Các cuộc đàm phán về tình hình Gaza do Mỹ dẫn đầu đang ghi nhận những "tiến triển rõ rệt," trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump bắt đầu chuyến công du khu vực Trung Đông.
Người dân trở về nhà ở phía bắc Dải Gaza, sau khi lệnh ngừng bắn giữa Israel và Phong trào Hồi giáo Hamas có hiệu lực. Ảnh: THX/TTXVN
Thông tin từ báo The National của UAE cho biết, các cuộc thương thuyết đang diễn ra song song tại Ai Cập và Qatar, với sự tham gia tích cực của các nhà hòa giải then chốt.
Đặc phái viên Mỹ về Trung Đông Steve Witkoff và Đặc phái viên về đàm phán con tin Adam Boehler đã rời Israel đến Doha ngày 13/5 để tiếp tục các cuộc đàm phán. Đây là lần thứ hai các nhà đàm phán Mỹ gặp trực tiếp với Hamas kể từ tháng 3. Trọng tâm của các cuộc đàm phán tập trung vào ba vấn đề chính: thiết lập lệnh ngừng bắn, giải phóng con tin đang bị Hamas giam giữ, và đảm bảo viện trợ nhân đạo cho Gaza.
Hamas vẫn kiên định với yêu cầu về một thỏa thuận "toàn diện", bao gồm việc trao đổi 58 con tin lấy hàng trăm tù nhân Palestine, chấm dứt chiến tranh và đòi hỏi Israel rút quân khỏi Gaza. Điểm đáng chú ý là Hamas đề xuất lệnh ngừng bắn kéo dài 70 ngày, cao hơn nhiều so với đề xuất 21 ngày của Washington.
Phong trào này cũng bày tỏ sẵn sàng rút khỏi việc quản lý Gaza - vùng lãnh thổ họ kiểm soát từ năm 2007, để một nhóm chuyên gia Palestine điều hành dưới sự hậu thuẫn của lực lượng an ninh Ai Cập và Jordan.
Tại Cairo, phái đoàn Israel gồm đại diện Mossad, Shin Bet và quân đội đang thảo luận với Ai Cập về việc nối lại dòng viện trợ vào Gaza, vốn bị cấm từ ngày 2/3. Mỹ cho biết sẽ khôi phục viện trợ thông qua một công ty tư nhân, không có sự tham gia của Israel.
Trong khi đó, theo phóng viên TTXVN tại Tel Aviv, Diễn đàn Gia đình Con tin và Người mất tích Israel ngày 13/5 cho biết Đặc phái viên Mỹ về Trung Đông Steve Witkoff và đặc phái viên của Tổng thống Mỹ về vấn đề con tin Adam Boehler đã gặp gỡ các gia đình có người thân vẫn đang bị phong trào Hamas giam giữ tại Dải Gaza, và cho biết họ tin rằng “có cơ hội để đạt được tiến triển” trong việc đưa những người này trở về.
Diễn đàn cho biết ông Witkoff đã “đảm bảo với các gia đình rằng nếu ông và ông Boehler không tin vào khả năng đạt được tiến bộ thực sự trong đàm phán, họ đã không lên đường tới Doha,” nơi sẽ diễn ra các cuộc đàm phán gián tiếp giữa Israel và Hamas.
Thông cáo nêu rõ: “Cả hai quan chức đều nhấn mạnh cam kết cá nhân trong việc đưa toàn bộ 58 con tin còn lại - bao gồm cả những người còn sống và đã thiệt mạng - trở về. Ông Witkoff nhấn mạnh rằng họ sẽ không chấp nhận bất kỳ kết quả nào khác ngoài việc toàn bộ con tin được trở về, vì đây là nhiệm vụ do Tổng thống Donald Trump giao phó”.
Trước đó, phát biểu tại Quảng trường Con tin ở Tel Aviv, ông Boehler tuyên bố có cơ hội tốt hơn để đạt thỏa thuận với Hamas sau khi con tin hai quốc tịch Mỹ - Israel Edan Alexander được trả tự do.
Ông cho rằng Hamas nhận thức rõ về khả năng ký kết một thỏa thuận bất cứ lúc nào họ muốn. Để đạt được thỏa thuận, Hamas phải chủ động liên hệ với các nhà lãnh đạo như Tổng thống Mỹ Donald Trump hay Thủ tướng Benjamin Netanyahu.
Khi được hỏi về việc Israel sẽ quyết định ra sao đối với xung đột tại Gaza sau chuyến thăm của ông Trump tới Trung Đông trong tuần này, ông Boehler bày tỏ không chắc chắn, cho rằng điều đó phụ thuộc vào Israel và họ sẽ tham vấn với tổng thống. Thủ tướng Netanyahu nhiều lần tuyên bố quân đội nước này sẽ tiếp tục đẩy mạnh các cuộc tấn công vào Gaza để buộc Hamas trả tự do cho các con tin còn lại.
Cũng liên quan đến vấn đề Gaza, Bộ Ngoại giao Ai Cập thông báo Ngoại trưởng Ai Cập Badr Abdelatty và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan đã có cuộc điện đàm ngày 12/5 để thảo luận về các nỗ lực nối lại lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas tại Gaza và phối hợp các kế hoạch tái thiết sau xung đột.
Trong cuộc điện đàm, ông Abdelatty cho biết Ai Cập đang phối hợp với Qatar và Mỹ tiến hành các nỗ lực hòa giải để nối lại lệnh ngừng bắn tại Gaza, tạo điều kiện trả tự do cho các con tin và đảm bảo việc cung cấp liên tục viện trợ nhân đạo, y tế và chỗ ở cho vùng đất bị xung đột tàn phá này.
Nhà ngoại giao hàng đầu của Ai Cập cũng thông báo công tác chuẩn bị cho hội nghị quốc tế về tái thiết Gaza, dự kiến được tổ chức ngay sau khi đạt được lệnh ngừng bắn.
Hai bộ trưởng cũng trao đổi quan điểm về các cách thức để tiếp tục hợp tác với các bên liên quan nhằm tập hợp sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế cho kế hoạch Ả-rập - Hồi giáo về sớm phục hồi và tái thiết Gaza trong thời gian tới.
Họ cũng tái khẳng định lập trường phản đối mọi nỗ lực nhằm cưỡng ép người Palestine rời khỏi vùng đất của họ.
Cả hai bên nhấn mạnh sự cần thiết phải theo đuổi một giải pháp chính trị công bằng và bền vững cho vấn đề Palestine - Israel thông qua giải pháp hai nhà nước và việc thành lập một Nhà nước Palestine độc lập dựa trên đường biên giới thiết lập năm 1967 với Đông Jerusalem là thủ đô.
H.N (tổng hợp từ TTXVN, Vietnam+)