Đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường: Cần thêm cơ sở khoa học

một ngày trướcBài gốc

Theo đại biểu Trần Thị Nhị Hà (Hà Nội) thiếu vắng bằng chứng khoa học, ý kiến của các lĩnh vực chuyên ngành đặc biệt là y tế liên quan đến đánh thuế tiêu thụ đối với nước giải khát có đường.

Bà Hà dẫn chứng, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết, 10 năm qua, tỷ lệ người dân sử dụng đồ uống có đường gia tăng nhanh chóng, là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng thừa cân, béo phì. WHO cũng phát đi cảnh báo tại các thành phố lớn ở Việt Nam về tình trạng sử dụng đồ uống có đường (4 thanh niên trong độ tuổi từ 15-19 có hơn 1 người bị thừa cân, béo phì). Do vậy, theo đại biểu cần đưa ra bằng chứng khoa học khi cân nhắc đưa nước giải khát có đường vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Đại biểu Trần Thị Nhị Hà nêu rõ, Việt Nam cũng cần có nghiên cứu khoa học để đánh giá việc sử dụng đồ uống có đường. Theo khuyến cáo trong tháp dinh dưỡng của WHO, lượng đường khuyến cáo người trưởng thành dưới 25g/ngày; trẻ em từ 3-11 tuổi, lượng đường dung nạp dưới 15g/ngày.

(Ảnh minh họa)

“Cần đánh giá khoa học loại đường gì dung nạp an toàn vào cơ thể, đảm bảo tốt nhất cho sức khỏe. Theo nghiên cứu, với một chai nước tăng lực có 330ml có 64,7 gam đường. Nếu chúng ta uống một chai nước tăng lực này, lượng đường gấp đôi lượng đường dung nạp mỗi ngày. Do vậy, cần có bằng chứng khoa học trong việc đánh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với nước giải khát có đường”, đại biểu Trần Thị Nhị Hà đề nghị.

Bên cạnh đó, bà Hà cho hay, kết quả nghiên cứu tại một số quốc gia trên thế giới (Philipines, Thái Lan, Phần Lan) cho thấy, tỷ lệ thừa cân, béo phì tăng sau khi đánh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với nước giải khát có đường.

Do vậy, nếu so sánh việc đánh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với nước giải khát có đường với bệnh thừa cân, béo phì là chưa phù hợp, mà cần đánh giá theo hướng sử dụng nước giải khát có đường có liên quan đến một số bệnh khác như tim mạch, huyết áp, gan nhiễm mỡ; khi sử dụng nước uống có đường góp phần đánh lừa hệ thống kiểm soát của cơ thể, làm tăng sự thèm ăn đối với người sử dụng nước giải khát có đường.

Theo thống kê của Bộ Y tế, riêng năm 2020, tỷ lệ thừa cân béo phì khu vực thành thị là 26,8%, nông thôn là 18,3% và miền núi là 6,9%. Các khảo sát thực tiễn đối với lứa tuổi học đường tại Việt Nam cho thấy không có mối tương quan giữa việc tăng tỷ lệ tiêu thụ nước ngọt với tăng tỷ lệ thừa cân béo phì. Cụ thể, Báo cáo của Viện Dinh dưỡng Quốc gia về tình trạng dinh dưỡng, khẩu phần ăn, tần suất và thói quen sử dụng thực phẩm của học sinh tiến hành năm 2018 cho thấy tỷ lệ thừa cân béo phì ở học sinh khu vực thành thị cao hơn nhiều so với học sinh ở khu vực nông thôn (lần lượt là 41,9% và 17,8%) nhưng tỷ lệ tiêu thụ nước ngọt ở mức độ thường xuyên của trẻ em khu vực thành thị lại thấp hơn của trẻ em ở khu vực nông thôn (lần lượt là 16,1% và 21,6%). Trong khi đó, ít vận động thể lực và thời gian tĩnh tại nhiều lại có đóng góp đáng kể vào tình trạng gia tăng thừa cân béo phì ở lứa tuổi học đường.

Số liệu báo cáo của Bộ Tài chính cho thấy, mức tiêu thụ đồ uống có đường ở Việt Nam năm 2020 khoảng 34 lít/người/năm. So với nhiều quốc gia và khu vực, mức độ tiêu thụ này là khá thấp. Đơn cử Đức 336,3 lít/người, Hungary 310,3 lít/ người và Bỉ 272,4 lít/người.

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam cho rằng lý do áp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với nước giải khát có đường vì gây thừa cân, béo phì là "chưa rõ ràng và thuyết phục". Bà cũng chỉ ra rằng các sản phẩm như nước sấu, trà sữa tự pha với hàm lượng đường cao lại không bị đánh thuế, điều này tạo ra sự thiếu công bằng.

Theo bà Cúc, một số quốc gia như Thái Lan đã áp thuế đối với các mặt hàng có đường. Tại Việt Nam, vấn đề này đã được bàn thảo nhiều lần nhưng vẫn chưa chính thức đưa nước giải khát có đường vào diện chịu thuế.

Bà Nguyễn Thị Cúc cũng nhấn mạnh, việc áp thuế đối với các mặt hàng cần phải tính toán hài hòa các mục tiêu. Thuế tiêu thụ đặc biệt nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng nhưng cũng cần tính toán để doanh nghiệp có điều kiện sản xuất kinh doanh, đóng góp thuế ngân sách nhà nước. Cùng với đó phải nghiên cứu kỹ lưỡng, khoa học về vấn đề nước giải khát có đường gây bệnh thừa cân béo phì.

Trong khi đó, đại biểu quốc hội Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cũng cho rằng cần hiểu kỹ thực trạng thừa cân béo phì ở Việt Nam, các nguyên nhân, cơ sở để có giải pháp toàn diện, hiệu quả. Khi chưa có đủ cơ sở chắc chắn dựa trên các nghiên cứu khoa học toàn diện thì chưa nên mở rộng, bổ sung mặt hàng nước giải khát có đường vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

An Nhiên

Nguồn TCDN : https://taichinhdoanhnghiep.net.vn/danh-thue-tieu-thu-dac-biet-voi-nuoc-giai-khat-co-duong-can-them-co-so-khoa-hoc-d58922.html