80 năm hội nhập và khẳng định vị thế quốc tế
Thực hiện đường lối đối ngoại rộng mở “đa phương hóa, đa dạng hóa”, Quốc hội Việt Nam đã chủ động triển khai nhiều hoạt động đối ngoại, đặc biệt chú trọng quan hệ hữu nghị với các nước láng giềng Đông Nam Á.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn từng khẳng định: Trong suốt 80 năm hình thành và phát triển, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Quốc hội Việt Nam đã không ngừng lớn mạnh, ngày càng thực hiện tốt hơn chức năng là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, góp phần quan trọng vào việc thực thi hiệu quả đường lối chính sách đối ngoại của Việt Nam.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn; nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh và các đại biểu tham quan không gian trưng bày về đối ngoại Quốc hội tại Bảo tàng Quốc hội Việt Nam. Ảnh: Phạm Thắng
"Đối ngoại Quốc hội đã trở thành một kênh quan trọng, bổ sung cho đối ngoại Đảng và ngoại giao Nhà nước, tạo nên sức mạnh tổng hợp cho nền ngoại giao Việt Nam hiện đại và nâng cao vị thế quốc tế của Việt Nam”, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh.
Lịch sử hoạt động đối ngoại của Quốc hội gắn liền với công cuộc bảo vệ và xây dựng chính quyền cách mạng của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Giai đoạn 1945 - 1975, các hoạt động đối ngoại của Quốc hội mang đậm dấu ấn cách mạng, đặt nền tảng chính trị - pháp lý và quan hệ quốc tế cho giai đoạn phát triển chuyên nghiệp và toàn diện sau này.
Giai đoạn 1975 - 1986, trong bối cảnh đất nước thống nhất nhưng bị cấm vận, Quốc hội Khóa VI quyết định chủ trương gia nhập Liên minh Nghị viện Thế giới (IPU), chính thức trở thành thành viên vào tháng 4/1979. Việc gia nhập IPU đánh dấu bước quan trọng trong hội nhập quốc tế của Quốc hội Việt Nam gắn liền với sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước và xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Một số hiện vật gắn với hoạt động đối ngoại của Quốc hội được giới thiệu tại không gian trưng bày
Sau khi đất nước bước vào công cuộc Đổi mới, hoạt động đối ngoại của Quốc hội tiếp tục được đẩy mạnh, củng cố và mở rộng, góp phần phát huy vai trò, vị thế của Quốc hội Việt Nam trên trường quốc tế.
Đến nay, Quốc hội Việt Nam đã thiết lập quan hệ nghị viện với hơn 140 quốc gia, tham gia làm thành viên của hầu hết tổ chức nghị viện thế giới và khu vực. Thời gian qua, Quốc hội Việt Nam chủ trì các hội nghị đa phương quan trọng, mang tầm cỡ quốc tế và khu vực như Đại hội đồng IPU 132 (năm 2015), Hội nghị Diễn đàn Nghị viện châu Á - Thái Bình Dương lần thứ 26 (APPF 26, năm 2018) và Đại hội đồng AIPA 41 (năm 2020), Hội nghị nghị sĩ trẻ toàn cầu lần thứ 9 của IPU (năm 2023), Hội nghị Ban Chấp hành APF và Diễn đàn Nghị viện hợp tác Pháp ngữ về nông nghiệp bền vững, an ninh lương thực và ứng phó với biến đổi khí hậu (1/2025)…
Những hiện vật lịch sử của ngoại giao nghị viện
Không gian trưng bày tại Bảo tàng Quốc hội giới thiệu nhiều hình ảnh và hiện vật gắn với đối ngoại Quốc hội. Đáng chú ý là hiện vật hộp chuyển kênh 8M - thiết bị phiên dịch đa ngôn ngữ phục vụ hoạt động đối ngoại tại Hội trường Ba Đình trong nhiệm kỳ Quốc hội Khóa VII. Đây là giai đoạn Việt Nam từng bước mở rộng quan hệ quốc tế, tìm kiếm đối tác và khẳng định vị thế trên trường quốc tế sau khi đất nước thống nhất và trong bối cảnh còn nhiều khó khăn do bao vây, cấm vận.
Không gian trưng bày làm nổi bật dấu ấn ngoại giao nghị viện
Thiết bị kỹ thuật mang giá trị lịch sử này cũng phản ánh sự chuyên nghiệp và chủ động của Quốc hội Việt Nam trong công tác đối ngoại nghị viện. Trong bối cảnh quốc tế phức tạp thời kỳ đó, thiết bị góp phần nâng cao chất lượng hội nhập, tạo điều kiện để Quốc hội tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ của bạn bè quốc tế, từng bước khẳng định vai trò và vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.
Cùng với đó là các hiện vật gắn với Đại hội đồng Liên minh Nghị viện Thế giới lần thứ 132 (IPU-132) do Việt Nam chủ trì. Như chiếc cồng khai mạc Đại hội đồng Liên minh Nghị viện Thế giới lần thứ 132 (IPU-132) do Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng trịnh trọng đánh vang ngày 28/3/2015, mở đầu cho sự kiện ngoại giao nghị viện lớn nhất từng tổ chức tại Việt Nam.
IPU-132 đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong lịch sử ngoại giao nghị viện Việt Nam, thể hiện vai trò chủ động, tích cực và trách nhiệm của Quốc hội Việt Nam trong cộng đồng nghị viện thế giới. Ngoài chiếc cồng, còn có búa gỗ điều khiển phiên họp; bài phát biểu khai mạc và bảng tên của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng; cờ IPU…
Các hiện vật ghi dấu ấn của Đại hội đồng Liên minh Nghị viện Thế giới lần thứ 132 (IPU-132)
Đối ngoại Quốc hội vừa mang tính nhà nước, vừa mang tính nhân dân sâu sắc, đóng vai trò liên thông giữa ba trụ cột đối ngoại: Đảng, Nhà nước và nhân dân. Nhờ đó, thời gian qua, Việt Nam đã tranh thủ được sự đồng tình, ủng hộ của bạn bè quốc tế, phá thế cô lập, thúc đẩy hợp tác trên nhiều lĩnh vực.
Có thể khẳng định, ngoại giao nghị viện đã góp phần lan tỏa thông điệp về một Việt Nam năng động, thân thiện, có trách nhiệm, chủ động và tích cực hội nhập; qua đó nâng cao uy tín và vị thế của đất nước trên trường quốc tế.
Thảo Nguyên