Đăng kiểm chạy đà trước kỷ nguyên xe điện, xe tự lái

4 giờ trướcBài gốc

Sắp thay đổi quy trình kiểm định xe điện

Tháng trước, anh Phạm Như Phong (Hà Nội) dự định mua một chiếc ô tô chạy xăng để thuận tiện đi làm và đưa đón con đến trường. Tuy nhiên, trước khi kịp xuống tiền, anh nghe thông tin Hà Nội sắp áp dụng lệnh cấm xe máy và hạn chế ô tô chạy xăng, dầu trong khu vực nội thành.

Cục Đăng kiểm Việt Nam đang nghiên cứu, xây dựng quy trình kiểm định riêng cho xe điện nhằm nâng cao chất lượng an toàn kỹ thuật, đáp ứng sự phát triển của phương tiện.

Nghĩ đến viễn cảnh mua xe được vài năm lại phải bán tháo để đổi sang xe điện, anh Phong quyết định tạm hoãn kế hoạch, dành thời gian tiết kiệm thêm, chờ thời điểm phù hợp để mua ô tô điện nhằm yên tâm sử dụng lâu dài.

Câu chuyện của anh Phong không phải là cá biệt. Trong khoảng một tháng trở lại đây, rất nhiều người dân Hà Nội cũng đứng trước tình huống tương tự, phải cân nhắc lại kế hoạch mua sắm phương tiện.

Theo ông Nguyễn Tô An, Phó cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam, việc chuyển đổi từ xe chạy nhiên liệu hóa thạch (xăng, dầu) sang xe điện và các phương tiện sử dụng năng lượng xanh là xu thế tất yếu.

Tính đến giữa tháng 7/2025, cả nước có hơn 184.000 ô tô điện đang lưu hành, tăng hơn 20 lần so với năm 2022. Riêng 7 tháng đầu năm 2025 đã có gần 54.000 ô tô điện được làm thủ tục đăng kiểm lần đầu.

Phòng Kiểm định xe cơ giới (VAR), Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, ô tô điện, xe hybrid, phương tiện thông minh và xe tự lái có cấu tạo cũng như nguyên lý vận hành khác hẳn so với xe dùng động cơ đốt trong. Việc kiểm định đòi hỏi trình độ công nghệ cao, kết hợp giữa kiểm tra vật lý và chẩn đoán chuyên sâu bằng phần mềm.

Theo lãnh đạo VAR, đăng kiểm trong kỷ nguyên mới không chỉ dừng ở việc kiểm tra chất lượng xe xuất xưởng hay xe đang lưu hành, mà còn phải giám sát toàn bộ vòng đời của những công nghệ phức tạp như pin và phần mềm điều khiển. Thậm chí, việc quản lý các bản cập nhật phần mềm từ xa của nhà sản xuất cũng cần có cơ chế phù hợp. Đây là "thách thức kép", tác động đồng thời đến cả công tác chứng nhận chất lượng xe mới lẫn kiểm định định kỳ cho xe đang sử dụng.

Xây trung tâm đăng kiểm chuyên biệt

Để thích ứng với xu thế này, ông Nguyễn Tô An cho biết, Cục Đăng kiểm Việt Nam đang nghiên cứu thay đổi toàn diện quy trình kiểm định đối với xe điện. Nếu như xe xăng - dầu được tập trung kiểm tra động cơ và khí thải, thì xe điện sẽ được chú trọng vào các hạng mục an toàn cốt lõi khác: An toàn pin, hệ thống điện - phanh, phần mềm điều khiển.

Hiện, Cục Đăng kiểm Việt Nam đang triển khai theo từng giai đoạn. Trước mắt, sẽ tập trung xây dựng tiêu chuẩn và quy chuẩn riêng cho kiểm định xe điện, tham khảo kinh nghiệm từ các quốc gia đi trước như châu Âu, Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc. Tiếp đó, sẽ đầu tư trang thiết bị chuyên dụng để chẩn đoán hệ thống điện tử, đồng thời phối hợp cùng các hãng xe nhằm tiếp nhận công nghệ, tài liệu kỹ thuật và quy trình kiểm tra đặc thù cho từng loại phương tiện.

Lãnh đạo một trung tâm đăng kiểm tại Hà Nội cho rằng, để đáp ứng được yêu cầu kiểm tra công nghệ mới, cần khoản đầu tư lớn cho thiết bị hiện đại. Bên cạnh đó, hầu hết đăng kiểm viên hiện nay xuất thân từ nền tảng cơ khí, nên việc đào tạo họ về điện - điện tử, công nghệ thông tin và an toàn điện cao áp sẽ cần nhiều thời gian lẫn nguồn lực.

