Bà Sanae Takaichi phát biểu sau khi đắc cử chức Chủ tịch đảng LDP ngày 4/10/2025. Ảnh: Kyodo/TTXVN
Tại lễ ký kết, bà Takaichi nhấn mạnh rằng hai đảng cùng chia sẻ tầm nhìn về tương lai của Nhật Bản và cam kết hợp tác để xây dựng một đất nước có thể được gìn giữ và trao lại một cách có trách nhiệm cho các thế hệ tương lai.
Thống đốc tỉnh Osaka Hirofumi Yoshimura, lãnh đạo JIP, gọi đây là cơ hội thúc đẩy các cải cách mà đảng ông theo đuổi nhằm nâng cao vị thế của Nhật Bản. Ông tuyên bố JIP sẽ tham gia nội các, song cho biết một số ý kiến trong nội bộ đảng vẫn cho rằng nên giữ vai trò hỗ trợ từ bên ngoài thay vì trực tiếp nắm giữ vị trí trong chính phủ.
Đảng Duy Tân cho biết đã đạt gần như đồng thuận với LDP trong 12 lĩnh vực chính sách, bao gồm sửa đổi hiến pháp, xóa bỏ thuế xăng tạm thời và cải cách bộ máy nhà nước. Hai bên vẫn còn khác biệt trong vấn đề miễn thuế tiêu dùng cho thực phẩm và cấm quyên góp chính trị từ doanh nghiệp và sẽ tiếp tục đàm phán thông qua một cơ chế tham vấn chung.
Trước khi ký kết, JIP yêu cầu LDP cam kết cắt giảm 10% số ghế tại Hạ viện, một đề xuất gây nhiều tranh cãi nhưng được đảng này coi là bước khởi đầu cần thiết cho tiến trình cải cách. Ngoài ra, đảng này cũng đề xuất thành lập một trung tâm hành chính cấp quốc gia đặt bên ngoài Tokyo, nhằm phân tán bớt các chức năng hành chính ra khỏi thủ đô, đồng thời kiến nghị xây dựng một Cục Nâng cao Hiệu quả Chính phủ theo mô hình Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) do tỷ phú Mỹ Elon Musk từng đề xuất.
Việc Đảng Duy Tân tham gia liên minh với LDP diễn ra sau khi đảng Komeito tuyên bố chấm dứt quan hệ liên minh kéo dài 26 năm, khiến LDP mất thế đa số tuyệt đối trong Quốc hội. Liên minh LDP-JIP hiện có 231/465 ghế tại Hạ viện và 120/248 ghế tại Thượng viện, tức còn thiếu vài ghế để đạt đa số.
LDP đang tìm cách thu hút sự ủng hộ từ các nhóm nhỏ trong Quốc hội như Sanseito, một đảng dân túy cánh hữu, nhằm củng cố thế đa số cần thiết để thông qua ngân sách và các đạo luật trọng điểm.
Bầu cử Thủ tướng sẽ được tổ chức tại cả hai viện Quốc hội. Nếu không có ứng viên nào đạt đa số tuyệt đối trong vòng đầu, hai người dẫn đầu sẽ bước vào vòng hai. Trong trường hợp kết quả tại hai viện khác nhau, lựa chọn của Hạ viện sẽ được ưu tiên.
Việc bà Sanae Takaichi trở thành Thủ tướng không chỉ mang ý nghĩa chính trị mà còn là cột mốc biểu tượng trong xã hội Nhật Bản, nơi nữ giới vẫn chiếm tỷ lệ rất thấp trong giới tinh hoa chính trị.
Hải Trần/Báo Tin tức và Dân tộc