Tokyo vẫn là tỉnh đông dân nhất, với hơn 14 triệu dân
Nhưng điều đáng lo ngại là nếu chỉ tính riêng số lượng công dân Nhật Bản thì tổng số người giảm lên tới hơn 900.000 người, một mức giảm kỷ lục, cho thấy cuộc khủng hoảng nhân khẩu học đang ngày càng trầm trọng.
Số lượng công dân Nhật Bản đạt mức thấp nhất trong 16 năm
Bộ Nội vụ Nhật Bản đã công bố số liệu dân số mới ngày 6.8, xác nhận xu hướng giảm này.
NHK đưa tin, tính đến ngày 1.1.2025, cả nước có 124.330.690 cư dân, bao gồm cả người nước ngoài, giảm 554.485, tương đương 0,44%, so với cùng kỳ năm trước.
Sự sụt giảm mạnh nhất đến từ công dân Nhật Bản, với số lượng giảm xuống còn 120.653.227, giảm 908.574, tương đương 0,75% so với một năm trước đó.
Đây là mức giảm mạnh nhất kể từ khi Chính phủ Nhật Bản bắt đầu theo dõi dữ liệu vào năm 1968. Đây cũng là năm thứ 16 liên tiếp dân số Nhật Bản giảm, khi con số này đạt đỉnh vào năm 2009 với hơn 127 triệu người.
Tỉ lệ sinh đang ở mức thấp nhất mọi thời đại. Và cứ mỗi em bé chào đời, lại có hơn hai người tử vong, một khoảng cách ngày càng lớn hơn mỗi năm.
Tokyo vẫn là tỉnh đông dân nhất, với hơn 14 triệu dân. Tiếp theo là tỉnh Kanagawa lân cận, nơi có 9,2 triệu dân và tỉnh Osaka, với 8,77 triệu dân.
Các khu vực đô thị vẫn đông đúc nhưng một số tỉnh nông thôn hiện chỉ còn chưa đầy nửa triệu dân. Tottori chỉ có 534.000 cư dân, tiếp theo là Shimane và Kochi, cả hai đều dao động trong khoảng từ 640.000 đến 670.000 người.
Chỉ có Tokyo và Chiba là khu vực có sự tăng trưởng
Trong số 47 tỉnh thành của Nhật Bản, chỉ có hai tỉnh Tokyo và Chiba chứng kiến mức tăng trưởng dân số hàng năm. Riêng thủ đô Tokyo đã tăng khoảng 90.000 người.
Sự gia tăng dân số đô thị lớn nhất diễn ra tại Quận Chuo của thủ đô, với 10.569 cư dân. Phần lớn trong số đó đến từ việc chuyển đổi Làng Olympic và Paralympic Tokyo thành khu nhà ở cố định.
Khu phức hợp hiện được gọi là Harumi Flag này được thiết kế dành cho các gia đình và bao gồm một trường tiểu học mới cùng nhiều dịch vụ khác.
Khi ngày càng nhiều gia đình trẻ chuyển đến, số lượng trẻ em trong khu vực cũng tăng đều đặn. Một trường Anh ngữ dành cho trẻ em trong khu phố đã gần đạt công suất tối đa với khoảng 120 học sinh và đang tiếp nhận yêu cầu tuyển sinh hàng ngày.
Một số phụ huynh thậm chí còn cố gắng đặt chỗ trước hai năm sau khi chuyển đến khu vực này.
Abe Kento làm việc cho một công ty điều hành các trường dạy tiếng Anh cho trẻ em cho biết: “Chúng tôi cũng điều hành các trường tiếng Anh ở các quận khác. Nhưng sự gia tăng trẻ em ở khu vực này đặc biệt đáng chú ý. Chúng tôi có thể cảm nhận rõ ràng nhu cầu đang tăng lên”.
Abe cho biết công ty đang cân nhắc mở thêm nhiều chi nhánh để đáp ứng nhu cầu.
Theo ông Fujinami Takumi, chuyên gia kinh tế cấp cao tại Viện Nghiên cứu Nhật Bản, sức hấp dẫn của Tokyo đối với các gia đình trẻ không chỉ nằm ở việc làm mà còn ở cơ sở hạ tầng.
