Dầu ăn đắt đỏ hơn khi nhu cầu nhiên liệu sinh học tăng cao

4 giờ trướcBài gốc

Trong năm nay, Indonesia nâng tỷ lệ pha trộn của dầu cọ vào dầu diesel sinh học lên mức 40% từ 35% trong nỗ lực giảm chi phí nhập khẩu nhiên liệu. Ảnh: Antara

Dầu cọ đắt hơn dầu đậu nành

Trong nhiều thập niên trước đây, giá dầu cọ duy trì ở mức thấp nhờ sản lượng tăng bùng nổ và cuộc chiến giành thị phần xuất khẩu giữa các nhà sản xuất hàng đầu bao gồm Indonesia và Malaysia.

Tuy nhiên, Dorab Mistry, một giám đốc ở công ty kinh doanh hàng tiêu dùng Godrej International (Ấn Độ) cho biết, trong những năm qua, giá dầu cọ trở nên đắt đỏ khi sản lượng tăng chậm lại và Indonesia tăng cường sử dụng loại dầu thực vật này để sản xuất nhiên liệu sinh học.

“Những ngày giá dầu cọ có mức chiết khấu lên đến 400 đô la Mỹ mỗi tấn so với giá dầu đậu nành đã qua rồi. Dầu cọ sẽ không còn rẻ nữa chừng nào Indonesia vẫn tiếp tục ưu tiên sản xuất dầu diesel sinh học”, ông nói.

Dầu cọ, loại dầu thường có giá thấp hơn so với các loại dầu ăn khác, đang tăng giá do sản lượng thấp và nhu cầu nhiên liệu sinh học cao hơn.

Trong nỗ lực hạn chế nhập khẩu nhiên liệu, Indonesia đã tăng tỷ lệ pha trộn bắt buộc của dầu cọ trong dầu diesel sinh học lên 40% trong năm nay và đang nghiên cứu tăng lên mức 50% vào năm 2026. Nước này cũng yêu cầu tỷ lệ pha trộn 3% dầu cọ đối với nhiên liệu máy bay vào năm tới.

Theo ước tính của Eddy Martono, Chủ tịch Hiêp hội dầu cọ Indonesia (GAPKI), việc thúc đẩy sản xuất dầu diesel sinh học sẽ khiến sản lượng dầu cọ xuất khẩu của Indonesia giảm xuống chỉ còn 20 triệu tấn vào năm 2030, giảm 1/3 so với mức 29,5 triệu tấn vào năm 2024.

Nhu cầu tăng sản lượng dầu diesel sinh học của Indonesia, cùng với sản lượng dầu cọ suy giảm ở láng giềng Malaysia do lũ lụt đã đẩy giá dầu cọ lên cao hơn giá dầu đậu nành. Điều đó khiến các nước nhập khẩu cắt giảm lượng mua.

Tại Ấn Độ, nước mua dầu thực vật lớn nhất, giá dầu cọ thô đã tăng cao hơn giá dầu đậu nành thô trong sáu tháng qua, đôi khi tăng vượt quá 100 đô la mỗi tấn. Cho đến cuối năm 2022, giá dầu cọ vẫn được giao dịch ở thấp hơn 400 đô la mỗi tấn so với giá dầu đậu nành.

Tuần trước, các nhà nhập khẩu Ấn Độ phải trả đến 1.185 đô la cho mỗi tấn dầu cọ thô, cao hơn gấp đôi với mức dưới 500 đô la vào năm 2019.

Giá dầu thực vật cao hơn có thể làm phức tạp thêm nỗ lực kiểm soát lạm phát của các chính phủ, dù là ở các thị trường phụ thuộc vào dầu cọ hay những thị trường phụ thuộc vào dầu đậu nành, dầu hướng dương và dầu hạt cải.

Sản lượng dầu cọ toàn cầu tăng gần gấp đôi sau mỗi thập niên trong giai đoạn từ năm 1980 đến năm 2020. Điều này làm dấy lên làn sóng chỉ trích về nạn phá rừng để mở rộng đồn điền trồng cọ ở Indonesia và Malaysia, hai nhà sản xuất lớn nhất thế giới.

Trong thời gian đó, mức tăng trưởng sản lượng dầu cọ trung bình hàng năm cao hơn 7% so với mức tăng trưởng nhu cầu.

Tăng trưởng sản xuất dầu cọ toàn cầu đang chậm lại khi Indonesia và Malaysia dừng mở rộng các đồn điền trồng cọ. Sản lượng dầu cọ của Malaysia bắt đầu trì trệ từ hơn 10 năm trước do thiếu diện tích trồng mới và tốc độ tái canh chậm. Trong khi đó, lo ngại về nạn phá rừng làm chậm tốc độ tăng trưởng sản lượng ở Indonesia.

