Dấu ấn 80 năm ngành Tư pháp - Bài 2: 'Gieo pháp luật' từ thực tiễn - những sáng kiến tư pháp vì người dân miền Trung

4 giờ trướcBài gốc

“Tưpháp gần dân” trên đất học xứ Thanh

ThanhHóa, vùng đất địa linh nhân kiệt, không chỉ là cái nôi của truyền thống hiếu họcmà còn là địa phương đi đầu trong triển khai công tác tư pháp hướng về cơ sở.Là tỉnh có địa bàn rộng lớn, dân số đông và nhiều đồng bào dân tộc thiểu sốsinh sống, công tác tư pháp ở xứ Thanh luôn được coi là nhiệm vụ trọng tâm, gắnchặt với yêu cầu phát triển bền vững.

Vơíphương châm “đưa pháp luật đến gần dân”, Sở Tư pháp Thanh Hóa đã triển khai nhiêùsáng kiến thiết thực nhằm nâng cao nhận thức pháp luật trong cộng đồng. Các môhình phổ biến, giáo dục pháp luật đa dạng như phiên tòa giả định, thi tìm hiêủpháp luật, các câu lạc bộ pháp luật được tổ chức, hoạt động thường xuyên và cóhiệu quả tại nhiều địa phương, đặc biệt là khu vực miền núi và vùng sâu, vùngxa. Không dừng lại ở việc truyền tải pháp luật bằng các hình thức truyền thống,mà việc đổi mới phương thức tiếp cận pháp luật, đa dạng đã giúp người dân hiểu,nhớ và vận dụng pháp luật vào đời sống.

Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật tại Thanh Hóa được đẩy mạnh và đạt hiệu quả cao.

Trợgiúp pháp lý cho người yếu thế là điểm sáng nổi bật của ngành Tư pháp Thanh Hóa.Trung tâm Trợ giúp pháp lý (TGPL) đã ban hành Kế hoạch triển khai thực hiệnchính sách trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật có khó khăn về tài chính trênđịa bàn tỉnh năm 2025; Kế hoạch khai thực hiện chính sách TGPL đối với ngươìcao tuổi, người cao tuổi có khó khăn về tài chính trên địa bàn tỉnh, tất cả đêùđược đánh giá có chất lượng tốt. Các đợt truyền thông kết hợp tư vấn lưu độngkhông chỉ dừng ở tư vấn mà còn hòa giải nhiều tranh chấp thiết thực liên quan đếnđất đai, hôn nhân, chính sách xã hội...

Trợ giúp pháp lý cho người yếu thế là điểm sáng nổi bật của ngành Tư pháp Thanh Hóa. Ảnh: BTH

Cùngvới đó, cải cách hành chính trong lĩnh vực tư pháp cũng được đẩy mạnh. Sở đã ứngdụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong công tác đăng ký hộ tịch, cấpphiếu lý lịch tư pháp, chứng thực… giúp giảm thời gian, tiết kiệm chi phí chongười dân và doanh nghiệp.

“Chúngtôi xác định rõ vai trò của tư pháp trong việc tạo lập môi trường pháp lý lànhmạnh. Mỗi cán bộ tư pháp phải là cầu nối để pháp luật thấm sâu vào đời sốngnhân dân”, Phó Giám đốc Sở Tư pháp Thanh Hóa Lê Ngọc Minh nhấn mạnh.

Vơínhững nỗ lực không ngừng, ngành Tư pháp Thanh Hóa vinh dự nhận nhiều danh hiệu caoquý như: Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ năm 2022; Bằng khen của Bộ trưởng BộTư pháp năm 2018, 2025 và nhiều cờ thi đua cấp bộ và tỉnh.

Tưpháp Nghệ An – sáng kiến vì cơ sở

Khôngrầm rộ, không ồn ào, công cuộc xây dựng nền tư pháp tại Nghệ An lại âm thầm lantỏa từ cơ sở. Xác định lấy cấp xã, phường làm nền tảng, Sở Tư pháp Nghệ An đãvà đang triển khai nhiều mô hình hiệu quả, giúp hệ thống pháp luật không chỉ đivào đời sống mà còn phát huy vai trò kiến tạo ổn định xã hội.

Mô hình đội tuyên truyền pháp luật lưu động tại Nghệ An được đánh giá cao.

Nhiêùsáng kiến từ thực tiễn đã được triển khai như mô hình “Đội truyền thông lưu động”với nhiều thành viên hoạt động tự nguyện, tổ chức truyền thông pháp luật tại cộngđồng; mô hình “Tổ liên ngành” xử lý các tranh chấp, khiếu kiện kéo dài, phức tạpngay tại địa bàn, giúp giảm đáng kể đơn thư vượt cấp; mô hình “Ngày thứ Bảy vìdân” nhằm tuyên truyền, tư vấn, hướng dẫn pháp luật góp phần phòng ngừa, ngănchặn các hành vi vi phạm pháp luật phát sinh trong việc thực hiện các thủ tụchành chính liên quan đến đất đai, nhất là các đối tượng lợi dụng sự thiếu hiêủbiết của người dân về thủ tục hành chính liên quan đến đất đai để trục lợi, lưàđảo chiếm đoạt tài sản.

Bên cạnh đó, Sở Tư pháp Nghệ An còn sáng tạo nhiều hìnhthức tuyên truyền pháp luật thu hút đông đảo nhân dân tham gia như cuộc thi sânkhấu hóa, cuộc thi trực tuyến, tuyên truyền lưu động bằng tiếng dân tộc thiểu sốtại vùng miền núi…

Ông Lê Bá Thiệu - Trưởng phòng Phổ biến giáo dục và theo dõi thi hành pháp luật (Sở Tư pháp Nghệ An).

