Dạo chơi trên miền non cao

4 giờ trướcBài gốc

Các xã miền núi Khánh Sơn, Đông Khánh Sơn và Tây Khánh Sơn hiện đang vào mùa đẹp nhất. Từ vườn cây trái đang độ chín ngọt ngào, cụm mây trắng muốt ôm ấp làng bản, đến nét văn hóa truyền thống đặc sắc của người Raglai… đang tạo nên hấp lực mạnh mẽ đối với du khách khi đến những vùng đất này.

Thác Tà Gụ (ở thôn Tà Gụ, xã Khánh Sơn) - điểm du lịch nổi tiếng.

Săn mây trên đỉnh Ba Cụm

Sau cuộc gọi, anh Lê Ngọc Thuận - một “thổ địa” ở xã Khánh Sơn đón chúng tôi ở đỉnh đèo (xã Đông Khánh Sơn) với tất cả sự nồng hậu, ấm áp của người vùng cao. Anh là người luôn đau đáu với mong muốn đưa hình ảnh tươi đẹp, trù phú của miền cao Khánh Sơn đến với bạn bè khắp nơi. “Vùng cao Khánh Sơn đang vào mùa đẹp nhất trong năm. Du khách có thể săn mây khắp thung lũng Tô Hạp, thưởng thức đặc sản sầu riêng, măng cụt, chôm chôm... đang độ ngọt ngào...!” - anh Thuận hào hứng rồi đưa chúng tôi đến homestay Nhà Sàn do anh làm chủ. Đây là một trong những địa điểm săn mây ở Khánh Sơn được giới trẻ yêu thích nhất. “Hành trình săn mây sẽ bắt đầu từ chiều tối hôm trước, với hoạt động dựng lều, đốt lửa trại, thưởng thức đặc sản Khánh Sơn như xôi nếp nướng cùng thịt heo đen trên than lửa hồng, lâng lâng trong men Taibai - rượu cần truyền thống của người Raglai, hòa mình theo điệu đàn đá Khánh Sơn sâu thẳm như từ rừng già vọng lại... Sáng thức dậy trong chiếc lều dã ngoại, trong cái lạnh buổi sớm mai, hương cà phê Khánh Sơn thoang thoảng đưa đến theo tiếng chim véo von chào ngày mới, khi ấy chúng ta sẽ săn mây” - anh Thuận nói.

Xã Đông Khánh Sơn trong bềnh bồng biển mây sớm mai.

Sáng se lạnh, xa xa về phía thung lũng Ba Cụm, Tô Hạp, đỉnh Hòn Dung, núi Tà Giang... là những biển mây bồng bềnh nhẹ trôi theo từng cơn gió thoảng. Mây lơ lửng trên những đỉnh núi, mây vờn bên những sườn đồi, mây treo trên những vườn cây trái đang độ trĩu quả. Mây đón những tia nắng buổi bình minh vừa hé, tạo nên nhiều sắc màu cảm xúc. Mây cứ thế thay hình, đổi sắc, còn chúng tôi cứ mải mê ngắm, mãi mê ghi lại khoảnh khắc đẹp cùng mây.

Giữa thanh âm núi rừng

Mải mê đuổi theo những áng mây, chúng tôi cứ thế theo dòng Tô Hạp xuôi mãi về phía tây. Đứng trên cầu treo thôn Hòn Dung (xã Khánh Sơn) ngắm nhìn dòng sông Tô Hạp, gặp già Mấu Hồng Thái ở thôn Hòn Dung, già bảo: “Dòng sông ấy đã bao đời gắn bó với người Raglai. Sông mang trong mình những thanh âm vang vọng từ ngàn năm nay. Khi hiền hòa, sông cung cấp nước tưới, bồi đắp cho sự xanh tươi, trù phú của những vườn cây trái ở đôi bờ. Mùa mưa đến, sông trở nên hung dữ, nhắc con người phải biết giữ gìn, trân quý những gì thiên nhiên ban tặng”.

