng được chứng kiến tinh thần yêu nước và niềm tự hào dân tộc rất rõ nét của người Việt Nam, đặc biệt trong các dịp lễ kỷ niệm trọng đại như 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Mekong ASEAN: Với cương vị là nhà ngoại giao, theo Đại sứ đâu là yếu tố quan trọng nhất để truyền thông văn hóa Việt Nam có thể tiếp cận hiệu quả hơn nữa với công chúng khu vực và thế giới?
Đại sứ Urawadee Sriphiromya: Theo tôi yếu tố cốt lõi của truyền thông văn hóa chính là sự chân thực. Văn hóa không cần phải được phô diễn cầu kỳ hay uốn nắn theo thị hiếu phương Tây. Chính sự mộc mạc, đậm đà bản sắc mới là điều để lại dấu ấn sâu sắc và lâu dài trong lòng công chúng quốc tế.
Việt Nam có rất nhiều điều đáng tự hào, từ di sản văn hóa phi vật thể, nghệ thuật dân gian, tinh hoa ẩm thực cho đến tinh thần hiếu học, ý chí kiên cường và lòng yêu nước sâu sắc. Những giá trị ấy, nếu được kể lại bằng ngôn ngữ mạch lạc, chân thành, gắn với bối cảnh đương đại sẽ giúp Việt Nam tiếp cận thế giới một cách tự nhiên mà vẫn giữ nguyên cốt lõi truyền thống.
Tôi cũng hy vọng báo chí Việt Nam sẽ tiếp tục dành sự quan tâm đặc biệt đến đối tượng độc giả là thế hệ trẻ, cả trong nước lẫn ở nước ngoài, bởi chính họ là những người mang theo bản sắc văn hóa Việt ra thế giới và sẽ trở thành cầu nối quan trọng trong hành trình lan tỏa hình ảnh đất nước trong tương lai.
Mekong ASEAN: Đại sứ có gợi ý nào về hợp tác giữa báo chí Việt Nam, Thái Lan và các nước ASEAN trong việc xây dựng các sản phẩm truyền thông chung, nhằm quảng bá hình ảnh khu vực ra thị trường quốc tế một cách hiệu quả hơn?
Đại sứ Urawadee Sriphiromya: Tôi cho rằng trong một ASEAN ngày càng liên kết và hội nhập sâu rộng, truyền thông không chỉ là công cụ thông tin mà còn là cầu nối văn hóa và tình hữu nghị. Vì vậy, tôi rất mong muốn báo chí Việt Nam và Thái Lan sẽ tăng cường các chương trình hợp tác đào tạo, trao đổi nghiệp vụ và thực hiện các sáng kiến truyền thông chung, không chỉ để học hỏi lẫn nhau mà còn để cùng xây dựng một cộng đồng báo chí khu vực năng động, đoàn kết và có tiếng nói chung.
Những sản phẩm hợp tác như phim tài liệu, phim truyện, chuỗi phóng sự đa quốc gia hay chuyên đề về bản sắc ASEAN chính là cách để chúng ta kể câu chuyện của khu vực bằng chính giọng nói của mình một cách chân thực, đa chiều và đầy cảm hứng. Những dự án như vậy không chỉ làm nổi bật vẻ đẹp của từng quốc gia, mà còn tôn vinh giá trị chung của cả cộng đồng Đông Nam Á trên trường quốc tế.
Tôi cũng rất momg muốn trong tương lai gần Việt Nam và Thái Lan sẽ có thêm nhiều hợp tác trong lĩnh vực văn hóa, truyền thông, có thể là một dự án phim chung với sự tham gia của diễn viên cả hai nước. Đây là một ví dụ điển hình cho việc truyền thông và điện ảnh có thể trở thành “sứ giả mềm” của ngoại giao, góp phần đưa thông điệp hòa bình, hữu nghị và tôn trọng lẫn nhau đến với công chúng toàn cầu.
Mekong ASEAN: Nhân dịp kỷ niệm 100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam và hướng tới kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Thái Lan trong năm 2026, Đại sứ kỳ vọng gì vào vai trò của báo chí Việt Nam trong việc củng cố quan hệ nhân dân giữa hai nước?
Đại sứ Urawadee Sriphiromya: Nhân dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, tôi xin gửi tới toàn thể đội ngũ những người làm báo Việt Nam lời chúc mừng nồng nhiệt và trân trọng nhất. Các bạn không chỉ là những người đưa tin mà còn là những người kiến tạo không gian đối thoại, góp phần xây dựng sự hiểu biết, củng cố lòng tin và thúc đẩy hợp tác giữa các dân tộc.
Báo chí Việt Nam và Thái Lan có thể hợp tác phát triển các sản phẩm truyền thông phản ánh chiều sâu lịch sử như các bộ phim tài liệu về thời gian Chủ tịch Hồ Chí Minh từng hoạt động tại Thái Lan - một giai đoạn đặc biệt mang đậm dấu ấn của tình hữu nghị. Những thước phim chân thực ấy không chỉ giúp người dân hai nước hiểu rõ hơn về mối quan hệ song phương, mà còn góp phần bồi đắp tình cảm, sự tôn trọng và gắn kết giữa hai dân tộc.
Báo chí, với vai trò là lực lượng lan tỏa tri thức và giá trị văn hóa chính là kênh truyền tải mạnh mẽ để đưa những thông điệp về lịch sử, tình hữu nghị và khát vọng chung của hai dân tộc đến gần hơn với thế hệ trẻ cũng như cộng đồng quốc tế. Tôi mong rằng sự hợp tác báo chí giữa Việt Nam và Thái Lan nói riêng, giữa các nước ASEAN nói chung sẽ ngày càng nở rộ vì một Đông Nam Á đoàn kết, nhân văn và phát triển bền vững.
Mekong ASEAN: Xin trân trọng cảm ơn những chia sẻ của Đại sứ!
Thảo Ngân
Thảo Ngân