Đàn cá voi sẽ trở về Loreto

3 ngày trướcBài gốc

Nhờ các quy định nghiêm ngặt về bảo vệ động vật biển, cá voi xanh tại Vịnh Loreto (Mexico) ít bị đe dọa bởi con người hơn so với những khu vực khác. Ảnh: Tourloreto/TTXVN phát

Tàu rung lắc nhẹ khi cập bến, Mateo mắt ngấn lệ phản chiếu ánh hoàng hôn tím ngắt trên Vịnh Loreto, Mexico.

Ôm cậu con trai 5 tuổi vào lòng, Gabriella thủ thỉ rằng thuyền trưởng vừa thông báo năm nay đàn cá voi xanh đã đi chơi chỗ khác, nhưng năm sau chắc chắn chúng sẽ quay lại Vịnh Loreto để vui đùa với lũ trẻ, giống như những gì mà Gabriella đã từng được chứng kiến khi đến đây thời còn thơ bé.

Trên đường về khách sạn, Mateo vẫn không ngừng ngoái về phía đại dương. Ngày mai cậu bé cùng gia đình sẽ quay lại thủ đô Mexico City sau tour xem cá voi trên Vịnh Loreto. Tuy nhiên, trong 2 ngày lênh đênh, chiếc thuyền chở gia đình Mateo đã không có cơ hội gặp sinh vật biển kỳ diệu mà Mateo mơ ước được nhìn thấy tận mắt.

Cậu bé mẫu giáo Mateo không phải là trường hợp duy nhất bị rơi vào cảm giác hẫng hụt khi mất cơ hội chứng kiến sự kỳ vĩ của những đàn cá voi xanh bơi tung tăng trên Vịnh Loreto. Nhiều doanh nghiệp du lịch cung cấp dịch vụ ngắm cá voi cho biết thời gian gần đây họ chỉ huy động 50% số tàu hiện có do số lượng cá voi xuất hiện trên khu vực vịnh ngày càng ít đi.

Dòng hải lưu giàu chất dinh dưỡng tại Vịnh Loreto tạo điều kiện thuận lợi cho sự sinh trưởng của nhuyễn thể (krill), nguồn thức ăn chính của cá voi xanh. Ảnh: Tourloreto/TTXVN phát

Nhà sinh vật biển Diane Gendron thuộc Trung tâm Khoa học Đại dương (CICIMAR), Viện Bách khoa Quốc gia Mexico (IPN), cho biết từ hàng vạn năm trước, mỗi khi mùa Đông về tại Bắc Bán cầu, loài động vật khổng lồ đã này vượt qua hành trình nhiều nghìn hải lý từ vùng Alaska lạnh giá tìm đến vùng nước ấm của Vịnh Loreto để tìm thức ăn và sinh con đẻ cái.

Thông thường, từ tháng 1 đến tháng 3 hằng năm, khoảng 300 - 400 cá thể cá voi xanh di cư đến khu vực Vịnh California phía Bắc Mexico, trong đó khoảng 100 con tìm đến Vịnh Loreto. Tuy nhiên, năm nay chỉ có khoảng 25 cá thể xuất hiện lẻ tẻ tại khu vực biển thuộc bang Baja California này, giảm tới 2/3 so với mức trung bình.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự suy giảm số lượng cá voi xanh tìm đến Vịnh Loreto, trong đó quan trọng nhất là tình trạng biến đổi khí hậu đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến các loài nhuyễn thể (krill) - nguồn thức ăn chính của cá voi xanh. Cụ thể, tình trạng ấm lên của đại dương và hiện tượng axit hóa nước biển đã làm suy giảm số lượng krill, buộc cá voi xanh phải di chuyển xa hơn để tìm thức ăn, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản cũng như sức khỏe.

Loreto đã trở thành điểm du lịch sinh thái nổi tiếng nhờ vào sự xuất hiện của cá voi xanh. Ảnh: Tourloreto/TTXVN phát

Bên cạnh đó, theo bà Diana Gendron, rác thải nhựa và ô nhiễm hóa chất trong đại dương đang làm suy giảm chất lượng môi trường sống của cá voi xanh. Các chất độc như thủy ngân và PCB (polychlorinated biphenyls) tích tụ trong cơ thể cá voi qua chuỗi thức ăn đã gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh và sinh sản của loài động vật có vú sống dưới biển này.

Chưa hết, các tuyến đường vận tải biển cắt ngang khu vực di cư của cá voi xanh cũng làm tăng nguy cơ va chạm với tàu thuyền. Nhiều trường hợp cá voi xanh bị thương hoặc tử vong do bị tàu lớn đâm trúng. Ngoài ra, tiếng ồn từ tàu thuyền và hoạt động khai thác dầu khí dưới đáy biển gây nhiễu loạn hệ thống giao tiếp bằng sóng âm của cá voi xanh, khiến chúng gặp khó khăn trong việc tìm kiếm thức ăn và bạn tình.

Theo ước tính của The Ocean Foundation, số lượng cá voi xanh trên thế giới chỉ còn khoảng 10.000 - 25.000 cá thể, giảm mạnh so với con số hàng trăm nghìn trước đây. Dù đã có những dấu hiệu phục hồi nhẹ ở một số khu vực, nhưng tốc độ tăng trưởng vẫn rất chậm do cá voi xanh có chu kỳ sinh sản dài, mỗi con cái chỉ sinh sản khoảng 2-3 năm một lần.

Vịnh Loreto có vùng nước tương đối lặng, giúp cá voi xanh nghỉ ngơi, giao phối và chăm sóc con non. Ảnh: Tourloreto/TTXVN phát

Cũng theo The Ocean Foundation, cá voi xanh không chỉ là một biểu tượng của sự hùng vĩ mà thiên nhiên ban tặng mà còn đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái biển, giúp duy trì sự cân bằng sinh học bằng cách tái chế chất dinh dưỡng thông qua chất thải, tạo điều kiện cho sự phát triển của vi sinh vật biển và hệ sinh thái nhuyễn thể.

Do đó, sự suy giảm số lượng cá voi xanh là hồi chuông cảnh báo về tình trạng khai thác tài nguyên biển quá mức cũng như những tác động tiêu cực của con người đối với hệ sinh thái đại dương. Dù đã có những nỗ lực bảo tồn song The Ocean Foundation cho rằng cần có thêm nhiều biện pháp mạnh mẽ hơn nữa để bảo vệ loài sinh vật khổng lồ này khỏi nguy cơ tuyệt chủng.

Cầm trên tay mô hình cá voi xanh bằng vải mua trong cửa hàng lưu niệm tại khách sạn, trên hành trình về nhà, qua ô cửa sổ máy bay, Mateo thấy những con sóng bập bềnh trắng xóa phía dưới. Cùng lúc đó, Gabriella nói với Mateo rằng nếu đạt kết quả học tập tốt trong năm học lớp 1 sắp tới, cậu sẽ được quay lại Vịnh Loreto, và khi đó đàn cá voi cũng sẽ trở về.

Phi Hùng (Phóng viên TTXVN tại Mexico)

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/dan-ca-voi-se-tro-ve-loreto-20250326170531409.htm