Thậm chí, ở Indonesia, hoạt động tái canh của các hộ nông dân nhỏ, những người tạo ra 40% nguồn cung dầu cọ, vẫn còn chậm chạp. Kết quả là tốc độ tăng trưởng sản xuất dầu cọ toàn cầu chậm lại về mức 1% mỗi năm trong 4 năm qua.

Thomas Mielke, CEO của Oil World (Đức), nhà cung cấp dữ liệu về thị trường dầu ăn toàn cầu cho biết, trong thập niên hiện tại, tăng trưởng sản lượng dầu cọ có thể chỉ đạt trung bình 1,3 triệu tấn/năm, thấp hơn một nửa so với mức trung bình 2,9 triệu tấn trong thập niên trước đó.

Mielke lưu ý thêm, tăng trưởng sản xuất dầu cọ có thể suy yếu hơn nữa do tác động của tình trạng thiếu lao động, các đồn điền già cỗi và sự lây lan của các loại nấm gây thối rễ cây cọ, làm ảnh hưởng đến năng suất.

Quả cọ được thu hoạch ở một đồn điền tại Indonesia. Ảnh: Shutterstock

Tốc độ tái canh chậm khiến năng suất cây cọ dầu giảm

Cây cọ bắt đầu giảm năng suất sau 20 năm, do đó, cần được trồng thay thế sau 25 năm. Nhưng những cây trồng mới sẽ mất 3-4 năm mới ra quả, khiến nhiều nông dân không muốn tái canh.

Tháng trước, Bộ trưởng phụ trách đồn điền và hàng hóa Malaysia, Johari Abdul Ghani cho biết, trong năm 2024, Malaysia đã tái canh 114.000 hecta cọ dầu, tương đương 2% tổng diện tích cọ của cả nước, không đạt so với mục tiêu từ 4-5%.

Tại Indonesia, hoạt động tái canh chậm dẫn đến năng suất thấp hơn khi các đồn điền cọ già đi, theo Fadhil Hasan, người đứng đầu bộ phận quan hệ đối ngoại của GAPKI. Năng suất dầu cọ thô của nước này giảm 11,4% xuống còn 3,42 tấn/hecta trong một thập niên qua.

Sản lượng dầu cọ từ nhà sản xuất khác từ Colombia, Ecuador đến Bờ Biển Ngà và Nigeria đang tăng lên nhưng chưa đủ để nhu cầu ngày càng tăng, đặc biệt ở mảng nhiên liệu sinh học. Các chuyên gia trong ngành đang kêu gọi Indonesia tiếp tục cấp giấy phép mới cho các đồn điền cọ, vốn đã tạm dừng kể từ năm 2018.

“Nếu Indonesia tiếp tục lệnh tạm dừng trồng mới, tình trạng thiếu hụt nguồn cung sẽ xảy ra thường xuyên và giá dầu cọ sẽ tăng rất cao”, Dorab Mistry của Godrej International cảnh báo.

Ông nói thêm rằng, việc Indonesia hạn chế sản xuất và xuất khẩu dầu cọ khiến giá dầu ăn trở nên đắt đỏ hơn đối với 3-4 tỉ người tiêu dùng ở các nước đang phát triển.

Tiêu thụ dầu diesel sinh học của Indonesia tăng lên trong bối cảnh sản lượng dầu có tăng chậm dẫn đến xuất khẩu thấp hơn

Nhu cầu dầu cọ đang suy yếu ở các thị trường trọng điểm do giá tăng và ngay cả khách hàng công nghiệp cũng đang tìm kiếm các lựa chọn thay thế, theo Alwani Mohamed Nordin, CEO của SD Guthrie International, một trong những nhà sản xuất và kinh doanh dầu thực vật lớn nhất thế giới.

Sanjeev Asthana, CEO của hãng thực phẩm Patanjali Foods (Ấn Độ) lo ngại, giá dầu cọ tăng có thể thúc đẩy giá các loại dầu thực vật khác.

“Khi người mua chuyển sang dầu đậu nành và dầu hướng dương, giá của loại dầu thực vật này cũng sẽ tăng vọt. Hơn nữa, sản lượng của các loại dầu này chỉ ở mức hạn chế nên không thể thay thế hoàn toàn dầu cọ được”, ông nói.

Theo Reuters

Chánh Tài

Nguồn Saigon Times : https://thesaigontimes.vn/dau-an-dat-do-hon-khi-nhu-cau-nhien-lieu-sinh-hoc-tang-cao/