Dầu dành cho chăn nuôi 'tuồn' vào nhà hàng, bếp ăn:Hiểm họa khôn lường

6 giờ trướcBài gốc

Dầu ăn dùng cho chăn nuôi "hô biến" thành thực phẩm cho người. Ảnh: VTV

Dầu ăn “bẩn” âm thầm đầu độc con người

Tối 24-6, Đài Truyền hình Việt Nam đưa thông tin gây chấn động liên quan đến việc nhãn hiệu dầu ăn OFood của Công ty TNHH Sản xuất và Xuất nhập khẩu Nhật Minh Food bị phát hiện là loại dầu dùng để sản xuất thức ăn chăn nuôi, không đạt tiêu chuẩn an toàn thực phẩm. Sản phẩm này đã được bán ra thị trường với số lượng lên đến hàng chục nghìn tấn dưới danh nghĩa dầu ăn cho người.

Để qua mặt cơ quan chức năng, nhóm đối tượng đã dựng hàng loạt công ty bình phong, tạo hồ sơ giả, thậm chí sử dụng đường ống ngầm để tráo bồn chứa dầu công nghiệp sang bồn chứa dầu ăn cho người. Nơi tiêu thụ rộng rãi loại dầu này là các bếp ăn công nghiệp, nhà hàng, làng nghề, cơ sở sản xuất bánh kẹo, bim bim, đồ ăn vặt - những nơi mà giá thành nguyên liệu luôn được ưu tiên hơn chất lượng.

Theo Công an tỉnh Hưng Yên, ba bị can đã bị khởi tố, cùng với đó là hơn 1.000 tấn dầu nhập lậu bị thu giữ. Doanh thu trong ba năm của các công ty liên quan lên tới hơn 8.200 tỷ đồng, có đơn vị đã hoạt động 10-14 năm với doanh thu hằng năm hơn 4.500 tỷ đồng. Đây là một con số gây sốc cho thấy hệ thống gian lận đã ăn sâu, lan rộng và vô cùng tinh vi.

Ngay sau khi vụ việc được phanh phui, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đã phát đi cảnh báo, đồng thời nhấn mạnh, đây là hành vi vi phạm nghiêm trọng quy định pháp luật về an toàn thực phẩm, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng. Theo cơ quan này, tuân thủ đúng mục đích sử dụng của nguyên liệu thực phẩm không chỉ là yêu cầu kỹ thuật, mà còn là trách nhiệm pháp lý bắt buộc.

Theo quy định tại Điều 39 Nghị định số 15/2018/NĐ-CP của Chính phủ, mặt hàng dầu thực vật thuộc nhóm sản phẩm do Bộ Công Thương chịu trách nhiệm quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm, bao gồm toàn bộ chuỗi sản xuất, chế biến, kinh doanh và lưu thông trên thị trường. Việc sử dụng dầu ăn nhập khẩu với mục đích thức ăn chăn nuôi để chế biến thực phẩm cho người là hành vi trái phép, cần xử lý nghiêm.

Liên quan đến sự việc nêu trên, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên cán bộ Viện Công nghệ Sinh học - Công nghệ thực phẩm (Đại học Bách khoa Hà Nội) cho rằng, dầu dùng cho chăn nuôi và dầu ăn dành cho người khác biệt hoàn toàn về chất lượng và quy trình chế biến.

“Dầu ăn cho chăn nuôi thường không qua tinh chế, chứa nhiều tạp chất, độc tố, hóa chất không được phép sử dụng trong thực phẩm dành cho người. Việc sử dụng loại dầu này để chế biến thực phẩm cho người tiêu dùng là điều không thể chấp nhận được”, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh bức xúc.

Nhiều nghiên cứu quốc tế cũng từng đưa ra cảnh báo về những hiểm họa tiềm ẩn từ việc dùng dầu ăn không đạt chuẩn. Báo cáo của Ủy ban An toàn thực phẩm châu Âu (EFSA) năm 2016 cho thấy, loại dầu này thường chứa hàm lượng cao các chất độc như kim loại nặng (chì, cadmium), acid béo tự do, các chất ôxy hóa lipid và đặc biệt là hydrocarbon thơm đa vòng (PAHs) - những hợp chất có khả năng gây đột biến gen, rối loạn chuyển hóa, tổn thương gan, thận và thậm chí gây ung thư nếu tích tụ lâu dài trong cơ thể.

Theo Hiệp hội An toàn thực phẩm Mỹ (IAFP), việc chiên rán bằng dầu chăn nuôi có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, viêm gan nhiễm độc, rối loạn nội tiết, những hậu quả khó nhận biết ngay lập tức nhưng gây tổn thương tích lũy âm thầm cho sức khỏe.

Dù nhiều cơ sở sản xuất viện dẫn lý do loại dầu này “vẫn chiên rán được”, nhưng theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, vấn đề không nằm ở cảm quan như mùi vị hay màu sắc mà ở hậu quả tích tụ các chất độc trong cơ thể theo thời gian. “Người ăn có thể không cảm nhận được điều gì ngay, nhưng thực chất đang bị đầu độc âm thầm từng ngày”, chuyên gia này cảnh báo.

