Đặt cọc hoàn trả: Lối đi mới cho tái chế nhựa tại Việt Nam

9 giờ trướcBài gốc

Việt Nam đang đối mặt với áp lực ngày càng lớn từ rác thải nhựa, trong khi tỷ lệ thu gom và tái chế vẫn còn ở mức thấp. Trước thực trạng đó, báo cáo nghiên cứu về Hệ thống Đặt cọc Hoàn trả (Deposit Return System - DRS) phù hợp với điều kiện Việt Nam vừa được công bố ngày 16/6 được xem là một gợi mở khả thi nhằm cải thiện hiệu quả thu gom bao bì sau tiêu dùng.

Ảnh minh họa.

Hệ thống DRS hoạt động dựa trên nguyên tắc: người tiêu dùng nộp một khoản tiền đặt cọc khi mua đồ uống đóng chai hoặc lon, sau đó được hoàn lại khi trả vỏ chai, lon đã dùng. Cách làm này đã chứng minh tính hiệu quả ở nhiều quốc gia nhờ nâng cao tỷ lệ thu hồi, giảm thiểu rác thải và nâng chất lượng nhựa tái chế do vật liệu ít bị lẫn tạp chất.

Đại sứ Na Uy tại Việt Nam, bà Hilde Solbakken, chia sẻ kinh nghiệm: “Tại Na Uy, nhờ áp dụng DRS, tỷ lệ tái chế chai nhựa đạt hơn 90% – thuộc hàng cao nhất thế giới. Tôi tin rằng, với cam kết về phát triển bền vững ngày càng rõ rệt, Việt Nam có thể đạt được kết quả tương tự nếu triển khai hệ thống này một cách bài bản”.

Theo báo cáo, hiện có hơn 40 quốc gia đã áp dụng mô hình DRS thành công. Nghiên cứu không chỉ cung cấp khuyến nghị về thiết kế hệ thống phù hợp mà còn vạch ra lộ trình cụ thể để triển khai tại Việt Nam, bao gồm các bước chuẩn bị nhằm đảm bảo hiệu quả thực tế.

Nếu vận hành hiệu quả, DRS có thể giúp giảm khoảng 77.000 tấn rác thải bao bì đổ ra các bãi chôn lấp mỗi năm, đồng thời cắt giảm 265.000 tấn phát thải CO₂ – đóng góp đáng kể vào các mục tiêu khí hậu. Ngoài ra, hệ thống này còn tạo ra hơn 9.600 việc làm trong lĩnh vực thu gom không chính thức – một khía cạnh đáng chú ý trong bối cảnh chuyển đổi sinh kế.

Ông Nguyễn Trọng Minh, Giám đốc phần mềm quản lý rác thải thông minh GRAC, nhận định: “Cơ hội thành công của DRS tại Việt Nam là rất lớn nếu có sự phối hợp từ các bên liên quan và linh hoạt lồng ghép yếu tố văn hóa địa phương để triển khai theo từng vùng trước khi nhân rộng”.

Báo cáo cũng chỉ ra rằng DRS có thể trở thành công cụ hỗ trợ mạnh mẽ cho việc thực thi trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) – một yêu cầu theo Luật Bảo vệ môi trường năm 2020. Thay vì mỗi doanh nghiệp tự tổ chức thu gom, các nhà sản xuất và phân phối có thể cùng tham gia vào một hệ thống tập trung, qua đó tăng tính minh bạch, tối ưu chi phí và đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật.

Các chuyên gia đánh giá, ngoài tác động tích cực đến tỷ lệ tái chế, việc áp dụng DRS còn có thể giảm áp lực cho hệ thống xử lý chất thải rắn đô thị, nâng cao giá trị kinh tế của nhựa tái chế và giúp giảm sự phụ thuộc vào nguyên liệu nhựa nguyên sinh – một trong những mục tiêu quan trọng trong lộ trình phát triển bền vững của Việt Nam.

Nguồn Kinh tế Môi trường : https://kinhtemoitruong.vn/dat-coc-hoan-tra-loi-di-moi-cho-tai-che-nhua-tai-viet-nam-99667.html