Đại tá, Nghệ sĩ Nhân dân Vũ Tự Long: Nhà hát Chèo Quân đội khẳng định vị thế trong lòng khán giả

2 giờ trướcBài gốc

Nét đặc biệt của "chiếu chèo chiến sĩ"

PV: Nói đến Nhà hát Chèo Quân đội là nói đến "chiếu chèo chiến sĩ", chiếu chèo này có gì đặc biệt, thưa đồng chí?

Đại tá, NSND Vũ Tự Long: Vào những ngày tháng này cách đây 71 năm, trên mảnh đất Phú Thịnh, Đại Từ, Thái Nguyên - Đội vận động công tác Văn nghệ (Văn công) - tiền thân của Đoàn Chèo Tổng cục Hậu cần và Nhà hát Chèo Quân đội ngày nay đã ra đời!

Ngay từ khi mới thành lập, mặc dù còn rất nhiều khó khăn, Đội đã có nhiều hình thức hoạt động nghệ thuật: đội Chèo, đội Kịch và đội Ca múa… đã chia đi nhiều mũi phục vụ các đơn vị bộ đội và nhân dân. Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, 3 đội xung kích luôn có mặt ở Đông và Tây Trường Sơn, gắn bó với 54 binh trạm và hàng ngàn đơn vị rải rác khắp nơi. Trên suốt tuyến đường Trường Sơn lịch sử đó, nơi nào có bộ đội và thanh niên xung phong là nơi ấy có dấu chân các nghệ sĩ, diễn viên của Đoàn Chèo Tổng cục Hậu cần.

Nét đặc biệt của "chiếu chèo chiến sĩ" là vừa là nghệ sĩ, vừa là chiến sĩ. Nhiều đồng chí đã anh dũng hy sinh trong khi làm nhiệm vụ, máu và tiếng hát của nghệ sĩ trong Đoàn cũng đã hòa trộn với máu các anh hùng đã anh dũng hy sinh trên đường Hồ Chí Minh lịch sử. Nhà hát chúng tôi có 3 đồng chí là liệt sĩ.

Đại tướng Trịnh Văn Quyết, Bí thư Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam và Đại tá, NSND Vũ Tự Long, Giám đốc Nhà hát Chèo Quân đội tại Đại hội đại biểu Đảng bộ Cơ quan Tổng cục Chính trị lần thứ XX.

Một nhà hát anh hùng

PV: Nhớ về cội nguồn, về truyền thống của Nhà hát, đồng chí nhớ điều gì nhất?

Đại tá, NSND Vũ Tự Long: Kỷ niệm Ngày truyền thống của Nhà hát là dịp chúng tôi, nhất là thế hệ trẻ hôm nay biết nhớ, tri ân và tiếp nối mạch nguồn truyền thống của Đoàn Chèo Tổng cục Hậu cần - Nhà hát Chèo Quân đội. Là đơn vị nghệ thuật Chèo duy nhất trong Quân đội nhân dân Việt Nam, chúng tôi luôn nhắc nhau về một thời tiếng hát của các nghệ sĩ - chiến sĩ trên chiến trường, trên thao trường sôi động và trong cuộc sống bình lặng... với hàng trăm chương trình đã được dàn dựng.

Tiêu biểu là vở chèo: “Anh lái xe và cô chống lầy” có mặt khắp các chiến trường thời chống Mỹ, cứu nước. Vở diễn đã được phục vụ Bác Hồ và Bộ Chính trị tại Phủ Chủ tịch ngày 28-3-1967. Bác Hồ và các đồng chí lãnh đạo khen ngợi Đoàn, Bác nói: “Các cháu là người lính, người nghệ sĩ, các cháu phải rèn luyện để diễn cho bộ đội, cho nhân dân xem ngày càng hay hơn”. Với sự cống hiến hết mình của các thế hệ, lớp lớp cán bộ, nghệ sĩ, diễn viên, nhân viên, chiến sĩ của Nhà hát hôm nay luôn luôn giữ vững và phát huy truyền thống của đơn vị Anh hùng LLVT nhân dân thời kỳ đổi mới.

Thủ trưởng Cục Chính trị (Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam) chúc mừng Nhà hát Chèo Quân đội.

Sức sống trong lòng triệu triệu khán giả

PV: Là đơn vị nghệ thuật Chèo duy nhất trong Quân đội, Nhà hát đã khắc sâu vào tâm trí khán giả với những tác phẩm xuất sắc. Đồng chí có thể chia sẻ những tác phẩm đó với khán giả trẻ hôm nay?

Đại tá, NSND Vũ Tự Long: Bộ chèo 3 tập “Bài ca giữ nước” đã trở thành hiện tượng đặc biệt, có chỗ đứng xứng đáng trong nền sân khấu cách mạng Việt Nam, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng, dấu ấn thành công khẳng định sự tồn tại và sức sống của loại hình nghệ thuật chèo. Người có vai trò nổi bật trong Bộ chèo này là cố Nghệ sĩ nhân dân Tào Mạt, người đã kiên trì bám sát cái nền của chèo cổ để cách tân thành chèo mới mà không làm đứt mạch truyền thống.

Tiếp mạch nguồn đó, có thể kể đến các vở: “Chiếc bóng oan khiên”, “Nước mắt Bà Chúa kho”, “Nữ tú tài”, “Người tử tù mất tích”, “Chuyện tình bên mái đình xưa”, “Điều đọng lại sau chiến tranh”, “Người anh hùng áo vải”, “Nước mắt nàng Sơn nữ”, “Lời ước nguyền”, “Ánh sao đầu núi”... với những giải thưởng lớn, đã có sức sống trong lòng hàng triệu triệu khán giả. Những vở diễn này về mặt nghệ thuật đã trở thành những tác phẩm kinh điển mang đậm tính thẩm mỹ của nghệ thuật chèo và tính nhân văn cao cả.

