Dang dở dự án đục thông các vòm cầu đường sắt trăm năm tuổi ở Hà Nội

4 giờ trướcBài gốc

Vòm cầu đường sắt dọc phố Phùng Hưng đã tái lập không gian văn hóa, gắn liền với khu phố đi bộ Hà Nội. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+)

Cách đây 8 năm, Hà Nội đã thí điểm đục thông một số vòm cầu dọc phố Phùng Hưng nhằm tái lập không gian văn hóa, gắn liền với khu phố đi bộ quận Hoàn Kiếm. Tuy nhiên, dự án dang dở đến nay và cần sớm triển khai lại nhằm mang đến không gian kiến trúc đa dạng, sinh động, khu vực vui chơi giải trí, những điểm nhấn văn hóa đặc trưng, hấp dẫn ngay giữa lòng Thủ đô.

Đục thông vòm để gầm cầu “thức giấc”

Theo báo cáo của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR), cầu cạn cho đường sắt do người Pháp xây dựng, nối từ phố Phùng Hưng qua phố Gầm Cầu về ga Long Biên dài 1.255m (từ phố Trần Phú đến ga Long Biên), trong đó đoạn xây đặc dài 420m, đoạn có vòm dài 835m (từ ngã tư Cửa Đông đến ga Long Biên). Trong tổng số 131 vòm cầu, có 127 vòm bị bịt kín, chỉ có 4 vòm cầu được giữ lại để người dân và phương tiện lưu thông qua.

Các ô vòm đó từ xưa được đánh số từ 1 đến 131, cao 2,6-5,6m, được xây dựng bằng đá từ những năm 1902. Trước đây các vòm cầu này rỗng, nhưng sau đó do tình trạng mất vệ sinh, ô nhiễm môi trường, an ninh trật tự tại khu vực, từ những năm 1980, thành phố Hà Nội đã cho xây bịt kín 2 đầu bên trong lấp đất đá, cát và trát xi măng phía bên ngoài.

Lý giải về việc cần thiết đến nay phải đục thông các vòm cầu dưới cầu cạn đường sắt, ông Trần Anh Tuấn, Phó Tổng Giám đốc cho biết khu vực này sẽ được phát triển thành không gian văn hóa thương mại, dịch vụ du lịch nhằm quảng bá các sản phẩm làng nghề, ẩm thực truyền thống cùng các sản phẩm văn hóa, du lịch của Thủ đô vẫn chưa thể hoàn thành.

Đưa ra dẫn chứng, vào năm 2018, thành phố Hà Nội triển khai thực hiện vẽ bích họa trên phạm vi 17 vòm cầu từ ngã ba phố Lê Văn Linh đến phố Hàng Cót, đã khắc họa về nhịp sống của Hà Nội xưa cũ và cũng tạo nên một không gian văn hóa thu hút rất đông người dân và du khách đến tham quan, chụp ảnh.

Ngoài ra, tại Đề án “Không gian văn hóa, thương mại dịch vụ, du lịch khu vực 131 vòm cầu theo chủ trương bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị khu phố cổ trong tổng thể di sản văn hóa Hà Nội” vào năm 2020, thành phố Hà Nội đã lên kế hoạch đục thông tất cả 131 vòm cầu, trong đó có 6 vòm cầu dẫn đường sắt phía Nam cầu Long Biên, đoạn nối từ Hàng Cót đến Hàng Giấy đã được đục thông và chỉnh trang lại không gian bên trong vòm cầu góp phần tạo không gian công cộng, tăng kết nối với các tuyến phố di sản ở phố cổ Hà Nội.

Tuy nhiên, số lượng tất cả 131 vòm cầu đến nay vẫn chưa thể hoàn thành. Hiện, Hà Nội và VNR đang phối hợp để có thể sớm nhất hoàn thành kế hoạch đưa phố gầm cầu “thức giấc”.

Những vòm cầu đường sắt trên phố bích họa Phùng Hưng đã được trang trí biến nơi đây thành một không gian văn hóa mới. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+)

Sống tại phố Hàng Vải, ông Trần Trọng Hanh thường ngày vẫn ngóng các đoàn tàu khách chạy trên cầu đường sắt này. Chỉ tay vào những vòm cầu bị bịt, ông Hanh nhìn nhận, nếu mở thông các vòm cầu sẽ thuận tiện cho việc đi lại, đồng thời biến khu vực này thành không gian văn hóa lành mạnh, khu vực vui chơi cũng là một ý tưởng rất được người dân Thủ đô và du khách quốc tế ủng hộ.