Tăng cường kiểm tra, siết chặt quản lý

Sự việc trên một lần nữa khiến dư luận rúng động, đặt ra những nghi ngại về việc dầu ăn “bẩn” có thể len lỏi vào bếp ăn tập thể tại trường học, khu công nghiệp, bệnh viện hoặc các quán ăn bình dân - những nơi mà giá thành luôn được đặt lên hàng đầu. Việc sử dụng dầu không rõ nguồn gốc, không đạt chuẩn tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt với các đối tượng dễ bị tổn thương như trẻ em, người già và người bệnh.

“Người tiêu dùng rất khó phân biệt dầu ăn kém chất lượng bằng cảm quan. Do đó, nếu phát hiện bếp ăn dùng dầu không đạt chuẩn, người đứng đầu như hiệu trưởng, giám đốc nhà bếp cần chịu trách nhiệm trước pháp luật”, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh nhấn mạnh.

Cục An toàn thực phẩm cũng cảnh báo, các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, đặc biệt là bếp ăn tập thể, đơn vị cung cấp suất ăn sẵn không được sử dụng nguyên liệu không đúng mục đích công bố dù có hóa đơn, chứng từ hợp lệ. Việc kiểm tra chất lượng cần dựa trên hồ sơ công bố và hồ sơ nguyên liệu gốc, không chỉ dựa vào bao bì, nhãn mác bên ngoài. Khi nghi ngờ về chất lượng hoặc mục đích sử dụng nguyên liệu, người dân và cơ sở sản xuất cần báo ngay cho cơ quan chức năng để được xử lý kịp thời.

Việc sử dụng dầu ăn "bẩn" chiên rán thực phẩm tiềm ẩn nguy hại đối với sức khỏe con người. Ảnh: Nguyên Hoa

Không chỉ với dầu ăn bẩn mà ngay cả việc tái chế dầu ăn không đúng cách cũng tiềm ẩn nguy cơ gây hại đối với sức khỏe người sử dụng.

Tiến sĩ, bác sĩ Trương Hồng Sơn, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam lưu ý, ngay cả việc tái sử dụng dầu ăn nhiều lần trong gia đình đã không an toàn, nguy cơ tăng lên nhiều lần khi sử dụng dầu ăn “bẩn” có chứa các phân tử độc hại. Những phân tử này có thể gây biến đổi gen, tăng nguy cơ mắc ung thư, béo phì, tim mạch…

Chuyên gia này cũng nhấn mạnh rằng, không phải loại dầu ăn nào cũng giống nhau. Thành phần nguyên liệu, quy trình tinh chế và tiêu chuẩn kiểm định chính là yếu tố quyết định chất lượng và độ an toàn của dầu ăn. Người tiêu dùng nên lựa chọn các loại dầu ăn từ thương hiệu uy tín, có nguồn gốc rõ ràng và được chứng nhận bởi cơ quan chức năng.

Sau khi vụ việc “hô biến” dầu dùng cho chăn nuôi thành dầu ăn cho người được phanh phui, nhiều người dân đã bày tỏ sự lo ngại, thậm chí thay đổi thói quen tiêu dùng thực phẩm.

Chị Nguyễn Thị Bích (quận Long Biên) chia sẻ: “Trước đây tôi thường mua đậu phụ rán sẵn để tiết kiệm thời gian bếp núc. Nhưng sau khi nghe tin về dầu ăn chăn nuôi bị dùng để rán thực phẩm, tôi đã quyết định tự làm đồ ăn ở nhà thay vì mua bên ngoài”.

Giống chị Bích, chị Lưu Thu Hằng (quận Ba Đình) bày tỏ lo lắng: “Con tôi thích ăn bánh rán, cháo có quẩy nhưng giờ tôi không dám mua nữa. Giá rẻ khiến tôi càng nghi ngờ chất lượng dầu dùng để rán thực phẩm”…

Vụ việc sử dụng dầu ăn không đạt chuẩn để chế biến thực phẩm cho người không chỉ là hành vi coi thường sức khỏe cộng đồng mà còn là lỗ hổng nghiêm trọng trong chuỗi kiểm soát an toàn thực phẩm.

Các chuyên gia nhấn mạnh, cần có sự thanh tra, giám sát chặt chẽ hơn nữa từ các cơ quan quản lý nhà nước, xử lý nghiêm các đối tượng vi phạm và công khai minh bạch kết quả để người dân yên tâm. Ngoài ra, việc siết chặt quản lý nhập khẩu, lưu thông dầu ăn trên thị trường là điều cấp thiết, tránh để những sản phẩm không đạt tiêu chuẩn xâm nhập thị trường, vào mâm cơm mọi nhà.

Thu Trang

Nguồn Hà Nội Mới : https://hanoimoi.vn/dau-danh-cho-chan-nuoi-tuon-vao-nha-hang-bep-an-hiem-hoa-khon-luong-706740.html