Nói rồi già mời chúng tôi ghé thăm Làng du lịch cộng đồng thôn Hòn Dung - đây là làng du lịch cộng đồng duy nhất ở vùng cao Khánh Sơn hiện nay. Bên hiên nhà dài truyền thống, già Thái biểu diễn cho chúng tôi nghe tiếng đàn Chapi -một nhạc cụ truyền thống của người Raglai mà già tự tay làm. Tình tang theo tiếng đàn, già Thái nhớ lại thời thanh niên, những đêm trăng thanh, gái trai trong làng cùng nhau ngồi trước hiên nhà dài. Trong tiếng Chapi, những thiếu nữ cất lên làn điệu sử thi tha thiết. Hay những mùa lúa vàng ươm trên rẫy, cây đàn Chapi lại cùng người Raglai ngân vang những khúc ca được mùa... Và bây giờ, tiếng đàn Chapi đong đầy hồn người Raglai ấy đã được đưa vào phục vụ du khách mỗi khi ghé thăm Làng du lịch cộng đồng thôn Hòn Dung.

Già Mấu Hồng Thái biểu diễn nhạc cụ của người Raglai dưới nếp nhà dài.

Không khí ở Làng du lịch cộng đồng thôn Hòn Dung càng thêm tươi vui khi có đoàn khách du lịch từ TP. Hồ Chí Minh đến thăm. Hướng dẫn đoàn khách hôm ấy là chị Mấu Thị Bạch - Trưởng thôn Hòn Dung. Tuy chưa thạo lắm về vai trò của một hướng dẫn viên du lịch, nhưng bù lại, chị Bạch am hiểu tường tận về truyền thống của đồng bào mình và rất nhiệt tình. Chị cất lên câu hát để gọi gái, trai trong làng: “Hôm nay được mùa/Lúa bắp đầy kho/Hỡi buôn làng ơi/Chúng ta quây quần/Hát ca nhảy múa/Mừng mùa lúa mới...”.

Trong lâng lâng men Taibai, anh Bo Bo Hùng - một nghệ nhân đàn đá ở xã Khánh Sơn say sưa biểu diễn, còn chúng tôi chăm chú lắng nghe giai điệu lúc âm vang như tiếng đại ngàn; lúc thánh thót như reo ca làm mê đắm lòng người. “Đàn đá chính là “hồn thiêng” của người Raglai. Tiếng đàn đá là phương tiện kết nối cõi âm với cõi dương, giữa con người với trời đất, thần linh, giữa hiện tại với quá khứ. Vậy nên, trong các lễ, hội của người Raglai như: Lễ bỏ mả, lễ ăn mừng lúa mới hay những dịp hội vui của buôn làng, bao giờ đàn đá cũng được đưa ra diễn tấu đầu tiên” - chị Mấu Thị Bạch chia sẻ với du khách.

Dừng chân ở Làng du lịch cộng đồng thôn Hòn Dung, chúng tôi không chỉ được tìm hiểu những đặc sắc trong văn hóa truyền thống của người Raglai, mà còn được tham quan danh thắng thác Tà Gụ (ở thôn Tà Gụ, xã Khánh Sơn), tận hưởng thiên nhiên trong lành nơi miền non cao và thưởng thức các món ăn truyền thống đặc sắc của người Raglai ngay bên dòng thác nguyên sơ.

Dạo chơi miền quả ngọt

Một trong những điều khiến du khách mê tít khi đến với vùng cao Khánh Sơn mùa này đó chính là những vườn cây trái xum xuê đang độ trĩu cành. Thăm vườn sầu riêng 3ha của gia đình anh Nguyễn Quốc Đệ đang mở cửa đón khách du lịch, chúng tôi len lỏi qua những cây sầu riêng trĩu quả trên cành, ở góc vườn thoảng hương sầu chín rụng. “Cao điểm, có ngày vườn nhà tôi đón 200 đến 300 du khách từ khắp các nơi đến tham quan, trải nghiệm thu hoạch, thưởng thức sầu riêng tại vườn. Không chỉ có khách trong nước, nhiều du khách nước ngoài khi đến nghỉ dưỡng tại Khu du lịch Bãi Dài (xã Cam Lâm) cũng liên hệ với tôi để đến Khánh Sơn khám phá thiên nhiên, tìm hiểu truyền thống văn hóa đặc sắc của người Raglai và thưởng thức đặc sản trái cây Khánh Sơn” - anh Đệ chia sẻ.