“Thành phố Hà Nội và ngành Đường sắt cần sớm ‘bắt tay’ để đục thông những vòm cầu này đem lại không gian kiến trúc đa dạng, sinh động, khai thác giá trị cảnh quan đô thị một cách hiệu quả, tạo ra không gian sinh hoạt, khu vực vui chơi giải trí, những điểm nhấn văn hóa đặc trưng, hấp dẫn ngay giữa lòng Thủ đô Hà Nội,” ông Hanh góp ý.

Lần đầu đặt chân đến Hà Nội và có dịp ngắm phố bích họa Phùng Hưng, chị Phạm Nhật Linh (Đà Nẵng) cho rằng, dọc tuyến phố này chỉ để đỗ ôtô, xe máy, tập kết rác, nhà vệ sinh và một số cơ sở buôn bán nhỏ lẻ là điều lãng phí.

Đã từng đi qua khu cầu cạn Bastille dài 1,5km với 64 vòm cầu (Pháp) là địa điểm hấp dẫn của người Paris, chị Linh mong ước Hà Nội nên biến những vòm cầu dưới chân cầu cạn đường sắt thành con phố nghệ thuật gắn kết di sản, ẩm thực, âm nhạc và là nơi bán các sản phẩm văn hóa.

“Phố cafe đường tàu là minh chứng rõ nhất cho việc thu hút khách du lịch quốc tế đến trải nghiệm nét đặc sắc giữa lòng Thủ đô. Nếu các vòm cầu được đục thông, bài trí nhiều nhà hàng, quán cafe và không gian văn hóa chắc chắn sẽ thu hút đông đảo khách tới tham quan, thưởng thức nghệ thuật. Và, Hà Nội thiếu những chỗ như vậy cho du khách,” chị Linh chia sẻ.

Làm đẹp ô gầm cầu, tránh lãng phí

Theo ông Trần Anh Tuấn, Phó Tổng Giám đốc, các vòm cầu trên do thành phố Hà Nội xây và bịt lại. Do đó, thành phố đã thuê đơn vị tư vấn nước ngoài và lập dự án đục thông những vòm cầu.

“Quý 4/2025, Hà Nội sẽ mời tư vấn đánh giá và có kế hoạch triển khai đục thông vòm. Sau khi được bàn giao, VNR sẽ thuê thiết kế lại các vòm cầu để kinh doanh hạ tầng như bán cho thuê gian hàng. Chắc chắc sẽ có lợi nhuận thay vì bỏ không lãng phí,” ông Tuấn cho biết.

Khẳng định việc đục thông vòm cầu thì kết cấu không ảnh hưởng do vòm có khung thép đá bê tông chịu lực, giống như hầm đường sắt, vị Phó Tổng giám đốc VNR cho hay, khi thi công, nếu xuất hiện nguy cơ sụt lún vết nứt, đơn vị sẽ tạo khung vòm thép chịu lực và gia cố để đảm bảo an toàn kết cấu chạy tàu phía trên.

Thành phố Hà Nội và ngành Đường sắt cần sớm ‘bắt tay’ để đục thông những vòm cầu này đem lại không gian kiến trúc đa dạng, sinh động, khai thác giá trị cảnh quan đô thị một cách hiệu quả. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+)

Trong thời gian chờ đục thông vòm, ông Tuấn tiết lộ vào cuối tháng 12/2025, VNR sẽ triển khai chỉnh trang trồng hoa, hàng rào hành lang ray chạy tàu với chiều dài 1,8km trên dọc tuyến phố Phùng Hưng đến ga Long Biên. Do công trình nằm trong phạm vi thi công, các đơn vị thi công phải thống nhất biện pháp đảm bảo an toàn cả chạy tàu và phía dưới nên dự kiến dự án này đến tháng 4/2026 mới hoàn thành.

“Việc sử dụng các không gian trống dưới các vòm cầu đường sắt bằng kết cấu gạch, đá rất phổ biến tại các thành phố khắp thế giới để làm nhà kho, gara, cửa hàng, văn phòng, khu chợ sầm uất… Ngành Đường sắt muốn chuyển phần không gian gầm cầu này thành khu vực dành cho thương mại và du lịch văn minh bằng giải pháp chỉnh trang, làm đẹp các ô gầm cầu đường sắt và vỉa hè xung quanh,” ông Tuấn quả quyết./.

(Vietnam+)

Nguồn VietnamPlus : https://www.vietnamplus.vn/dang-do-du-an-duc-thong-cac-vom-cau-duong-sat-tram-nam-tuoi-o-ha-noi-post1070632.vnp