Đánh thức tiềm năng di sản ẩm thực Thủ đô

6 giờ trướcBài gốc

Đây là sự kiện văn hóa thường niên do UBND TP. Hà Nội giao Sở Văn hóa và Thể thao chủ trì, phối hợp cùng các đơn vị liên quan tổ chức.

Lễ hội diễn ra trong bối cảnh Hà Nội đang đẩy mạnh triển khai Nghị quyết số 09-NQ/TU ngày 22.2.2022 của Thành ủy Hà Nội về phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Bà Lê Thị Ánh Mai - Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội phát biểu tại buổi họp báo

Trong Nghị quyết này, ẩm thực được xác định là một trong những lĩnh vực quan trọng, có vai trò thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hóa, góp phần tạo dựng thương hiệu văn hóa đặc trưng của Hà Nội.

Phát biểu tại họp báo, bà Lê Thị Ánh Mai - Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội cho biết, từ Hà Nội 36 phố phường đến một Hà Nội mở rộng địa giới hành chính, với sự kết tinh của văn hóa xứ Đoài, đã tạo nên một không gian văn hóa đa dạng, phong phú.

Điều này khiến cho văn hóa Hà Nội nói chung và ẩm thực Hà Nội nói riêng mang những giá trị đặc sắc, vừa đậm nét truyền thống vừa không ngừng biến đổi, phát triển.

Theo bà Lê Thị Ánh Mai, từ năm 2014, TP. Hà Nội đã tiến hành kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể trên địa bàn. Trong quá trình này, hàng trăm di sản ẩm thực đã được nhận diện, lập hồ sơ và đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể của thành phố.

Đây là cơ sở quan trọng để bảo tồn, phát huy giá trị di sản ẩm thực, đồng thời khai thác hiệu quả tiềm năng của ẩm thực trong phát triển kinh tế - văn hóa.

“Việc ghi danh di sản văn hóa phi vật thể vào danh mục Quốc gia không chỉ là sự vinh danh những giá trị di sản, mà còn là giải pháp bảo vệ hiệu quả, giúp phát huy và biến di sản thành tài sản, thành nguồn lực cho phát triển công nghiệp văn hóa một cách bền vững, qua đó góp phần nâng cao đời sống kinh tế của địa phương”, bà Lê Thị Ánh Mai nhấn mạnh.

Đến nay, Hà Nội đã có 7 di sản ẩm thực được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia. Sau khi được vinh danh, nhiều di sản ẩm thực không chỉ được bảo tồn mà còn lan tỏa mạnh mẽ, trở thành những sản phẩm quà tặng mang đậm dấu ấn Thủ đô.

Tiêu biểu, các sản phẩm cốm Mễ Trì (phường Tứ Liêm) hay trà sen Quảng An (phường Tây Hồ) đã xuất hiện trong nhiều cuộc gặp gỡ quốc tế, trở thành những món quà tinh tế giới thiệu văn hóa Hà Nội tới bạn bè thế giới.

Quang cảnh buổi họp báo

Nghề làm xôi ở phường Phú Thượng cũng là một ví dụ điển hình cho sức sống cộng đồng nghề. Hiện nay, làng nghề này có hơn 300 hộ sản xuất. Sản phẩm xôi Phú Thượng không chỉ là thức quà sáng quen thuộc trên khắp các góc phố, ngõ xóm của Hà Nội, mà còn hiện diện trong những mâm cỗ trang trọng, không thể thiếu trong các dịp lễ, Tết.

Trong khi đó, nghề làm bánh cuốn Thanh Trì (phường Vĩnh Hưng) từng đối diện với nguy cơ mai một khi lớp trẻ ít mặn mà với nghề. Tuy nhiên, sau khi được quan tâm bảo tồn và phát huy giá trị, đến nay số hộ làm nghề đã tăng lên khoảng 60 hộ, với nhiều hình thức kinh doanh đa dạng, thích ứng với nhu cầu của xã hội hiện đại.

Đánh giá vai trò của ẩm thực trong dòng chảy văn hóa dân tộc, PGS.TS Đặng Văn Bài - Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản văn hóa Quốc gia - khẳng định ẩm thực là một thành tố quan trọng, gắn bó mật thiết với đời sống văn hóa của cộng đồng.

Theo ông, ẩm thực không chỉ phản ánh lịch sử, tập quán, mà còn thể hiện bản sắc, tinh thần sáng tạo của mỗi vùng đất, mỗi dân tộc.

PGS.TS Đặng Văn Bài cũng cho biết, theo các nghiên cứu, có tới 81% du khách sẵn sàng chi trả để trải nghiệm và thưởng thức văn hóa ẩm thực của điểm đến.

Lễ hội Văn hóa Ẩm thực Hà Nội năm 2024 thu hút đông đảo nhân dân và du khách

Điều này cho thấy ẩm thực không chỉ là tài nguyên văn hóa quý giá, mà còn là sản phẩm du lịch độc đáo, góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hóa của Hà Nội, đồng thời làm nên bản sắc văn hóa dân tộc.

