Dấu ấn từ một quyết sách chưa có tiền lệ

2 giờ trướcBài gốc

Đáng chú ý, chủ trương huy động nguồn lực của TP Hà Nội được Quốc hội khóa 14 nhìn nhận tích cực. Ngày 19/6/2020, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 115/2020/QH14 (Nghị quyết 115) về thí điểm một số cơ chế, chính sách tài chính - ngân sách đặc thù đối với TP Hà Nội. Nghị quyết “chưa có tiền lệ” đã tạo hành lang pháp lý quan trọng để TP Hà Nội tiếp tục lan tỏa phong trào “tiếp sức ngoại thành xây dựng nông thôn mới” những năm tiếp theo.

Việc Quốc hội thông qua Nghị quyết 115 khẳng định: Hà Nội đã đi đúng hướng trong lãnh đạo, chỉ đạo; thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới một cách sáng tạo, bài bản và hiệu quả thông qua phương thức “đỡ đầu” về nguồn lực. Từ đó, khơi dậy mạnh mẽ tinh thần chủ động, sáng tạo, đoàn kết, tự lực, tự cường của cộng đồng trong việc chung tay xây dựng nông thôn mới, không để địa phương nào bị bỏ lại phía sau.

Bài 1: Tháo gỡ nút thắt, khơi thông nguồn lực

Sau khi mở rộng địa giới hành chính Thủ đô theo Nghị quyết số 15/NQ-TW của Quốc hội khóa 12, Hà Nội có số đơn vị hành chính cấp xã lớn thứ hai của cả nước. Công cuộc xây dựng nông thôn mới thời điểm đó đứng trước nhiều khó khăn, thách thức, nhất là trong bối cảnh TP phải tự chủ về nguồn lực.

Khó khăn những ngày đầu hợp nhất

Con đường được bê tông hóa khang trang, rộng đẹp dẫn chúng tôi về với xã Ba Vì. Đây là địa phương nằm cách xa trung tâm Hà Nội đến gần 100 cây số. Thời điểm 15 năm về trước, nơi đây vẫn rất ít người lui tới, không chỉ vì khoảng cách xa xôi, mà còn bởi đường về nơi đây gập ghềnh khó đi.

Cơ sở hạ tầng xã Yên Xuân (thành phố Hà Nội) được hỗ trợ đầu tư ngày một đồng bộ.

Chị Đinh Thị Hiền ở thôn Gò Đá Chẹ (xã Ba Vì) cho biết, đường về thôn có nhiều ngầm tràn. Vào mùa nước lớn, không thể qua lại do dòng chảy siết. Giao thông trước kia chủ yếu là đường đất, trơn trượt vào mùa mưa nên rất nguy hiểm. Sau nhiều năm về với Hà Nội, được TP quan tâm đầu tư nâng cấp nên việc đi lại của người dân đã vơi phần vất vả.

Nằm ven hồ Đồng Sương, giáp ranh tỉnh Hòa Bình (nay là tỉnh Phú Thọ), xã Trần Phú là địa phương nằm xa trung tâm Hà Nội nhất về phía Tây Bắc. Chỉ tay về phía bốn bề núi đá, ông Nguyễn Viết Đăng - nguyên Trưởng thôn Đồng Ké cho biết, nhiều năm về trước, hệ thống thủy lợi chưa được đầu tư nên vào mùa khô, hàng trăm héc-ta đất canh tác nông nghiệp thường xuyên thiếu nước tưới.

Ngược lại, khi vào mùa mưa, lũ rừng ngang từ Hòa Bình lại đổ về nhấn chìm hàng trăm bờ thửa. Nhiều vụ mùa bà con rơi vào cảnh tay trắng. Đó cũng là giai đoạn rất nhiều hộ dân trong thôn Đồng Ké phải âm thầm rời xứ để tìm kế sinh nhai. Người không có điều kiện đành ở lại “bới đất lật cỏ”, hoặc đi làm thuê ở mỏ đá, chấp nhận bữa đói, bữa no.

Chủ trương tiếp sức ngoại thành xây dựng nông thôn mới của Thành ủy Hà Nội đã giúp Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới trên địa bàn TP đạt được những bước tiến nhanh hơn cả về lượng và chất. Diện mạo nông thôn ngày càng đổi sắc, góp phần rút ngắn khoảng cách giữa thành thị với nông thôn…

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Xuân Đại

So với xã Trần Phú, điều kiện sản xuất của người dân xã Yên Xuân cũng khó khăn không kém. Mảnh đất này từng là một phần của huyện miền núi Lương Sơn (tỉnh Hòa Bình trước đây). Ngày mới hợp nhất về với Thủ đô, phần lớn đồng bào nơi đây vẫn loay hoay với “trồng cây gì, nuôi con gì”.

