Đại tướng Phan Văn Giang: Thiên tai, thảm họa ập đến, giàu hay nghèo cũng bằng không hết

3 giờ trướcBài gốc

Chiều 27-10, Quốc hội thảo luận tại hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp.

Nhiều đại biểu cho rằng dự luật này có ý nghĩa quan trọng, tạo cơ sở pháp lý để chủ động ứng phó từ sớm, từ xa với các tình huống đặc biệt.

Cần tiêu chí cụ thể để tránh chồng chéo thẩm quyền

Góp ý tại phiên họp, đại biểu Tô Văn Tám (Quảng Ngãi) cho rằng việc Thủ tướng Chính phủ phải báo cáo cơ quan có thẩm quyền về các biện pháp áp dụng trong tình trạng khẩn cấp cần được quy định phù hợp.

Theo ông, chỉ khi Thủ tướng sử dụng thẩm quyền mở rộng, tức là áp dụng những biện pháp chưa được quy định trong luật thì mới phải báo cáo Quốc hội hoặc Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Còn với các biện pháp đã được luật quy định sẵn, Thủ tướng chỉ cần thực hiện và báo cáo theo chế độ thông thường, không cần báo cáo riêng cho từng trường hợp.

Đại biểu Tô Văn Tám (Quảng Ngãi). Ảnh: QH

“Khi Quốc hội không họp thì Thủ tướng báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, khi Quốc hội họp thì báo cáo tại kỳ họp gần nhất. Cách quy định này vừa rõ ràng, vừa phù hợp với thực tiễn hoạt động của các cơ quan đại diện” - ông Tám nêu.

Đại biểu Dương Khắc Mai (đoàn Lâm Đồng) nhận định việc ban hành Luật Tình trạng khẩn cấp là rất cần thiết trong bối cảnh các tình huống phức tạp, khó lường ngày càng nhiều. Dự luật sẽ là cơ sở pháp lý để các cơ quan chức năng có thể chủ động ứng phó, giảm thiểu thiệt hại.

Tuy nhiên, ông lưu ý rằng nếu không làm rõ ranh giới giữa các loại tình trạng khẩn cấp, sẽ dễ xảy ra xung đột thẩm quyền hoặc chồng chéo trong chỉ đạo, điều hành. Vì vậy, đại biểu đề nghị bổ sung các tiêu chí định lượng và định tính cụ thể, hoặc giao Chính phủ quy định chi tiết các ngưỡng kích hoạt tình trạng khẩn cấp, như phạm vi ảnh hưởng, tỉ lệ dân cư bị tác động, thiệt hại kinh tế, mức độ đe dọa đến quốc phòng, an ninh.

Đại biểu Dương Khắc Mai (đoàn Lâm Đồng). Ảnh: QH

Một điểm đáng chú ý khác trong dự luật là khoản 7 Điều 3, quy định người ra quyết định trong tình trạng khẩn cấp không phải chịu trách nhiệm nếu quyết định đó dựa trên thông tin có được tại thời điểm, có mục đích chính đáng và không có động cơ vụ lợi.

Đại biểu Dương Khắc Mai cho rằng quy định này cần thiết để khuyến khích cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm trong tình huống cấp bách. Tuy nhiên, ông lưu ý phạm vi “miễn trách nhiệm” hiện được quy định quá rộng, trong khi chưa có cơ chế hậu kiểm rõ ràng.

“Nhiều quyết định trong tình trạng khẩn cấp có thể ảnh hưởng lớn đến kinh tế - xã hội, thậm chí đến quyền con người. Do đó, cần quy định rõ hơn theo hướng "chỉ miễn trách nhiệm khi người ra quyết định đúng thẩm quyền, dựa trên thông tin khách quan, có kiểm chứng và không vượt quá giới hạn cần thiết. Đồng thời, sau khi tình trạng khẩn cấp kết thúc, người ra quyết định phải báo cáo, giải trình cụ thể với cơ quan có thẩm quyền” - ông Mai nói.

Theo ông, quy định chặt chẽ như vậy sẽ giúp phân biệt giữa sai sót khách quan trong tình huống cấp bách với hành vi cẩu thả hoặc trục lợi, vừa bảo vệ người dám hành động, vừa tránh tạo ra “vùng miễn trách nhiệm” quá rộng trong thực thi quyền lực nhà nước.