Tại lễ khai mạcLễ hội Văn hóa Ẩm thực Hà Nội 2025 diễn ra vào tối 19.12, Ban Tổ chức sẽ công bố quyết định của Bộ VHTTDL về việc ghi danh “Tri thức chế biến và thưởng thức chả cá Lã Vọng (TP. Hà Nội)” vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.

Dịp này, người dân và du khách sẽ có cơ hội gặp gỡ gia đình dòng họ Đoàn - những người đã gìn giữ và phát triển món chả cá Lã Vọng qua 6 đời - để lắng nghe câu chuyện về hành trình tạo nên món ăn đã in sâu trong tâm thức người dân Thủ đô.

Phở là món ăn thu hút khách tại Lễ hội Văn hóa Ẩm thực Hà Nội năm 2024

Bên cạnh đó, tri thức nấu cỗ Bát Tràng (xã Bát Tràng) sau khi được ghi danh cũng ngày càng được nhiều người biết đến. Không chỉ là những mâm cỗ trong ngày lễ hội, tri thức này còn phản ánh lịch sử của 19 dòng họ làng Bát Tràng, sự gắn kết cộng đồng bền chặt và những kỹ thuật chế biến cầu kỳ, với các món ăn đặc trưng như măng mực, su hào xào mực - những món chỉ riêng Bát Tràng mới có.

Trong khuôn khổ lễ hội, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội phối hợp với Báo Kinh tế và Đô thị, cùng sự đồng hành của Công ty Cổ phần Acecook Việt Nam, sẽ giới thiệu nhiều hoạt động quảng bá và phát huy giá trị di sản phở Hà Nội.

Các hoạt động như thi vẽ tranh ký họa di sản phở, sản xuất clip ngắn giới thiệu phở, xây dựng bản đồ Phở Hà Nội… sẽ được trưng bày, giới thiệu tới công chúng.

Chia sẻ về điểm mới của lễ hội, ông Shimamura Masafumi - Giám đốc Khối Marketing Công ty Cổ phần Acecook Việt Nam - cho biết, điểm nhấn là không gian check-in “Vạn lời tự hào”, nơi người dân và du khách có thể gửi gắm những lời chia sẻ, niềm tự hào dành cho phở Việt.

"Chúng tôi tin rằng, khi mỗi người cùng góp một lời tự hào, phở sẽ vượt ra khỏi khuôn khổ của một món ăn quen thuộc, trở thành niềm tự hào chung, được cộng đồng cùng gìn giữ và lan tỏa ra thế giới”, ông Shimamura Masafumi bày tỏ.

Theo Ban Tổ chức, Lễ hội Văn hóa Ẩm thực Hà Nội 2025dự kiến có 60 không gian giới thiệu ẩm thực Hà Nội và sản phẩm ẩm thực vùng miền, giúp người dân và du khách thưởng thức nhiều món ngon đặc sắc, qua đó khẳng định thương hiệu “Ẩm thực Hà Nội” gắn với bản sắc thanh lịch, tinh tế.

Bên cạnh hoạt động trưng bày, giới thiệu, lễ hội còn tổ chức tọa đàm chuyên đề “Giao lưu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực - phát triển văn hóa ẩm thực”, cùng nhiều hoạt động trình diễn của các nghệ nhân, các cuộc thi nhanh dành cho học sinh trong lĩnh vực chế biến món ăn.

Người dân và du khách còn được thưởng thức các chương trình nghệ thuật như xiếc, hát văn, hát xẩm, biểu diễn đường phố, nghệ thuật kết hợp truyền thống - hiện đại; tham quan triển lãm ảnh quảng bá văn hóa - du lịch - ẩm thực Việt Nam; triển lãm sách lưu động giới thiệu khoảng 200 đầu sách về văn hóa, nghệ thuật, du lịch và ẩm thực.

Ngoài ra, nhiều hoạt động trình diễn di sản ẩm thực cũng sẽ diễn ra như gói bánh chưng, nấu cỗ Bát Tràng, ướp chè sen Tây Hồ, làm cốm, nấu xôi Phú Thượng, nấu bún ốc nguội, làm các loại ô mai và mứt, nấu cháo se…

Với nhiều điểm mới,Lễ hội Văn hóa Ẩm thực Hà Nội 2025 được kỳ vọng sẽ trở thành điểm đến cuối tuần hấp dẫn, đậm đà bản sắc văn hóa. Các hoạt động kết nối sáng tạo sẽ góp phần gia tăng sức sống cho di sản, để ẩm thực thực sự trở thành nguồn lực quan trọng thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hóa Thủ đô.

AN AN

Nguồn Văn hóa : http://baovanhoa.vn/du-lich/danh-thuc-tiem-nang-di-san-am-thuc-thu-do-189138.html