Đàm phán về thỏa thuận an ninh Israel - Syria gặp trở ngại vào phút chót

4 giờ trướcBài gốc

Cảnh đổ nát sau cuộc không kích của Israel tại Gaza. Ảnh minh họa: THX/TTXVN

Theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông, trong vài tuần gần đây, hai bên đã tiến gần đến việc thống nhất các điều khoản chính của thỏa thuận, sau nhiều tháng đàm phán do Mỹ làm trung gian tại Baku (Azerbaijan), Paris (Pháp) và London (Anh). Các cuộc đối thoại đã tăng tốc trước thềm Đại hội đồng Liên hợp quốc diễn ra tại New York (Mỹ) trong tuần qua. Thỏa thuận nhằm thiết lập một vùng phi quân sự bao gồm tỉnh Sweida - nơi từng xảy ra các vụ bạo lực sắc tộc hồi tháng 7, khiến hàng trăm người thiệt mạng, chủ yếu là người Druze, một nhánh tôn giáo bắt nguồn từ Hồi giáo. Trong các cuộc đàm phán trước đó tại Paris, Israel từng đề xuất mở một hành lang viện trợ đến Sweida, song phía Syria bác bỏ đề xuất này vì cho rằng đó là hành vi xâm phạm chủ quyền.

Theo hai quan chức Israel, một nguồn tin Syria và một nguồn tin tại Washington, yêu cầu mở hành lang nhân đạo đã được Israel đưa ra trở lại trong giai đoạn cuối của đàm phán. Hai nguồn tin này cũng cho biết chính yêu cầu này đã khiến kế hoạch công bố thỏa thuận trong tuần này bị đình trệ - một chi tiết chưa từng được công bố trước đó.

Hồi đầu tuần, Đặc phái viên Mỹ, ông Tom Barrack - người đứng ra làm trung gian trong đàm phán, cho rằng hai bên đã tiến rất gần tới “thỏa thuận giảm leo thang", trong đó Israel sẽ ngừng các cuộc tấn công, còn Syria cam kết không di chuyển khí tài hay thiết bị hạng nặng đến gần biên giới với Israel. Ông cho rằng đây sẽ là bước đi đầu tiên hướng tới một thỏa thuận an ninh toàn diện giữa hai quốc gia. Tuy nhiên, một nhà ngoại giao am hiểu vấn đề nhận định rằng Mỹ dường như đang “giảm kỳ vọng từ một thỏa thuận an ninh xuống còn một thỏa thuận giảm leo thang”.

Phát biểu tại Đại hội đồng LHQ ngày 26/9, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu khẳng định “ý tưởng về hòa bình giữa Israel và Syria từng là điều không tưởng trong nhiều thập kỷ,” nhưng hiện tại “chúng tôi đã bắt đầu các cuộc đàm phán nghiêm túc với chính phủ mới ở Syria”.

Văn phòng Thủ tướng Israel cũng cho biết việc hoàn tất đàm phán hiện nay “phụ thuộc vào việc đảm bảo lợi ích của Israel, bao gồm phi quân sự hóa khu vực Tây Nam Syria và đảm bảo an toàn cho người Druze tại Syria”.

Syria và Israel đã đối địch nhau kể từ khi Nhà nước Israel thành lập vào năm 1948. Một thỏa thuận rút quân năm 1974 đã thiết lập vùng phi quân sự hẹp do LHQ giám sát. Tuy nhiên, sau khi Tổng thống Syria Bashar al-Assad bị lật đổ vào ngày 8/12/2024, Israel đã tiến hành các cuộc không kích chưa từng có vào các mục tiêu quân sự trên khắp Syria và triển khai binh sĩ vào vùng đệm ở miền Nam nước này.

Trong các cuộc đàm phán kéo dài nhiều tháng, Syria đã kêu gọi quay lại thỏa thuận rút quân năm 1974. Giữa tháng 9 vừa qua, Tổng thống lâm thời Syria, ông Ahmed al Sharaa gọi thỏa thuận này là một “điều tất yếu” khi trao đổi với báo chí. Ông nhấn mạnh Israel cần tôn trọng không phận và toàn vẹn lãnh thổ Syria, nhưng cũng để ngỏ khả năng sẽ có những vi phạm.

Thanh Bình (TTXVN)

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/dam-phan-ve-thoa-thuan-an-ninh-israel-syria-gap-tro-ngai-vao-phut-chot-20250927181640397.htm