Dấu hỏi lớn trong thương vụ sáp nhập lịch sử Honda - Nissan

12 giờ trướcBài gốc

Bước tiến chiến lược

Với những thách thức ngày càng tăng đối với ngành công nghiệp ô tô toàn cầu, đặc biệt là với sự mở rộng nhanh chóng của các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc trong phân khúc xe điện (EV) toàn cầu, việc sáp nhập có thể được coi là một bước tiến trong quan hệ đối tác chiến lược về xe điện chạy bằng pin (BEV) của cả hai nhà sản xuất được công bố cách đây chưa đầy một năm.

Các nhà sản xuất xe toàn cầu đã rất bất ngờ trước sự phát triển nhanh chóng của ngành công nghiệp xe điện Trung Quốc, xét về cả khối lượng sản xuất xe, quy mô kinh tế và tiến bộ công nghệ trong chuỗi cung ứng pin, cũng như tiến bộ của họ trong các công nghệ tiên tiến khác như lái xe tự động và công nghệ kết nối.

Nissan và Honda đã hợp tác trong nhiều dự án trong những năm qua, chủ yếu là để chia sẻ chi phí phát triển và tăng quy mô kinh tế trong các phân khúc xe có khối lượng thấp, bao gồm xe mini và xe thương mại. Gần đây, họ đã mở rộng sự hợp tác của mình để bao gồm cả việc phát triển các công nghệ lái xe hybrid và tự động.

Tuy nhiên, hai hãng sản xuất ô tô Nhật Bản vẫn còn kém xa nhiều đối thủ toàn cầu của họ trong việc tung ra BEV trên toàn cầu, mặc dù Nissan là công ty tiên phong trong phân khúc BEV toàn cầu - khi hãng này đưa ra sản xuất hàng loạt xe nhỏ chạy bằng pin Leaf vào năm 2009.

"Liên minh" hiện tại của Nissan với Renault đã dần tan vỡ, kể từ khi cựu CEO của Nissan là Carlos Ghosn bị lật đổ sau khi bị buộc tội gian lận tài chính tại Nhật Bản vào năm 2018. Sau hơn hai thập kỷ hợp tác, hai công ty chỉ đạt được tiến triển nhỏ trong việc chia sẻ chi phí và phát triển sự hợp tác mà Nissan hiện coi là mất thời gian quý báu khi cạnh tranh toàn cầu tiếp tục gia tăng, đặc biệt là các nhà sản xuất châu Á khác.

Renault đã bán cổ phần của mình tại Nissan trong năm ngoái, xuống còn 35,7% vào cuối tháng 9 năm 2024 từ 43,4% một năm trước đó, với hầu hết cổ phiếu do một quỹ tín thác của Pháp nắm giữ.

Nhà sản xuất ô tô của Pháp đã chỉ ra rằng họ có kế hoạch tiếp tục bán bớt cổ phần của mình tại Nissan, vì họ cũng đang tìm cách vạch ra một tương lai mới với các quan hệ đối tác chiến lược mới, bao gồm cả với Geely Auto của Trung Quốc.

Honda và Nissan đã xác nhận rằng họ muốn đưa Mitsubishi Motors vào vụ sáp nhập của mình, tạo ra một thực thể sẽ giám sát việc bán và sản xuất gần tám triệu xe mỗi năm dựa trên dữ liệu năm 2024 - điều này sẽ khiến họ trở thành nhà sản xuất ô tô lớn thứ ba thế giới trên toàn cầu sau Toyota Motor Corporation và Volkswagen Group. Mitsubishi, một đối tác cấp dưới trong "liên minh" của Nissan với Renault, dự kiến sẽ đảm nhận vai trò tương tự trong vụ sáp nhập Nissan-Honda.