Sự hỗ trợ mạnh mẽ cho việc chăm sóc trẻ em và giáo dục khiến nơi đây trở thành nơi mọi người muốn nuôi dạy con cái.
“Trước đây, khi chỉ có một vợ hoặc chồng đi làm, việc sống ở trung tâm Tokyo rất khó khăn về mặt tài chính”, ông giải thích.
“Nhưng giờ đây, việc cả hai vợ chồng đều đi làm đã trở nên phổ biến hơn, điều đó trở nên khả thi. Và họ thích sống gần nơi làm việc, đó là lý do tại sao những khu vực như Quận Chuo thường thu hút nhiều gia đình hơn”, ông Fujinami nói.
Chỉ có hai tỉnh Tokyo và Chiba chứng kiến mức tăng trưởng dân số
Số lượng người nước ngoài sinh sống tại Nhật Bản đang ngày càng tăng
Trong khi dân số Nhật Bản nói chung đang giảm sút, số lượng người nước ngoài lại đang tăng lên không chỉ ở các thành phố lớn. Cả 47 tỉnh thành đều chứng kiến sự gia tăng cư dân nước ngoài vào năm ngoái.
Số lượng người nước ngoài sinh sống tại Nhật Bản là hơn 3,677 triệu người, tăng khoảng 354.100 người so với năm 2024. Cả số lượng người nước ngoài và mức tăng đều là mức lớn nhất kể từ khi bắt đầu thống kê vào năm 2013.
Tokyo hiện là nơi sinh sống của 721.223 người nước ngoài, trong đó Osaka, Aichi, Kanagawa và Saitama là năm tỉnh đứng đầu. Tổng cộng, các tỉnh này chiếm hơn một nửa dân số nước ngoài của cả nước.
Ở đầu bên kia của thang điểm, Akita, Tottori và Kochi đều có ít hơn 7.000 cư dân nước ngoài.
Và thủ đô vẫn là điểm đến phổ biến nhất, thu hút gần 74.000 cư dân nước ngoài. Osaka đứng thứ hai, với 31.549 người, tiếp theo là tỉnh Saitama với 27.422 người.
Giáo sư Makise Minoru của Đại học Kanto Gakuin, một chuyên gia về vấn đề dân số, cảnh báo rằng tốc độ tăng trưởng dân số nước ngoài đã vượt xa chính sách của Chính phủ.
“Nhật Bản là nơi đáng sống nên thu hút nhiều người nước ngoài nhưng Chính phủ lại không đưa ra biện pháp nào để ứng phó với những thay đổi này”, ông nói.
Ông Makise cho biết các nhà lãnh đạo Nhật Bản cần sớm đưa ra những biện pháp đó, vì các nền kinh tế tiên tiến trên khắp thế giới đang cạnh tranh về lao động và mức lương ở Nhật Bản tương đối thấp, vì vậy nếu không có gì thay đổi, Nhật Bản sẽ khó thu hút được nhân tài mà họ cần và có thể bị tụt hậu.
Trong khi tỉ lệ tử vong ở người cao tuổi ngày càng tăng đang góp phần gây ra cuộc khủng hoảng dân số, nhà kinh tế Fujinami Takumi cho biết vấn đề lớn hơn là tỉ lệ sinh đang giảm.
Theo ông, các biện pháp hiện tại của Chính phủ là không đủ để đảo ngược xu hướng này và ông cảnh báo về cách tiếp cận rời rạc, mang tính địa phương.
“Việc để mỗi chính quyền địa phương tự đặt ra chính sách và cạnh tranh để thu hút cư dân là không nên. Chúng ta cần những biện pháp rộng hơn, xem xét đến bức tranh toàn cảnh hơn”, ông nói.
Cơ hội việc làm, cùng với mức lương cao hơn, triển vọng thăng tiến trong sự nghiệp và hỗ trợ chăm sóc trẻ em là những yếu tố thu hút mọi người đến các thành phố lớn và thủ phủ tỉnh ở Nhật Bản.
Nhưng cần phải có các biện pháp tập trung vào việc làm ở các khu vực khác để thu hẹp khoảng cách giữa các vùng.
ANH ĐÀO