Để đạt mục tiêu Net Zero, Việt Nam cần 25.000 - 35.000 kỹ sư, chuyên gia năng lượng mới, đây là thách thức nhưng cũng là “cơ hội vàng” cho giáo dục đại học. Để làm rõ hơn vấn đề trên, phóng viên Báo Công Thương đã có cuộc trao đổi với PGS.TS Đinh Văn Châu - Hiệu trưởng Trường Đại học Điện lực.
Đặc biệt ưu tiên cho ngành năng lượng hạt nhân
- Ông đánh giá thế nào về xu hướng nhân lực ngành năng lượng trong 5 - 10 năm tới? Trường Đại học Điện lực có chiến lược gì để đón đầu nhu cầu nhân lực này, thưa ông?
PGS Đinh Văn Châu - Hiệu trường Trường Đại học Điện lực.
Nghị quyết số 70-NQ/TW của Bộ Chính trị khẳng định, bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia là nền tảng cho phát triển đất nước. Năng lượng được xem là lĩnh vực ưu tiên hàng đầu, đáp ứng mục tiêu tăng trưởng trên 10% trong giai đoạn tới.
Bộ Chính trị yêu cầu, phát triển đồng bộ và đa dạng các loại hình năng lượng, ưu tiên năng lượng tái tạo, năng lượng mới, năng lượng sạch, điện khí, điện hạt nhân và có lộ trình giảm dần tỷ trọng điện than.
Để đáp ứng được mục tiêu này, nguồn nhân lực trong thời gian tới cũng cần thay đổi tương ứng với tăng trưởng về quy mô và sự chuyển đổi về ngành nghề.
Theo tinh thần của Nghị quyết 70, Việt Nam cần đào tạo tối thiểu từ 25.000 - 35.000 kỹ sư, chuyên gia trong lĩnh vực năng lượng, đặc biệt ưu tiên cho ngành năng lượng hạt nhân. Có chính sách ưu tiên đào tạo nhân lực chất lượng cao, thu hút chuyên gia là người nước ngoài, người Việt Nam ở nước ngoài về nước làm việc trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân, năng lượng tái tạo và năng lượng mới.
Trường Đại học Điện lực đã và đang sẵn sàng đón đầu, đáp ứng tốt những yêu cầu thay đổi lớn trong chuyển dịch năng lượng; triển khai nhanh chóng các hoạt động đào tạo, nghiên cứu của trường trong thời gian qua.
Bên cạnh đó, trường còn tham gia Chương trình đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) với vai trò phát triển chương trình hành động, nâng cao năng lực nguồn nhân lực năng lượng của Việt Nam, đáp ứng yêu cầu chuyển dịch năng lượng với sự tham gia của các đối tác phát triển trong và ngoài nước.
Trường Đại học Điện lực vinh dự được Chính phủ lựa chọn là một trong 11 cơ sở đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển điện hạt nhân đến năm 2035 và là cơ sở giáo dục đại học uy tín thực hiện nhiều nhiệm vụ, đề án phát triển năng lượng thuộc Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019 - 2030.
- Theo ông, thị trường lao động năng lượng đang chứng kiến sự thay đổi ra sao về cơ cấu nghề nghiệp, kỹ năng và yêu cầu chuyên môn?
PGS.TS Đinh Văn Châu cùng Ban lãnh đạo nhà trường tham quan gian hàng tại Hội thảo Khoa học quốc tế về môi trường và kỹ thuật điện - châu Á 2025 do EPU phối hợp đăng cai tổ chức. Ảnh: EPU
Chuyển đổi sang năng lượng xanh và tái tạo là xu thế tất yếu trong bối cảnh Việt Nam cam kết đạt Net Zero vào năm 2050. Sự chuyển dịch này làm thay đổi cơ cấu việc làm từ năng lượng truyền thống sang năng lượng mới, đặt ra yêu cầu đào tạo lại cho cả lực lượng lao động hiện hữu và thế hệ lao động mới.
Quá trình quốc tế hóa sản xuất và tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu cũng khiến nhân lực ngành năng lượng phải đáp ứng các tiêu chuẩn nghề nghiệp mang tính quốc tế, làm chủ công nghệ sản xuất, lưu trữ năng lượng mới, có năng lực quản lý liên ngành và khả năng phối hợp trong các đội ngũ đa chức năng từ thiết kế đến vận hành...
Nhà trường đồng hành cùng doanh nghiệp
- Trường đã triển khai những chương trình hợp tác nào để đào tạo đội ngũ kỹ sư, chuyên gia làm chủ các công nghệ mới, thưa ông?
Trường đang đào tạo 32 ngành ở bậc đại học, 10 ngành học bậc thạc sĩ và 7 ngành học ở bậc tiến sĩ. Trong đó, có những chương trình đào tạo cung cấp trực tiếp nhân lực chất lượng cao phục vụ quá trình phát triển năng lượng của Việt Nam như: Công nghệ kỹ thuật năng lượng, Công nghệ kỹ thuật hạt nhân, Công nghệ kỹ thuật điện - điện tử, Quản lý năng lượng, Công nghệ kỹ thuật điều khiển và tự động hóa, Công nghệ thông tin... Tất cả các chương trình đào tạo của Trường Đại học Điện lực đều được thiết kế hướng đến đáp ứng những yêu cầu mới của nguồn nhân lực trong lĩnh vực năng lượng và có tính thực tiễn, ứng dụng cao, đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp trong bối cảnh quốc tế hóa quá trình sản xuất, vận hành.
Trong quá trình đào tạo, chúng tôi luôn có sự tham gia, đồng hành của doanh nghiệp, hiệp hội nghề, các chuyên gia và nhà khoa học ở trong và ngoài nước, đảm bảo sự gắn kết giữa học lý thuyết với thực tiễn của doanh nghiệp.
Với thế mạnh là cơ sở đào tạo chuyên sâu về năng lượng cùng đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học uy tín, trường được Bộ Công Thương giao triển khai Kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết số 328/NQ-CP ngày 13/10/2025 - cụ thể hóa Nghị quyết số 70-NQ/TW của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Trong đó, trường tham gia thực hiện 3 nhiệm vụ quan trọng: Thứ nhất, nghiên cứu, đào tạo, chuyển giao công nghệ lưu trữ năng lượng. Thứ hai, xây dựng đề án đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành năng lượng, dựa vào danh mục đào tạo trọng điểm. Đào tạo tối thiểu 25.000 - 35.000 kỹ sư, chuyên gia trong lĩnh vực năng lượng, ưu tiên cho ngành năng lượng hạt nhân. Thứ ba, đẩy mạnh hợp tác trong nghiên cứu, phát triển, chuyển giao công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực, nhất là nhân lực cho phát triển điện hạt nhân và năng lượng mới.
Xin cảm ơn ông!
Để đạt mục tiêu Net Zero, Việt Nam cần 25.000 - 35.000 kỹ sư, chuyên gia năng lượng mới, đây là thách thức nhưng cũng là “cơ hội vàng” cho giáo dục đại học.
Thu Hường