Còn đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn TP.HCM) đồng tình với việc dự luật chia tình trạng khẩn cấp thành ba nhóm, gồm về thảm họa, về an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội và về quốc phòng. Tuy nhiên, ông đề nghị làm rõ hơn tiêu chí kích hoạt tình trạng khẩn cấp về quốc phòng, nhất là trong những trường hợp chưa đến mức thiết quân luật nhưng đã có dấu hiệu xâm phạm chủ quyền, an ninh biên giới hoặc đe dọa hạ tầng chiến lược.

“Việc quy định rõ ràng sẽ giúp thống nhất nhận thức và chỉ huy điều hành giữa các lực lượng vũ trang, chính quyền và nhân dân địa phương” - ông Hùng nêu.

Thiên tai, thảm họa không phân biệt giàu nghèo

Phát biểu giải trình, tiếp thu ý kiến đại biểu, Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, nhấn mạnh các tình huống khẩn cấp như thiên tai, thảm họa tuy không xảy ra thường xuyên nhưng hậu quả rất lớn, đặc biệt ảnh hưởng đến những nhóm yếu thế như người cao tuổi, người khuyết tật, người neo đơn.

“Thực tế đã cho thấy khi thảm họa xảy ra, mọi thứ đều có thể bị cuốn đi, dù là nhà giàu hay nhà nghèo cũng đều trở về con số không hết” - ông nhấn mạnh.

Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng. Ảnh: QH

Về quyền hạn của Chính phủ trong phòng, chống thiên tai và ứng phó khẩn cấp, ông cho biết Bộ Quốc phòng sẽ nghiên cứu, tham mưu cho Chính phủ và Thủ tướng ban hành các chỉ đạo, quyết định kịp thời.

"Mục tiêu là làm sao để việc huy động lực lượng, phương tiện và áp dụng các biện pháp vượt qua ba lĩnh vực chính như đại biểu nêu được thực hiện một cách hiệu quả, nhanh nhất và đáp ứng yêu cầu cụ thể tại hiện trường" - Đại tướng Phan Văn Giang nhấn mạnh.

Về thời điểm có hiệu lực của luật, Bộ trưởng đồng tình với đề xuất để Luật Tình trạng khẩn cấp có hiệu lực từ ngày 1-7-2026, sớm hơn sáu tháng so với dự kiến.

“Thời gian qua, Luật Phòng thủ dân sự đã phát huy hiệu quả trong ứng phó mưa bão. Các lực lượng vũ trang đã kịp thời hỗ trợ nhiều địa phương bị ảnh hưởng nặng nề như Huế, Khánh Hòa, Quảng Trị. Đây là minh chứng thực tiễn cho thấy việc sớm hoàn thiện và triển khai các quy định của luật là rất cần thiết và cấp bách” - Bộ trưởng Quốc phòng cho biết thêm.

Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng. Ảnh: QH

Về hợp tác quốc tế trong ứng phó với tình trạng khẩn cấp, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng cho hay đây là vấn đề rất quan trọng và thực tiễn cho thấy Việt Nam đang ứng dụng hiệu quả trong lĩnh vực dự báo khí tượng, thủy văn.

“Việt Nam đã tích hợp thông tin dự báo thời tiết từ các cơ quan quốc tế để phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành trong nước. Các chuyên gia và cơ quan khí tượng của chúng ta cũng thường xuyên phối hợp, chia sẻ dữ liệu với các tổ chức quốc tế, góp phần nâng cao độ chính xác trong dự báo và cảnh báo thiên tai. Đây là hướng hợp tác cần tiếp tục mở rộng và tăng cường trong thời gian tới” - Bộ trưởng Quốc phòng thông tin.

Liên quan đến nội dung diễn tập, huấn luyện, theo Bộ trưởng Quốc phòng vấn đề này đã được quy định rõ tại Điều 22 của dự thảo luật. Theo đó, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an chịu trách nhiệm tổ chức huấn luyện lực lượng vũ trang; các Bộ, ngành khác căn cứ vào nhiệm vụ, lĩnh vực quản lý của mình để tổ chức huấn luyện phù hợp. Nội dung huấn luyện cần có sự thống nhất chung nhưng phương pháp, thời gian có thể linh hoạt tùy theo tính chất từng nhiệm vụ.

“Tôi cũng đã có dịp báo cáo nội dung này trong các phiên thảo luận trước. Tuy nhiên, chúng tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của đại biểu để hoàn thiện quy định cho phù hợp và khả thi nhất” - ông nói.

NHÓM PHÓNG VIÊN

Nguồn PLO : https://plo.vn/dai-tuong-phan-van-giang-thien-tai-tham-hoa-ap-den-giau-hay-ngheo-cung-bang-khong-het-post877871.html