Theo các thông báo của Chính phủ Mỹ và Australia, mỗi nước sẽ đóng góp 1 tỷ USD ban đầu trong vòng 6 tháng tới để khởi động các dự án “sẵn sàng triển khai”. Ngân hàng Xuất nhập khẩu Mỹ đã phát hành 7 thư quan tâm trị giá hơn 2,2 tỷ USD nhằm hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp khai khoáng tại Australia, với khả năng mở rộng tổng đầu tư lên đến 5 tỷ USD. Một trong những dự án trọng điểm là nhà máy tinh chế gali tại Tây Australia, kim loại thiết yếu trong sản xuất chip và thiết bị điện tử hiện đại.
Thủ tướng Australia Anthony Albanese khẳng định: “Australia từ lâu đã có quan điểm khá giống với chủ trương “Nước Mỹ trên hết” của chính quyền Tổng thống Donald Trump. Kế hoạch của chúng tôi mang tên 'Tương lai Sản xuất tại Australia” không chỉ là khai thác và xuất khẩu, mà là làm sao để nắm bắt được các cơ hội trên toàn chuỗi cung ứng, với sự tham gia của các đối tác chiến lược".
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Australia Anthony Albanese tại Nhà Trắng ngày 20/10. Ảnh: Reuters
Về phần mình, Tổng thống Donald Trump một lần nữa nhấn mạnh tham vọng: “Chỉ trong vòng một năm nữa, chúng ta sẽ có rất nhiều khoáng sản quan trọng và đất hiếm đến mức không biết làm gì với chúng. Giá của chúng sẽ chỉ khoảng 2 USD".
Thỏa thuận giữa Mỹ và Australia được giới quan sát xem là một phần trong xu hướng toàn cầu nhằm nâng cao năng lực tự chủ chiến lược về khoáng sản quan trọng, khi các yếu tố địa chính trị tiếp tục tác động mạnh đến chuỗi cung ứng năng lượng và công nghệ. Trung Quốc mới đây đã áp đặt loạt biện pháp kiểm soát xuất khẩu nghiêm ngặt hơn đối với đất hiếm và các sản phẩm liên quan như nam châm vĩnh cửu. Trong bối cảnh này, các nền kinh tế lớn như Mỹ, Australia, Canada và các nước Liên minh châu Âu đang tìm cách xây dựng chuỗi cung ứng độc lập, đảm bảo nguồn cung vật liệu chiến lược cho các ngành công nghiệp chủ chốt.
Tuy nhiên, việc phát triển năng lực khai thác và chế biến đất hiếm không hề dễ dàng do đòi hỏi kỹ thuật cao, chi phí lớn và tiềm ẩn rủi ro môi trường. Nhà phân tích Daniel Morgan từ công ty tài chính Barrenjoey nhận định: “Dưới góc độ là bước khởi đầu cho nỗ lực đa dạng hóa nguồn cung, đây là một tín hiệu tích cực. Nhưng không có gì trong ngành công nghiệp đất hiếm diễn ra nhanh chóng. Ngay cả khi một dự án được phê duyệt hôm nay, cũng cần ít nhất 2–3 năm để xây dựng và thêm vài năm nữa để đạt được sản lượng thương mại. Nhìn chung, có thể mất từ 5 đến 6 năm để những thỏa thuận như hiện nay mang lại tác động rõ rệt".
Ngay sau thông tin về thỏa thuận, cổ phiếu của nhiều công ty khai khoáng tại Australia đồng loạt tăng. Đất hiếm là nhóm gồm 17 nguyên tố kim loại đóng vai trò không thể thay thế trong các ngành công nghiệp hiện đại như sản xuất xe điện, điện thoại thông minh, tua-bin gió, chip máy tính và thiết bị quốc phòng.
Thu Hoài/VOV1 Tổng hợp