Ông Nguyễn Văn Lịch - nguyên Phó Chủ tịch UBND xã Yên Trung trước đây (nay là một phần của xã Yên Xuân) cho biết, địa phương tập trung đông đồng bào dân tộc Mường sinh sống nên kỹ thuật canh tác nông nghiệp của bà con hạn chế. Đời sống của đồng bào các dân tộc chậm được cải thiện trong thời gian dài.

Cho đến nhiều năm về sau này, câu chuyện giảm nghèo ở xã Mỹ Đức vẫn được xem là một kỳ tích. Gần 15 năm trước, khi mới sáp nhập về với Thủ đô, một số thôn thuộc xã An Phú trước đây (nay thuộc xã Mỹ Đức) vẫn nằm trong diện đặc biệt khó khăn. Cá biệt tỷ lệ hộ nghèo có thôn lên tới hơn 20%, tức cứ 5 hộ dân lại có 1 hộ nghèo.

Ông Bùi Văn Chuyện - nguyên Chủ tịch UBND xã An Phú trước đây cho biết, nằm xa trung tâm, cơ sở hạ tầng thiếu thốn đủ bề, tỷ lệ hộ nghèo cao, sản xuất nông nghiệp manh mún, đã có lúc xây dựng nông thôn mới là một mục tiêu xa vời. Trong bối cảnh đó, sự quan tâm của TP Hà Nội và các quận nội thành đã thực sự tạo chuyển biến tích cực trong xây dựng nông thôn mới của địa phương.

Gỡ nút thắt nguồn lực đầu tư

Sau khi mở rộng địa giới hành chính Thủ đô vào năm 2008, Hà Nội có 401 xã và 18 huyện, thị xã với hơn 60% trong tổng dân số gần 6,7 triệu người dân vẫn trông vào sản xuất nông nghiệp. Thu nhập bình quân của người dân chỉ khoảng 12 triệu đồng/người/năm. Tỷ lệ hộ nghèo toàn TP còn trên 8,4%. Một số thôn thuộc các xã: Trần Phú, Mỹ Đức, Ba Vì… vẫn thuộc địa bàn đặc biệt khó khăn.

Số đơn vị hành chính thực hiện nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới lớn nhất của cả nước, chênh lệch mức sống nông thôn - thành thị, cùng những khó khăn về hạ tầng kinh tế - xã hội bủa vây khiến việc thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới của Hà Nội gặp rất nhiều rào cản.

Nguyên Phó Chánh Văn phòng thường trực Văn phòng Điều phối chương trình xây dựng nông thôn mới Hà Nội Nguyễn Văn Chí cho biết, cùng với khó khăn về xuất phát điểm, TP cũng có hạn chế nhất định về nguồn lực đầu tư. Ngay từ khi triển khai Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới, Hà Nội đã phải tự chủ về nguồn lực.

Điều này đồng nghĩa trong gần 15 năm qua, T.Ư không hỗ trợ Hà Nội kinh phí để thực hiện nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới. Đây là đặc điểm rất khác, một khó khăn của Hà Nội so với các địa phương khác của cả nước trong quá trình xây dựng nông thôn mới.

Trước bối cảnh đầy rẫy khó khăn sau ngày hợp nhất, TP đã có nhiều giải pháp sáng tạo trong huy động nguồn lực để thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới, mà điển hình là chủ trương “tiếp sức ngoại thành xây dựng nông thôn mới” tại Thông báo số 443/TB-TU ngày 30/10/2016 của Thành ủy Hà Nội.

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội khóa XVI Ngô Thị Thanh Hằng cho biết, ngay khi Thông báo số 443/TB-TU được ban hành, các quận nội thành có điều kiện tốt hơn về ngân sách đã tích cực hỗ trợ nguồn lực để các huyện ngoại thành khó khăn triển khai hàng trăm dự án đầu tư phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội.

Trợ lực thiết thực, kịp thời từ các quận nội thành đã góp phần thay đổi diện mạo khu vực nông thôn, giúp các huyện, xã vượt qua nhiều thiếu khó, đưa nhiều địa phương đạt được những bước tiến quan trọng; đồng thời, tiếp tục khẳng định vị thế “lá cờ đầu” của Hà Nội trong công cuộc xây dựng nông thôn mới của cả nước.

(Còn nữa)

Trọng Tùng

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/dau-an-tu-mot-quyet-sach-chua-co-tien-le.844926.html