Lễ khánh thành đập Sabo đầu tiên của Việt Nam vừa diễn ra sáng nay (16/4) tại bản Piệng, xã Nặm Păm, huyện Mường La, tỉnh Sơn La.
Công trình đập Sabo đầu tiên của Việt Nam tại bản Piệng, xã Nặm Păm, huyện Mường La, tỉnh Sơn La. Ảnh: Bình Minh
Công trình này thuộc Dự án Hợp tác kỹ thuật về nâng cao năng lực giảm thiểu rủi ro lũ quét và sạt lở đất ở khu vực miền núi phía Bắc, đồng tổ chức bởi Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Sơn La, và Văn phòng Việt Nam của Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA).
Phát biểu khai mạc sự kiện, ông Nguyễn Trường Sơn, Phó cục trưởng Cục Quản lý đê điều và phòng chống thiên tai nhấn mạnh: Việt Nam là quốc gia thường xuyên chịu thiệt hại nặng nề bởi lũ quét, lũ bùn đá, đặc biệt tại khu vực miền núi phía Bắc. Nhóm người nghèo, dân tộc thiểu số, những người có thu nhập phụ thuộc vào khí hậu, người già, phụ nữ, trẻ em, người bị bệnh tật được xác định là nhóm có mức tổn thương cao nhất do biến đổi khí hậu.
Ông Nguyễn Trường Sơn, Phó cục trưởng Cục Quản lý đê điều và phòng chống thiên tai. Ảnh: Bình Minh
“Đập Sabo phòng, chống lũ quét, lũ bùn đá tại lưu vực suối Nậm Păm là mô hình trực quan, mang tính thí điểm, được thiết kế, xây dựng theo tiêu chuẩn của Nhật Bản. Đây là đập bê tông khe hở với chiều dài 61m, chiều rộng 3m ở đỉnh đập, và chiều cao 9m. Công trình này được kỳ vọng sẽ góp phần bảo vệ 28 hộ dân, 1 trường mầm non, 1 nhà văn hóa ở phía bờ trái hạ lưu đập”, ông Sơn cho biết.
Tuy nhiên, do chỉ là đập thí điểm, được xây dựng đơn lẻ với quy mô nhỏ nên đập Sabo này sẽ khó phát huy hết hiệu quả. Bởi vậy, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã đề xuất Chính phủ Nhật Bản tiếp tục hỗ trợ Việt Nam xây dựng đồng bộ hệ thống đập Sabo trên lưu vực sông Nậm Păm.
Đập Sabo là giải pháp công trình do người Nhật nghiên cứu và phát triển, thường được xây dựng tại thượng lưu những sông có độ dốc lớn và tốc độ dòng chảy cao, giúp giữ lại bùn đá, gỗ trôi và ngăn ngừa thiệt hại ở khu vực hạ lưu.
Đến nay, bên cạnh hơn 64.000 công trình đập Sabo lớn, nhỏ tại Nhật Bản, giải pháp này còn được áp dụng phổ biến tại nhiều nơi trên thế giới như Đài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc và các quốc gia có nhiều nguy cơ lũ quét, sạt lở đất.
Ông Kobayashi Yosuke, Trưởng đại diện Văn phòng JICA tại Việt Nam. Ảnh: Bình Minh
Ông Kobayashi Yosuke, Trưởng đại diện Văn phòng JICA tại Việt Nam cho hay, JICA đã chú tâm tới vấn đề sạt lở, lũ quét ở các vùng núi phía Bắc Việt Nam trong nhiều năm.
“Việt Nam đã có nhiều nỗ lực mạnh mẽ trong giảm nhẹ rủi ro thiên tai. Tôi hy vọng các kiến thức và kinh nghiệm liên quan từ Nhật Bản sẽ tiếp tục đóng góp vào quá trình phát triển bền vững của Việt Nam”, ông nói.
Đập Sabo đầu tiên của Việt Nam được chính thức xây dựng từ tháng 9/2024 ở tỉnh Sơn La, có thể phòng ngừa thiệt hại không chỉ cho khu vực dân cư địa phương gần đập, mà còn cả thị trấn Ít Ong.
Trưởng đại diện Văn phòng JICA tại Việt Nam khuyến nghị Chính phủ Việt Nam tham khảo mô hình thí điểm tại Sơn La để xây dựng tiêu chuẩn kỹ thuật xây dựng các đập Sabo khác tại lưu vực Nậm Păm và các khu vực có nguy cơ cao khác.
Bà Lê Thị Thu Hằng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Sơn La. Ảnh: Bình Minh
Đại diện cho địa phương thụ hưởng, bà Lê Thị Thu Hằng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Sơn La cho biết, việc xây dựng các công trình phòng chống thiên tai, giảm thiểu rủi ro là một nhiệm vụ cấp bách và luôn được tỉnh quan tâm.
"Công trình đập Sabo có ý nghĩa vô cùng quan trọng, đánh dấu một bước tiến mới trong công tác phòng chống thiên tai, bảo vệ cuộc sống và tài sản của nhân dân miền núi Sơn La", bà Hằng nhận định.
Để kiểm soát lũ bùn cát hiệu quả hơn nữa trên lưu vực Nặm Păm, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Sơn La đề nghị Chính phủ Nhật Bản, Bộ Nông nghiệp và Môi trường quan tâm đầu tư hoàn thiện 12 đập đã được lập theo kế hoạch tại kết quả đầu ra của dự án.
Đồng thời, cơ quan quản lý nhà nước cần sớm xây dựng tiêu chuẩn, quy trình, quy chuẩn cho việc xây dựng đập Sabo tại Việt Nam.
Bình Minh