Dành điều tốt đẹp nhất cho trẻ em

7 giờ trướcBài gốc

Mọi nỗ lực đều hướng đến mục tiêu để trẻ em được lớn lên trong hạnh phúc

Ngày 26/11 vừa qua, Bộ Y tế phối hợp với Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) tại Việt Nam tổ chức Lễ kỷ niệm 50 năm hợp tác Việt Nam - UNICEF và 35 năm Việt Nam phê chuẩn CRC. Sự kiện đánh dấu hành trình nửa thế kỷ đồng hành vì mọi trẻ em Việt Nam và khẳng định cam kết mạnh mẽ của Nhà nước trong việc bảo đảm, thúc đẩy và hiện thực hóa quyền trẻ em.

Thông tin tại buổi lễ cho thấy, Việt Nam là quốc gia châu Á đầu tiên và thứ hai trên thế giới phê chuẩn CRC vào năm 1990, thể hiện cam kết mạnh mẽ của Nhà nước trong việc bảo đảm mọi trẻ em đều được phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ và tinh thần. Trong nửa thế kỷ hợp tác với UNICEF và 35 năm thực hiện CRC, Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu quan trọng: Hệ thống pháp luật về trẻ em ngày càng hoàn thiện, trong đó Luật Trẻ em năm 2016 đã khẳng định trẻ em là chủ thể của quyền, chứ không chỉ là đối tượng được chăm sóc. Quyền tham gia của trẻ em ngày càng được coi trọng và thực thi qua nhiều hình thức thiết thực, như Diễn đàn trẻ em các cấp, Hội đồng trẻ em, phiên họp giả định “Quốc hội trẻ em”, hay các mô hình lắng nghe tiếng nói trẻ em trong xây dựng và thực thi chính sách.

Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam Đặng Hoa Nam tại buổi tập huấn về phòng, chống lao động trẻ em. (Ảnh: Hương Mơ)

Tỷ lệ tử vong trẻ em dưới 5 tuổi giảm hơn 3 lần, từ 58‰ (năm 1990) xuống còn 16,9‰ (năm 2024); tỷ lệ tử vong trẻ em dưới 01 tuổi gần 4 lần, giảm từ 44,4‰ (năm 1990) xuống còn 11,3‰ (năm 2024); tỷ lệ tử vong sơ sinh giảm gần 5 lần, từ 44‰ (năm 1990) xuống còn 9‰ (năm 2024); tỷ lệ trẻ em dưới 1 tuổi được tiêm chủng đầy đủ các loại vắc xin đạt >90% (năm 2024); Giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng thể nhẹ cân ở trẻ em dưới 5 tuổi gần 4 lần, từ 38,7% (năm 1998) xuống 10,4% (năm 2024); tỷ lệ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt trên tổng dân số trẻ em giảm từ 7% (năm 2020) xuống còn 3,2% (năm 2024); trong giai đoạn 2022 - 2024, số trẻ em tử vong do tai nạn, thương tích mỗi năm giảm từ 3 - 5%; tỷ lệ đến trường của trẻ em đạt mức cao và mạng lưới bảo vệ trẻ em ngày càng mở rộng.

Phát biểu tại buổi lễ, bà June Kunugi, Giám đốc UNICEF khu vực Đông Á và Thái Bình Dương nhấn mạnh: “Kỷ nguyên vươn mình là một cơ hội để đầu tư vào nguồn nhân lực hơn bao giờ hết, xây dựng một thế hệ khỏe mạnh, được giáo dục và được trao quyền. Chúng tôi sẽ hợp tác cùng Chính phủ và các đối tác để thu hẹp những khoảng cách còn tồn tại, khai thác các cơ hội số một cách an toàn, chuẩn bị cho thanh, thiếu niên sẵn sàng cho nền kinh tế tương lai và bảo đảm khả năng phục hồi khí hậu và hòa nhập xã hội là trọng tâm của mọi chính sách”.