Đại diện VAR cho biết sẽ sớm ban hành lộ trình yêu cầu các trung tâm đăng kiểm trang bị tối thiểu máy đo điện trở cách điện, thiết bị kiểm tra pin cao áp và máy chẩn đoán chuyên sâu.

Bên cạnh đó, Cục Đăng kiểm Việt Nam cũng tính đến phương án xây dựng các trung tâm đăng kiểm tự động hóa chuyên biệt cho xe điện và xe tự lái, hoặc bố trí khu vực riêng trong các cơ sở hiện hữu.

Đề xuất lập Quỹ chuyển đổi giao thông xanh

Nhằm thúc đẩy người dân sử dụng phương tiện xanh - sạch, Cục Đăng kiểm Việt Nam đang nghiên cứu đề xuất Bộ Xây dựng áp dụng mức phí kiểm định xe điện thấp hơn xe chạy động cơ đốt trong. Ông Nguyễn Tô An nhấn mạnh, để cuộc cách mạng giao thông xanh diễn ra bền vững, cần một cơ chế chính sách đồng bộ, vừa ưu đãi, vừa hỗ trợ và khuyến khích chuyển đổi.

Chuyển đổi xe xăng - dầu sang xe điện và phương tiện xanh, thông minh là xu thế tất yếu.

Có thể áp dụng các gói tín dụng ưu đãi với lãi suất thấp cho doanh nghiệp vận tải, taxi… đổi mới đội xe sang loại đạt chuẩn khí thải cao, xe hybrid hoặc xe điện; xem xét miễn hoặc giảm thuế nhập khẩu cho thiết bị, linh kiện phục vụ sản xuất phương tiện thân thiện môi trường; giảm thuế tiêu thụ đặc biệt và lệ phí trước bạ khi người dân mua xe mới đạt chuẩn hoặc xe điện.

Cục Đăng kiểm Việt Nam cũng đề xuất Chính phủ thành lập Quỹ chuyển đổi giao thông xanh, lấy nguồn từ ngân sách, phí môi trường và tài trợ quốc tế. Cùng với đó là khuyến khích các doanh nghiệp nội địa nghiên cứu, sản xuất bộ xử lý khí thải, công nghệ tiết kiệm nhiên liệu.

Chuyển đổi số toàn diện, tăng minh bạch

Trong bối cảnh phương tiện phát triển nhanh chóng, vai trò của công tác đăng kiểm càng trở nên quan trọng. Cục Đăng kiểm Việt Nam xác định chuyển đổi số là giải pháp đột phá nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, tăng tính minh bạch và phòng ngừa tiêu cực.

Theo lãnh đạo Phòng VAR, thời gian tới, cơ sở dữ liệu đăng kiểm sẽ được nâng cấp tập trung, yêu cầu tất cả thông tin kiểm định từ các trung tâm (bao gồm dữ liệu mới như sức khỏe pin, phiên bản phần mềm) phải truyền về hệ thống trung tâm theo thời gian thực. Đồng thời, đẩy mạnh tự động hóa để hạn chế thao tác nhập liệu thủ công, loại bỏ nguy cơ chỉnh sửa kết quả.

Cục Đăng kiểm Việt Nam cũng dự kiến ứng dụng AI để phân tích dữ liệu kiểm định toàn quốc, tự động phát hiện bất thường; giám sát qua hệ thống camera tại các dây chuyền kiểm định, kết hợp AI nhận diện sai sót hoặc hành vi bất thường của đăng kiểm viên.

Bên cạnh đó, sẽ triển khai mạnh mẽ các dịch vụ trực tuyến: Đặt lịch hẹn, tra cứu lịch sử kiểm định, nhận kết quả và tem điện tử, thanh toán không dùng tiền mặt. Hệ thống cổng thông tin công khai cũng sẽ được hoàn thiện, cho phép tra cứu lịch sử kiểm định của phương tiện, từ đó góp phần minh bạch hóa thị trường xe cũ.

Chủ động nghiên cứu tiêu chuẩn đường sắt tốc độ cao

Ông Phạm Minh Thành, Phó cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, với đường sắt tốc độ cao, chỉ khi xác định được công nghệ áp dụng mới có thể lựa chọn và áp dụng tiêu chuẩn tương ứng.

Hiện nay, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã chủ động nghiên cứu, rà soát các tiêu chuẩn đường sắt tốc độ cao, đường sắt điện khí hóa của các nước trên thế giới và trong khu vực. Khi dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam lựa chọn được công nghệ, Cục sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan để xây dựng thành tiêu chuẩn Việt Nam áp dụng một cách phù hợp.

Yến Chi

Nguồn Xây Dựng : https://baoxaydung.vn/dang-kiem-chay-da-truoc-ky-nguyen-xe-dien-xe-tu-lai-192250826211525454.htm