“Chínhsách pháp luật chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi được chuyển tải đến mỗi ngươìdân và hình thành ở họ thói quen tuân thủ pháp luật trong đời sống hàng ngày. Bơỉvậy, ngành tư pháp Nghệ An luôn nỗ lực đổi mới, sáng tạo, đa dạng các hình thứctuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, đưa pháp luật đến gần với nhândân”, ông Lê Bá Thiệu - Trưởng phòng Phổ biến giáo dục và theo dõi thi hànhpháp luật (Sở Tư pháp Nghệ An) chia sẻ.

Minhchứng cho những nỗ lực không ngừng nghỉ, ngành Tư pháp Nghệ An nhiều năm liềnđược ghi nhận bởi những thành tích xuất sắc như: Cờ thi đua của Chính phủ năm2022; Cờ thi đua của Bộ Tư pháp năm 2024; Bằng khen của Thủ tướng Chính phủgiai đoạn 2021 - 2025 và nhiều năm liền được Bộ Tư pháp tặng bằng khen trongcác lĩnh vực hộ tịch, giám định tư pháp, bồi thường nhà nước.

Tưpháp TP Huế - đưa công nghệ và văn hóa vào phổ biến pháp luật

NêúThanh Hóa và Nghệ An chú trọng mô hình cộng đồng thì TP Huế lại tạo dấu ấn bằngviệc đưa công nghệ và văn hóa vào phổ biến pháp luật. Là một trong hai địaphương đầu tiên cả nước thực hiện cấp phiếu lý lịch tư pháp qua ứng dụng VNeID,ngành Tư pháp TP Huế đã có bước tiến mạnh mẽ trong cải cách thủ tục hành chínhtư pháp.

Sở Tư pháp và Công an TP Huế hướng dẫn người dân làm thủ tục cấp lý lịch tư pháp qua ứng dụng VNeID.

SởTư pháp TP Huế chủ động số hóa dữ liệu hộ tịch từ năm 2015 đến 2020, tích hợp vơícơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, từ đó rút ngắn thời gian xử lý thủ tục hànhchính. Không chỉ vậy, Sở còn triển khai mô hình “Tổ công nghệ số cộng đồng”, hướngdẫn người dân sử dụng nền tảng điện tử trong khai thác dịch vụ công pháp lý.

Mangđậm dấu ấn văn hóa, TP Huế còn kết hợp phổ biến pháp luật với hoạt động du lịch.Tại các điểm di tích, bảng hướng dẫn không chỉ có thông tin tham quan mà còn lồngghép nội dung pháp luật về bảo vệ di sản, ứng xử nơi công cộng. Các chươngtrình sân khấu hóa pháp luật, cuộc thi “Rung chuông vàng”, các phiên tòa giả địnhcũng được tổ chức đều đặn tại các trường học, góp phần giáo dục pháp luật từ sớmcho thế hệ trẻ.

“Chuyểnđổi số không chỉ là xu hướng, mà là trách nhiệm để pháp luật đến được với ngươìdân một cách minh bạch, thuận tiện và bình đẳng”, Giám đốc Sở Tư pháp TP Huế NguyễnVăn Hưng khẳng định.

Ông Nguyễn Văn Hưng - Giám đốc Sở Tư pháp TP Huế.

Vơítinh thần đổi mới và cống hiến, ngành Tư pháp TP Huế vinh dự được Chủ tịch nướctặng huân chương lao động hạng 3 và được Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tưpháp, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố tặng nhiều Bằng khen.

Tưduy cải cách - động lực chuyển mình

Điểmnổi bật trong hành trình đổi mới tư pháp ở các địa phương miền Trung là tinh thầncải cách được dẫn dắt từ tư duy lãnh đạo, lan tỏa đến từng cấp cơ sở. Không chỉhoạch định chiến lược, cán bộ tư pháp cấp sở còn trực tiếp đồng hành cùng cơ sởđể tháo gỡ vướng mắc, khơi thông thực tiễn.

Tưduy “pháp luật phục vụ” không chỉ được thể hiện qua văn bản hay chỉ đạo, mà cònthấm vào từng mô hình, sáng kiến, từ phổ biến pháp luật trực tuyến, cải cách thủtục hành chính, đến số hóa dịch vụ công và giáo dục pháp luật học đường. Nhữngchuyển động tích cực ấy bắt nguồn từ sự chủ động, đổi mới và gần dân của đôịngũ cán bộ tư pháp, những người coi sự hài lòng và hiểu biết pháp luật của nhândân là thước đo cho hiệu quả phục vụ.

Trải qua 80 năm hình thành và phát triển, ngànhTư pháp Việt Nam đang tiếp tục đổi mới để thích ứng và phục vụ tốt hơn. Bởi lẽ,chỉ khi những chính sách xuất phát từ thực tiễn, được triển khai từ nhu cầu củangười dân, thì việc “gieo pháp luật” mới thực sự bén rễ, sinh sôi và lan tỏa bềnvững trong đời sống xã hội. Những mô hình hôm nay sẽ là nền móng cho một thể chếvững mạnh mai sau, nơi quyền lực pháp luật thực sự đến từ sự đồng thuận và hiêủbiết của nhân dân.

Thiên Ý

Nguồn Pháp Luật VN : https://baophapluat.vn/dau-an-80-nam-nganh-tu-phap-bai-2-gieo-phap-luat-tu-thuc-tien-nhung-sang-kien-tu-phap-vi-nguoi-dan-mien-trung.html