Thay mặt cho cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan nhấn mạnh: “Nhìn về tương lai, mọi nỗ lực của chúng ta hôm nay đều hướng đến một mục tiêu: Mỗi trẻ em Việt Nam được lớn lên trong môi trường an toàn, lành mạnh, được chăm sóc toàn diện và có cơ hội phát triển tối đa tiềm năng của mình. Bộ Y tế cam kết tiếp tục đồng hành cùng UNICEF, các tổ chức quốc tế, các Bộ, ngành và địa phương để biến những cam kết thành hành động cụ thể, bền vững, gắn với tầm nhìn chiến lược và các ưu tiên phát triển dài hạn. Chúng ta tin tưởng rằng, thông qua hợp tác chặt chẽ, đổi mới sáng tạo, ứng dụng tri thức và công nghệ toàn cầu, cùng sự tham gia tích cực của chính trẻ em, Việt Nam sẽ tạo dựng nền tảng vững chắc cho thế hệ trẻ, góp phần xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng”.

Lễ kỷ niệm không chỉ nhìn lại chặng đường đã qua mà còn mở ra tầm nhìn cho giai đoạn hợp tác mới, hướng tới mục tiêu: mọi trẻ em Việt Nam đều được bảo vệ, chăm sóc và phát triển toàn diện, không ai bị bỏ lại phía sau. Tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Lê Thành Long đã trao tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho UNICEF tại Việt Nam về những đóng góp trong công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em Việt Nam. “Sự hỗ trợ liên tục, quý báu của UNICEF trong nửa thế kỷ qua không chỉ mang giá trị vật chất cụ thể, mà còn là nguồn động viên tinh thần to lớn, thể hiện tình đoàn kết quốc tế sâu sắc, giúp Việt Nam đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong phát triển con người, giảm nghèo, nâng cao phúc lợi trẻ em, qua đó đóng góp thiết thực vào việc hiện thực hóa các mục tiêu phát triển bền vững và chiến lược phát triển quốc gia qua các thời kỳ”, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long khẳng định.

Chú trọng chăm sóc và bảo vệ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt

Là nội dung Kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Đảng ủy Bộ Y tế và các ban, Bộ, ngành Trung ương về công tác chăm sóc và bảo vệ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt (Thông báo số 432-TB/VPTW, ngày 26/11/2025) đã được Văn phòng Trung ương Đảng ban hành.

Theo đó, ngày 24/11/2025, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có buổi làm việc với Đảng ủy Bộ Y tế, các ban, Bộ, ngành Trung ương và địa phương về công tác chăm sóc và bảo vệ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Sau khi nghe Đảng ủy Bộ Y tế báo cáo, ý kiến của các cơ quan liên quan, Tổng Bí thư Tô Lâm kết luận: Trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt là những người chịu nhiều thiệt thòi, nhất là về điều kiện sống, dinh dưỡng, giáo dục và chăm sóc sức khỏe. Chăm lo cho trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt không chỉ để chữa lành những bất hạnh hiện tại mà chính là sự chăm lo cho tương lai và sự phát triển bền vững đất nước, thể hiện tính nhân văn, ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long (bên phải) tiếp chào xã giao Giám đốc UNICEF khu vực Đông Á - Thái Bình Dương. (Nguồn: BYT)

Để làm tốt việc này, yêu cầu cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, đoàn thể các cấp tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp. Thứ nhất, giảm tối đa số trẻ bị bỏ rơi mới. Đây là nhiệm vụ ưu tiên mang tính nhân văn và căn cơ nhất trong công tác chăm sóc và bảo vệ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt. Cần có giải pháp về tư vấn tâm lý, pháp lý, chăm sóc sức khỏe sinh sản, hỗ trợ về kinh tế - xã hội cho các nhóm đối tượng có nguy cơ cao như phụ nữ mang thai ngoài ý muốn, mẹ đơn thân, gia đình tan vỡ hoặc người lao động di cư gặp bế tắc trong cuộc sống; xây dựng mạng lưới cộng tác viên xã hội với sự tham gia của các tổ chức chính trị - xã hội, nhất là hội phụ nữ, đoàn thanh niên để nắm chắc tình hình ở địa bàn dân cư…

Thứ hai, bảo đảm mọi trẻ bị bỏ rơi đều được tiếp nhận, chăm sóc an toàn và kịp thời. Trong đó nơi phát hiện (bệnh viện, địa bàn dân cư, công an, chính quyền) là nơi chịu trách nhiệm; phải thực hiện quy trình, quy định cụ thể, nghiêm túc và đồng bộ trong tổ chức chăm sóc sức khỏe ban đầu, khám sàng lọc sức khỏe, bàn giao, tiếp nhận, lập hồ sơ pháp lý theo quy định. Tuyệt đối không đùn đẩy trách nhiệm, gây chậm trễ, ảnh hưởng đến sự an toàn và tính mạng của các cháu.

