Đánh giá toàn diện về tính cần thiết của thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư

12 giờ trướcBài gốc

Dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư vẫn phải thực hiện thủ tục chuyên ngành

Theo Luật Đầu tư hiện hành (Điều 30, 31 và 32), một số dự án đầu tư thuộc diện phải được Nhà nước chấp thuận chủ trương đầu tư. Đây là bước pháp lý ban đầu làm căn cứ để lựa chọn nhà đầu tư và triển khai các thủ tục tiếp theo trong quá trình thực hiện dự án.

Bộ Tài chính đang tổng kết, đánh giá tình hình thực hiện và đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Đầu tư. Ảnh: Vũ Quang

Nội dung thẩm định đề nghị chấp thuận chủ trương đầu tư chủ yếu tập trung vào việc đánh giá sự phù hợp của dự án với các quy hoạch liên quan; chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở (nếu có); việc bố trí quỹ đất cho nhà ở xã hội; cũng như yêu cầu bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa, đánh giá công nghệ đối với những dự án thuộc diện phải thẩm định theo luật chuyên ngành.

Như vậy, chấp thuận chủ trương đầu tư sẽ đánh giá về việc dự án có phù hợp với những quy hoạch, kế hoạch, chương trình đã có, VCCI nhận xét. Chấp thuận chủ trương đầu tư không đồng nghĩa với việc dự án được miễn các thủ tục chuyên ngành khác. Sau bước này, nhà đầu tư vẫn phải thực hiện đầy đủ các quy trình như đánh giá tác động môi trường, thẩm định công nghệ, thẩm định liên quan đến di sản văn hóa… theo quy định của pháp luật chuyên ngành. Việc được chấp thuận chủ trương đầu tư không thể thay thế các thủ tục này, cũng không được xem là căn cứ để rút gọn hay bỏ qua chúng.

Liên quan đến tính hiệu quả kinh tế - xã hội của dự án đầu tư, VCCI cho rằng, tiêu chí này khá mơ hồ và khó để để xác định được chính xác, bởi bản chất đây là vấn đề của thị trường. Trên thực tế, có những dự án đầu tư được chấp thuận chủ trương đầu tư nhưng không thể triển khai và triển khai không hiệu quả. Vì vậy, chấp thuận chủ trương đầu tư không phải là sự thẩm định chắc chắn của hiệu quả kinh tế - xã hội của dự án đầu tư.

Có nên duy trì thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư?

Thời gian qua, khi góp ý cải cách thủ tục đầu tư, nhiều ý kiến đề nghị bỏ thủ tục chấp thuận đầu tư.

Thực tế, có những dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư nhưng không thể triển khai và triển khai không hiệu quả. Ảnh: Vũ Quang

“Như vậy liệu có cần thiết phải có thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư hay không? Bản thân các dự án đầu tư có thể tự xác định sự phù hợp với các loại quy hoạch, chương trình, kế hoạch - những loại thông tin đã được công khai và áp dụng trực tiếp các luật chuyên ngành”, VCCI đặt vấn đề.

Tại đợt 1 của Kỳ họp thứ Chín, thảo luận về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách phát triển kinh tế tư nhân, ĐBQH Khương Thị Mai (Nam Định) cho rằng, để đạt mục tiêu mà Nghị quyết số 68-NQ/TW đặt ra thì trong năm 2025, cần hoàn thiện và loại bỏ các điều kiện kinh doanh không cần thiết, các quy định chồng chéo không phù hợp, cản trở sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân.

Theo đại biểu, hiện nay các nhà đầu tư vẫn đang bị quản lý theo từng dự án thông qua thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, với các tiêu chí cụ thể như quy mô, tiến độ, thời gian thực hiện. Nếu có thay đổi nội dung như quy mô, sản phẩm hay tiến độ dự án, nhà đầu tư sẽ phải xin điều chỉnh chủ trương đầu tư. Trong khi đó, việc doanh nghiệp sản xuất gì, sản xuất bao nhiêu lẽ ra là quyền tự chủ trong hoạt động kinh doanh, thuộc phạm vi quyết định của nhà đầu tư. Vì vậy, đại biểu đề nghị nghiên cứu bãi bỏ thủ tục chấp thuận chủ trương nhằm tạo sự linh hoạt và chủ động cho doanh nghiệp trong quá trình triển khai dự án và thích ứng với thị trường.

TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương, cũng nhiều lần đề nghị bãi bỏ thủ tục này. Trao đổi với báo chí, ông cho biết, thủ tục “chấp thuận chủ trương đầu tư” gây ra nhiều tác động tiêu cực với nhà đầu tư và môi trường kinh doanh, như: tốn kém thời gian, chi phí khi phải nhiều lần bổ sung, điều chỉnh, nhất là về quy mô, tiến độ và thời hạn thực hiện; gây thêm rủi ro cho nhà đầu tư nếu có thay đổi so với chủ trương đã được phê duyệt; hạn chế đổi mới sáng tạo và làm mờ mục tiêu quản lý.

Chẳng hạn, ngay trong hồ sơ xin chấp thuận chủ trương đầu tư, có yêu cầu doanh nghiệp phải nộp tài liệu chứng minh năng lực tài chính, trong đó có thể bao gồm “báo cáo tài chính hai năm gần nhất”. Điều này có nghĩa là nhà đầu tư phải tồn tại ít nhất hai năm. Như vậy, các doanh nghiệp tư nhân mới thành lập trong vòng hai năm đương nhiên không đủ điều kiện đầu tư, thậm chí không đủ điều kiện lập hồ sơ, chứ chưa nói đến việc được chấp thuận.

Hơn nữa, thủ tục này cũng không thay thế được quản lý về đánh giá tác động môi trường; không thay thế được giấy phép xây dựng và kiểm soát chất lượng công trình; cũng không thay thế được các thủ tục tiếp cận đất đai cho dự án đầu tư.

Hiện nay, Bộ Tài chính đang tiến hành tổng kết, đánh giá tình hình thực hiện và đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Đầu tư và Nghị định số 31/2021/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật này. VCCI cho rằng, cần đánh giá toàn diện về tính cần thiết của thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, từ đó thúc đẩy cải cách mạnh mẽ quy trình thủ tục đầu tư, giúp dòng vốn nhanh chóng được đưa vào nền kinh tế, hỗ trợ phục hồi và phát triển.

Vũ Quang

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/danh-gia-toan-dien-ve-tinh-can-thiet-cua-thu-tuc-chap-thuan-chu-truong-dau-tu-10375195.html