Du khách Nha Trang check-in vườn sầu riêng tại xã Đông Khánh Sơn.

Dạo chơi khắp miền quả ngọt, chúng tôi bắt gặp các đoàn khách du lịch đến thăm các nhà vườn trồng sầu riêng ở xã Tây Khánh Sơn. Anh Phạm Nguyên Vũ - một du khách đến từ TP. Đà Nẵng bày tỏ: “Tôi đã nghe sầu riêng Khánh Sơn ngon nức tiếng, nhưng đây là lần đầu tiên tôi đến tận nơi để vừa khám phá, trải nghiệm vùng đất mới phát lộ trên bản đồ du lịch Khánh Hòa, vừa thưởng thức đặc sản trái cây miệt vườn. Các thành viên trong đoàn ai cũng thích thú khi mang gùi đi nhặt sầu riêng rụng, chụp những kiểu ảnh rất “chill” với trái sầu riêng trên cành và thưởng thức sầu riêng ngon tại vườn. Tất nhiên là không quên đóng thùng sầu riêng mang về làm quà cho người thân. Hai ngày ở đây, chúng tôi còn lưu trú trong những homestay rất đẹp, gần gũi với thiên nhiên. Được săn mây, được hòa mình vào không gian văn hóa cồng chiêng, mã la, khám phá ngôi nhà dài truyền thống, thưởng thức những món ăn dân dã và tìm hiểu phong tục, tập quán độc đáo của người dân địa phương... Chuyến đi này rất lý thú!”.

Trò chuyện cùng những chủ nhà vườn trồng sầu riêng, chúng tôi mới hay, thiên nhiên đã ưu đãi cho vùng đất các xã: Tây Khánh Sơn, Khánh Sơn và Đông Khánh Sơn điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu thuận lợi để tạo ra quả sầu riêng cơm vàng, hạt lép với chất lượng đặc biệt, trở thành “vàng xanh” của vùng cao này. Không chỉ những nhà vườn lớn thu hoạch từ vài tỷ đồng đến hàng chục tỷ đồng mỗi vụ, còn có những hộ đồng bào dân tộc thiểu số ở địa phương cũng có “của ăn, của để”, vươn lên khá giả với thu nhập hàng trăm triệu đồng đến hàng tỷ đồng mỗi năm nhờ trồng sầu riêng. Chủ các nhà vườn bày tỏ với chúng tôi rằng, non cao Khánh Sơn đã chính vụ trái cây ngon và luôn mời gọi khách phương xa đến thăm. Không chỉ có sầu riêng nổi tiếng là Thương hiệu Vàng nông nghiệp Việt Nam, Khánh Sơn còn có măng cụt, bơ, bưởi, chôm chôm, mía tím... đều là những sản vật nức tiếng gần xa.

Rong ruổi qua miền Khánh Sơn, chúng tôi được nghe thêm nhiều giá trị văn hóa, lịch sử của vùng đất này. Sức sống mới đã phủ khắp miền quả ngọt - nơi ấy có sự chân thành, nồng ấm của người vùng cao.

Hiện nay, trên địa bàn xã Tây Khánh Sơn có 1.058ha sầu riêng, trong đó có khoảng 70% diện tích trong thời kỳ kinh doanh; năng suất ước tính khoảng 12 tấn/ha. Tại xã Đông Khánh Sơn có 577ha sầu riêng, trong đó 343ha đang cho quả, năng suất bình quân khoảng 11 tấn/ha. Còn tại xã Khánh Sơn có 1.279ha sầu riêng, trong đó có 780ha đang cho quả, năng suất bình quân khoảng 11,5 tấn/ha. Năm nay tuy giá sầu riêng không cao như năm ngoái, nhưng nhiều nhà vườn trồng sầu riêng cũng có lãi khá.

HẢI LĂNG - HỒNG ĐĂNG

Nguồn Khánh Hòa : http://www.baokhanhhoa.vn/phong-su/202508/dao-choi-tren-mien-non-cao-4df3be3/