Thứ ba, đổi mới mô hình chăm sóc trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, nâng cao năng lực hệ thống cơ sở bảo trợ xã hội hiện có. Thống nhất mục tiêu chuyển dần từ mô hình chăm sóc tập trung trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt sang mô hình chăm sóc gia đình - cộng đồng, theo hướng nhà nhỏ - nhóm nhỏ, để mỗi nhóm trẻ gắn với một người chăm sóc ổn định, tạo môi trường gần gũi như gia đình, phù hợp với tâm lý trẻ em và xu thế tiến bộ trên thế giới.

Tổng Bí thư Tô Lâm giao Đảng ủy Chính phủ chỉ đạo Đảng ủy Bộ Y tế chủ trì xây dựng và hoàn thiện quy trình liên thông từ phát hiện - tiếp nhận - chăm sóc ban đầu đối với trẻ em bị bỏ rơi, bảo đảm mọi trẻ bị bỏ rơi đều được hỗ trợ ngay từ đầu và quản lý kết nối với cơ sở dữ liệu dân cư; Đảng ủy Bộ GD&ĐT chủ trì xây dựng các chương trình giáo dục, hỗ trợ hòa nhập cho trẻ theo từng lứa tuổi; bảo đảm mọi trẻ được đến trường đầy đủ, không bị kỳ thị; Đảng ủy Công an Trung ương chủ trì, phối hợp với Đảng ủy Bộ Tư pháp, UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo chính quyền cơ sở chịu trách nhiệm thực hiện đầy đủ các thủ tục pháp lý để trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt được hưởng đầy đủ các chính sách an sinh, học tập, chăm sóc sức khỏe; giám sát chặt chẽ, ngăn ngừa tình trạng lạm dụng, xâm hại trẻ em…

“Chìa khóa” phòng ngừa, giảm thiểu lao động trẻ em
Đó là nâng cao năng lực cho đội ngũ phóng viên, nhà báo và những người hoạt động truyền thông trên mạng xã hội về công tác phòng ngừa, giảm thiểu lao động trẻ em. Hoạt động này vừa được Cục Bà mẹ và Trẻ em, Bộ Y tế đã tổ chức trung tuần tháng 11/2025. Tại buổi tập huấn, các chuyên gia, nhà quản lý nhấn mạnh nguyên tắc truyền thông trong lĩnh vực này là phải luôn tuân thủ nguyên tắc bảo đảm quyền và lợi ích tốt nhất của trẻ em, bảo vệ thông tin cá nhân của trẻ em và các bên liên quan. Cần chú trọng ngôn ngữ báo chí phù hợp khi viết về trẻ em, cùng với việc sử dụng hình ảnh, video đúng nguyên tắc bí mật đời sống riêng tư và tôn trọng quyền trẻ em. Trong bối cảnh còn tồn tại tình trạng hiểu sai về lao động trẻ em, dẫn đến vi phạm quy định pháp luật, hoạt động tập huấn là một bước đi thiết thực, khẳng định cam kết của Việt Nam trong việc xóa bỏ lao động trẻ em, qua đó, các cơ quan báo chí đồng hành cùng các cơ quan chức năng trong việc lan tỏa thông điệp “Phòng, chống lao động trẻ em vì một thế hệ an toàn và khỏe mạnh”, thực hiện công tác bảo vệ trẻ em, xử lý các trường hợp vi phạm pháp luật trong sử dụng lao động trẻ em.

Hồng Minh

Nguồn Pháp Luật VN : https://baophapluat.vn/danh-dieu-tot-dep-nhat-cho-tre-em.html