Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà.
Chính phủ đang chỉ đạo các cơ quan nghiên cứu, tham mưu quy định về định hướng số lượng cấp phó của các cơ quan, tổ chức để thực hiện trong giai đoạn 2030-2035
Đó là thông tin tại báo cáo về xử lý vấn đề phát sinh khi sắp xếp tổ chức bộ máy Nhà nước vừa được Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà thay mặt Chính phủ ký gửi các vị đại biểu Quốc hội.
Về kết quả xây dựng thể chế, Chính phủ cho biết từ ngày 1/6 đến 31/8, đặc biệt tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, Chính phủ đã trình Quốc hội khóa XV thông qua 34 luật và 34 nghị quyết; trình Chính phủ ban hành 120 nghị định, nghị quyết quy phạm pháp luật, có chứa nội dung về phân cấp, phân quyền, tạo hành lang pháp lý đầy đủ và đồng bộ cho các địa phương triển khai. Trong đó có 30 nghị định chuyên đề về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền.
Về công tác sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy, khi thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 1/7, đến ngày 1/9, các địa phương đã giảm 366 cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh (giảm 44% so với trước khi sáp nhập).
Cả nước đã thành lập 465 cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh (gồm 12 cơ quan chuyên môn được tổ chức thống nhất ở 34 tỉnh, thành phố và 56 cơ quan chuyên môn đặc thù ở một sổ địa phương); 9.916 phòng chuyên môn cấp xã được thành lập tại các xã, phường, đặc khu.
Về biên chế ở các địa phương, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà báo cáo, trong giai đoạn sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính các cấp và triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, số lượng cán bộ, công chức, viên chức, người lao động hợp đồng hiện có tại cơ quan, đơn vị trước mắt cơ bản giữ nguyên để bố trí công tác tại cơ quan, đơn vị tương ứng hoặc bố trí công tác tại cấp xã.
Sau đó, việc tinh giản biên chế gắn với cơ cấu lại, nâng cao chất lượng đội ngũ sẽ được thực hiện theo lộ trình, bảo đảm trong 5 năm, số lượng biên chế về đúng quy định.
Chính phủ đang chỉ đạo các các bộ ngành, địa phương (UBND và HĐND cấp tỉnh, cấp xã) báo cáo thực trạng biên chế hiện có (tại thời điểm ngày 31/7), từ đó đề xuất biên chế giai đoạn 2026-2031, trình Bộ Chính trị xem xét, quyết định, báo cáo nêu rõ.
Về số lượng cấp phó, Chính phủ cho biết sau sắp xếp có thể nhiều hơn số lượng tối đa theo quy định nhưng sau 5 năm phải bảo đảm đưa số lượng cấp phó về đúng quy định.
Chính phủ cũng đang chỉ đạo các cơ quan nghiên cứu, tham mưu quy định về định hướng số lượng cấp phó của các cơ quan, tổ chức để thực hiện trong giai đoạn 2030-2035.
Đánh giá chung, Chính phủ cho rằng, tổ chức bộ máy cơ quan chuyên môn của UBND cấp tỉnh, cấp xã sau sắp xếp đi vào hoạt động ngay lập tức, bảo đảm tính thông suốt, liên tục, kế thừa, không bỏ sót chức năng, nhiệm vụ, không gián đoạn, không có khoảng trống pháp lý.
Các địa phương cũng thể hiện tinh thần quyết tâm, triển khai hiệu quả việc phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền gắn với việc vận hành mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp theo phương châm: “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, đáp ứng yêu cầu đổi mới tư duy lập pháp, đổi mới quản trị quốc gia và kiến tạo phát triển.
Báo cáo cũng ghi nhận việc kịp thời giải quyết chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và các đối tượng khác trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy, bảo đảm thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao, không để ngắt quãng công việc.
Tuy nhiên, theo Chính phủ thì tỷ lệ các nhiệm vụ phân cấp, phân quyền gắn với thủ tục hành chính cho địa phương thực hiện còn chưa cao (mới đạt khoảng 56% so với yêu cầu).
Ngoài ra, chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, kể cả đội ngũ lãnh đạo, quản lý ở một số ngành, lĩnh vực, địa phương còn hạn chế, bất cập, được bố trí chưa đồng đều, nhiều nơi thừa biên chế công chức nhưng thiếu người có trình độ chuyên môn trong các lĩnh vực như khoa học, công nghệ, địa chính, tài chính, y tế, xây dựng, giao thông...
Trong khi đó, hệ thống hạ tầng của Trung tâm Phục vụ hành chính công từ các bộ, ngành Trung ương đến cấp tỉnh, cấp xã vẫn chưa đồng bộ, chưa bảo đảm dịch vụ công toàn trình. Cơ chế tài chính - ngân sách chưa theo kịp mô hình mới trong khi địa bàn quản lý rộng hơn, việc phân công nhiệm vụ chi nhân sách sau sắp xếp còn nhiều vướng mắc…
Báo cáo cũng nêu rõ, quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy Nhà nước đến nay chưa phát sinh, vướng mắc, khó khăn thuộc thẩm quyền giải quyết của Quốc hội.
Trong thời gian tới, khi tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy Nhà nước, Chính phủ sẽ kịp thời báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội xem xét, quyết định trường hợp phát sinh các vấn đề thuộc thẩm quyền quyết định của Quốc hội.
Nguyễn Lê