Chiều 16-6, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc. Dự thảo luật đề xuất mở rộng đối tượng tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc là cán bộ, công chức, viên chức ngoài ngành công an, quân đội (lực lượng dân sự).
Nên khuyến khích lực lượng dân sự tham gia
ĐB Trần Thị Thu Hằng (Đắk Nông) ủng hộ đề xuất này vì cho rằng việc mở rộng đối tượng tham gia gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc giúp huy động thêm nguồn nhân lực, mở rộng tầm ảnh hưởng và nâng cao vị thế của Việt Nam.
“Quy định này còn mang ý nghĩa xã hội sâu sắc khi việc khuyến khích lực lượng dân sự tham gia sẽ mang lại hiệu ứng tích cực từ xã hội, lan tỏa ý tưởng sống cao đẹp và trân trọng giá trị hòa bình”, bà Hằng nói.
Nữ đại biểu đồng thời đề nghị cần có cơ chế, chính sách đãi ngộ phù hợp cho lực lượng Việt Nam tham gia gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc.
ĐB Trần Thị Thu Hằng (Đắk Nông) phát biểu tại hội trường. Ảnh: QH
Trong khi đó, ĐB Nguyễn Tâm Hùng (Bà Rịa - Vũng Tàu) đề nghị cân nhắc, chỉnh lý quy định về chế độ chính sách theo hướng tách biệt rõ 3 giai đoạn: Đang làm nhiệm vụ ở nước ngoài; trong thời gian huấn luyện ở trong nước; sau khi hoàn thành nhiệm vụ trở về.
Ông cũng đề nghị bổ sung chế độ hỗ trợ y tế dài hạn cho các trường hợp bị ảnh hưởng sức khỏe do quá trình công tác tại địa bàn có tính rủi ro cao.
“Nên có quy định riêng về chính sách khuyến khích và đãi ngộ đặc biệt với lực lượng tham gia gìn giữ hòa bình là nữ, qua đó thể hiện tính nhân văn và bảo đảm bình đẳng giới”, ông Hùng góp ý.
Nhiều ĐBQH cũng nêu ý kiến cần phải có cơ chế, quy định và chế độ đãi ngộ để bảo vệ, khuyến khích nữ giới tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình. Đặc biệt, cần phải có cơ chế, thời gian, phương pháp huấn luyện nữ giới tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình phòng chống tấn công tình dục.
Một số ĐBQH thì đề nghị phải nâng chuẩn tiếng Anh cùng nhiều khả năng khác cho các sĩ quan và những lực lượng khác tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình.
Thể hiện trách nhiệm của Việt Nam
Giải trình và chia sẻ nhiều câu chuyện để nói về khó khăn của lực lượng tham gia gìn giữ hòa bình, Đại tướng Phan Văn Giang khẳng định quyết định đăng ký với Liên Hợp quốc để tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình thể hiện trách nhiệm của Việt Nam.
“Việt Nam xác định “đi muộn nhưng không thể đi sau”, Đại tướng Phan Văn Giang nói.
Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng giải trình với Quốc hội. Ảnh: QH
Trong 7-8 năm qua, Đại tướng Phan Văn Giang cho biết Việt Nam đã cử hơn 1.000 sĩ quan tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hợp quốc.
Bộ trưởng Quốc phòng cho hay thành viên trong phái bộ Liên Hợp quốc làm việc theo sự phân công của phái bộ, còn các việc khác như làm công tác dân vận, xây trường học, dạy học… hoàn toàn “nằm ngoài phạm vi công việc”. Những công việc này lực lượng các nước khác cơ bản không tham gia, nhưng các sĩ quan của Việt Nam tham gia rất tích cực.
Việc này, theo Bộ trưởng, đã để lại được niềm tin và ấn tượng rất sâu với người dân địa phương – những người dân rất đói nghèo, có cuộc sống cảm tưởng “như ở trên sa mạc”.
“Như đồng chí Mạc Đức Trọng là một trong 2 sĩ quan cử đi đầu tiên. Khi đi lần thứ ba, anh về báo cáo với tôi lúc đấy là Tổng Tham mưu trưởng, là chỉ tiếc chưa làm nốt được ngôi nhà cho cô giáo mặc dù có vật liệu. Mà vật liệu chỉ là những thùng gỗ, hòm gỗ chúng tôi chở sang, dùng để làm nhà là chính”, Đại tướng Phan Văn Giang chia sẻ và nói rằng các hoạt động ở đó rất vất vả.
Bộ trưởng cũng kể thêm, khi đưa lực lượng quân y sang khám mới biết người dân ở những vùng đó có rất nhiều bệnh, đặc biệt những bệnh lây nhiễm như HIV. Nếu quân y khám cho những người này rất dễ bị lây nhiễm nhưng hiện chưa có chính sách nào cho các chiến sĩ quân y đảm nhiệm công việc này.
Theo Bộ trưởng, đến năm 2020 mới có nghị quyết của Quốc hội, còn trước đó chỉ thực hiện theo nghị định của Chính phủ và thông tư của các bộ, phối hợp với các bộ để nghiên cứu ra chính sách.
Với lực lượng quân đội tham gia, Đại tướng Phan Văn Giang cho biết có nhiều nữ quân nhân, trong đó có những nữ quân nhân tự nguyện, xung phong đi đến 2 lần.
“Những nữ quân nhân của chúng tôi đi về rất nhiều đồng chí được thăng quân hàm trước niên hạn và ưu tiên trong sắp xếp công việc. Có nữ quân nhân khi đi là đại úy, khi về được phong thiếu tá trước niên hạn”, Bộ trưởng cho hay.
Dù vậy, ông cho biết các sĩ quan tham gia lực lượng phải trải qua rất nhiều vất vả, cơ bản đều bị sốt rét, chịu thời tiết và khí hậu rất khắc nghiệt.
Có chính sách ưu tiên, vượt trội cho phụ nữ
Bộ trưởng Phan Văn Giang cho biết, qua nhiều cuộc làm việc, Liên Hợp quốc đề nghị Việt Nam tăng cường lực lượng nên Bộ Quốc phòng đề xuất bổ sung trong dự thảo luật về việc lực lượng dân sự có thể tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc.
Một số ĐBQH đề nghị làm rõ các tiêu chí hay và có các giải pháp về chế độ, chính sách, ngân sách huấn luyện trong nước trước khi cử lực lượng tham gai gìn giữ hòa bình Liên Hợp quốc. Đại tướng Phan Văn Giang nói sẽ tiếp thu khi hoàn thiện dự thảo luật.
Bộ trưởng Bộ Quốc phòng còn cho biết sẽ tiếp thu ý kiến các ĐBQH để hoàn thiện các chế độ, chính sách vượt trội, ưu tiên cho phụ nữ khi tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc.
“Bởi lực lượng này ở trong nước vất vả một thì ở nước ngoài vất vả gấp 10 lần”, Đại tướng Phan Văn Giang cho biết.
NHÓM PHÓNG VIÊN