Đất chưa cấp 'sổ đỏ', khi ly hôn được phân chia như thế nào?

3 giờ trướcBài gốc

Trao đổi với phóng viên Báo Tin tức và Dân tộc, Luật sư Hạ Thị Thu Thảo, Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh cho biết: Theo khoản 21 Điều 3 Luật Đất đai năm 2024, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất hợp pháp của người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

Tài sản gắn liền với đất được cấp Giấy chứng nhận bao gồm: Nhà ở, công trình xây dựng theo quy định của pháp luật. Giấy chứng nhận về quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất được cấp theo quy định của pháp luật về nhà ở, pháp luật về xây dựng và pháp luật khác có liên quan thì có giá trị pháp lý như Giấy chứng nhận quy định tại Luật này.

Một góc phường An Khánh (TP Hồ Chí Minh).

Vì vậy, trong trường hợp thửa đất chưa được cấp sổ đỏ thì việc xác định quyền sử dụng đất hợp pháp sẽ gặp nhiều khó khăn, kéo theo những hệ quả phức tạp trong quá trình thực hiện các thủ tục hành chính, đặc biệt là thủ tục phân chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn hoặc sau ly hôn.

Căn cứ vào Điều 33 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, tài sản chung của vợ chồng bao gồm: Tài sản do vợ, chồng tạo ra; thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh; hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng; và các thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân... Quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp được thừa kế riêng, tặng cho riêng hoặc có được từ tài sản riêng. Vì vậy, nếu nhà, đất được hình thành trong thời kỳ hôn nhân do hai vợ chồng cùng tạo lập (thông qua mua bán, khai hoang, được tặng cho chung...) thì dù chưa có “sổ đỏ”, tài sản này vẫn được xem là tài sản chung nếu có thể chứng minh được quá trình sử dụng, tạo lập hợp pháp.

"Trong trường hợp một hoặc cả hai bên yêu cầu chia tài sản khi ly hôn (hoặc sau ly hôn), Tòa án sẽ căn cứ vào nguồn gốc tạo lập, công sức đóng góp và các yếu tố khác để xem xét phân chia. Nếu thửa đất đã đủ điều kiện được cấp “sổ đỏ” nhưng chưa hoàn tất thủ tục, thì tòa án vẫn có thẩm quyền thụ lý và chia tài sản chung", luật sư Thảo thông tin.

Cũng theo Luật sư Hạ Thị Thu Thảo, nếu thửa đất chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nhưng có căn cứ chứng minh là tài sản chung hợp pháp của vợ chồng, lúc này tòa án vẫn có thể xem xét chia quyền sử dụng đất hoặc giá trị tương ứng của quyền sử dụng đất, tùy thuộc hồ sơ thực tế và yêu cầu của các bên.

Ngược lại, với trường hợp đất có nguồn gốc không hợp pháp, đang tranh chấp, vi phạm quy hoạch hoặc xây dựng trái phép (như nhà trên đất nông nghiệp, đất lấn chiếm, vi phạm hành lang an toàn…), Tòa án không xem xét phân chia quyền sử dụng đất.

Tuy nhiên, Tòa án vẫn có thể công nhận và chia giá trị tài sản là công trình, nhà ở hoặc kiến trúc do vợ chồng tạo lập trên phần đất đó. Khi đó, Tòa án sẽ xác định công sức, chi phí và giá trị đầu tư của mỗi bên để chia hợp lý, đảm bảo quyền lợi chính đáng và công bằng cho các đương sự.

Tin, ảnh: An Hiếu/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/giai-ma-muon-mat/dat-chua-cap-so-do-khi-ly-hon-duoc-phan-chia-nhu-the-nao-20251110202524253.htm