Các nghệ sĩ Nhà hát Chèo Quân đội trước giờ biểu diễn.

Vượt 20% kế hoạch, chỉ tiêu biểu diễn

PV: Nghệ thuật truyền thống nói chung, nghệ thuật chèo nói riêng đang đứng trước những thử thách khốc liệt để khẳng định sức sống trong đời sống nghệ thuật hôm nay. Với trách nhiệm "thuyền trưởng", đồng chí có tâm sự gì về điều này?

Đại tá, NSND Vũ Tự Long: Từ năm 2010 đến nay, Đoàn được nâng cấp lên thành Nhà hát Chèo Quân đội và chuyển về Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam trực tiếp quản lý. Các thế hệ lãnh đạo và cán bộ, nghệ sĩ, chiến sĩ Nhà hát tiếp tục phát huy truyền thống của "chiếu chèo chiến sĩ", không ngừng phấn đấu, phát huy hơn nữa, đã tổ chức dàn dựng trên 20 chương trình, vở diễn mới và tham gia các cuộc thi, liên hoan, hội diễn toàn quân, toàn quốc đều đạt huy chương vàng, huy chương bạc với hàng trăm lượt nghệ sĩ được tặng huy chương các loại.

Năm 2025 là năm diễn ra rất nhiều sự kiện quan trọng của đất nước và Quân đội, năm Quân đội tiến hành "tinh, gọn, mạnh". Tổ chức, biên chế, quân số của Nhà hát cũng hòa chung nhịp đập với Quân đội và Cơ quan Tổng cục Chính trị. Nhà hát Chèo Quân đội đã hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ trong năm.

Riêng năm nay, tính đến hết tháng 9, Nhà hát đã và đang dàn dựng, phục dựng được 5 vở diễn. Các vở diễn tham gia Liên hoan Nghệ thuật Sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc về “Hình tượng người chiến sĩ Công an nhân dân” lần thứ V; tham gia Liên hoan Chèo toàn quốc và Liên hoan quốc tế Sân khấu thể nghiệm và dự kiến trong các tháng tiếp theo của năm 2025, Nhà hát sẽ dàn dựng 2 vở mới để đi biểu diễn trong năm 2026.

Hiện nay, Nhà hát có 9 Nghệ sĩ nhân dân (NSND) và 27 Nghệ sĩ ưu tú (NSƯT), trong đó có 5 NSND và 15 NSƯT đang công tác. Song song với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của Thủ trưởng Bộ Quốc phòng, Thủ trưởng Tổng cục Chính trị giao, đến hết tháng 9-2025, Nhà hát Chèo Quân đội đã biểu diễn được 142 buổi, hoàn thành chỉ tiêu biểu diễn và vượt 20% kế hoạch năm.

Đại tá, NSND Vũ Tự Long luôn được cán bộ, chiến sĩ trong Quân đội yêu quý.

Xin được tri ân khán giả

PV: Nhân kỷ niệm 71 năm Ngày truyền thống, đồng chí có gửi gắm gì đến công chúng?

Đại tá, NSND Vũ Tự Long: Chúng tôi luôn trân trọng, biết ơn công chúng nói chung, khán giả nghệ thuật chèo nói riêng. Qua 71 năm xây dựng và trưởng thành, Nhà hát Chèo Quân đội đã từng bước phát triển vững chắc, không ngừng khẳng định vị thế của mình trong lòng khán giả, hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ được giao, nhiều nhiệm vụ hoàn thành xuất sắc, nhất là nhiệm vụ tổ chức biểu diễn vượt chỉ tiêu và nhiệm vụ gìn giữ, bảo tồn, khôi phục vốn cổ, giáo dục, truyền bá giá trị tinh hoa nghệ thuật truyền thống đến với khán giả; góp phần xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam là đội quân văn hóa, luôn vững mạnh về chính trị, trực tiếp góp phần vào xây dựng, phát triển nghệ thuật cách mạng Việt Nam và động viên cán bộ, chiến sĩ, nhân dân thực hiện nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Không biết nói gì hơn, thay mặt Đảng ủy, Ban Giám đốc và cán bộ, nghệ sĩ, diễn viên, nhân viên của Nhà hát Chèo Quân đội, tôi chân thành bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới các thế hệ lãnh đạo, nghệ sĩ, diễn viên, nhân viên của Nhà hát đã kề vai sát cánh, chung sức, chung lòng thúc đẩy sự phát triển của Nhà hát qua những cung bậc thăng trầm, để có được Nhà hát Chèo Quân đội lớn mạnh như ngày hôm nay.

Chúc công chúng nghệ thuật nói chung, khán giả nghệ thuật chèo nói riêng luôn mạnh khỏe, hạnh phúc, tiếp tục giữ vững tình yêu sâu đậm với nghệ thuật dân tộc.

PV: Trân trọng cảm ơn Đại tá, NSND Vũ Tự Long!

HỒNG NGỌC - HỒNG VÂN (thực hiện)

Nguồn QĐND : https://www.qdnd.vn/quoc-phong-an-ninh/xay-dung-quan-doi/dai-ta-nghe-si-nhan-dan-vu-tu-long-nha-hat-cheo-quan-doi-khang-dinh-vi-the-trong-long-khan-gia-848777