Với tình hình tài chính của Nissan đang xấu đi nhanh chóng, cả Nissan và Honda đều đã đồng ý không lãng phí thời gian để thực hiện kế hoạch sáp nhập của họ. Hai công ty có kế hoạch đạt được thỏa thuận chắc chắn về kế hoạch sáp nhập của họ vào tháng 6 năm 2025, bao gồm thỏa thuận về việc chuyển nhượng cổ phiếu cho công ty mẹ và cổ phần tương ứng của họ. Các cuộc họp cổ đông bất thường dự kiến sẽ diễn ra vào tháng 4 năm 2026 khi hai nhà sản xuất ô tô tìm cách nhận được sự chấp thuận chính thức cho kế hoạch sáp nhập của họ từ các cổ đông tương ứng, trước khi hủy niêm yết cổ phiếu của họ khỏi Sở giao dịch chứng khoán Tokyo vào tháng 8 năm 2026. Việc chuyển nhượng cổ phiếu thực tế vào công ty mẹ cũng được lên kế hoạch vào tháng 8 năm 2026.

Hiệu ứng cộng hưởng từ việc sáp nhập hoàn toàn

Hai công ty đã nêu ra những hiệu ứng cộng hưởng tiềm năng mà họ muốn đạt được từ việc sáp nhập doanh nghiệp của mình, một quá trình sẽ được giám sát bởi một "ủy ban chuẩn bị sáp nhập" được thành lập để đảm bảo "sự sáp nhập suôn sẻ" và tiến hành các cuộc thảo luận tập trung. Mục tiêu được nêu ra là Nissan và Honda “trở thành một công ty di động đẳng cấp thế giới với doanh thu bán hàng vượt quá 30 nghìn tỷ Yên (190 tỷ USD) và lợi nhuận hoạt động hơn 3 nghìn tỷ Yên (19 tỷ USD).

Công ty hợp nhất sẽ hướng đến mục tiêu chuẩn hóa nền tảng xe trên cả hai thương hiệu trong nhiều phân khúc sản phẩm khác nhau, nhằm tạo ra các sản phẩm mạnh hơn, chia sẻ chi phí phát triển, tăng quy mô kinh tế và cải thiện hiệu quả đầu tư thông qua các quy trình sản xuất được chuẩn hóa. Hai công ty đã bắt đầu R&D chung các nền tảng cho xe được xác định bằng phần mềm (SDV) thế hệ tiếp theo và hoạt động này sẽ được đẩy mạnh sau khi sáp nhập, cùng với các lĩnh vực phát triển công nghệ khác bao gồm hệ thống truyền động BEV và xe tự hành.

Nissan và Honda cũng có kế hoạch tối ưu hóa hoạt động sản xuất toàn cầu của họ bằng cách chia sẻ dây chuyền sản xuất để cải thiện hiệu quả sản xuất. Điều này dự kiến sẽ cải thiện việc sử dụng công suất và giảm chi phí cố định. Các hoạt động mua hàng cũng sẽ được kết hợp để tối đa hóa lợi ích của việc chia sẻ nền tảng và linh kiện, dẫn đến tăng quy mô kinh tế. Các chức năng khác cũng sẽ được kết hợp, bao gồm hệ thống vận hành và hoạt động văn phòng, điều này cũng sẽ giúp giảm chi phí.

Các câu hỏi chính vẫn còn đó

Có lẽ câu hỏi lớn nhất vẫn còn tồn tại là ai sẽ kiểm soát công ty sau khi sáp nhập? Các nhà phân tích rõ ràng kỳ vọng Honda sẽ trở thành cổ đông lớn nhất, xét đến sức mạnh tương đối và vốn hóa thị trường của công ty so với Nissan. Điều này có thể khiến vai trò cấp dưới của Mitsubishi trong liên doanh được đề xuất trở nên quan trọng. Sau khi các điều khoản cuối cùng của liên doanh được thống nhất, Honda dự kiến sẽ tách các doanh nghiệp phi ô tô đáng kể của mình thành một công ty riêng.

Cả Nissan và Honda hiện đều có doanh số BEV toàn cầu hạn chế, phản ánh phạm vi sản phẩm hạn chế của họ so với các đối thủ cạnh tranh Trung Quốc và các mẫu xe sắp ra mắt từ các nhà sản xuất châu Âu và Hàn Quốc. Sẽ mất thời gian để tạo ra sự tương tác giữa hai công ty, với một loạt các BEV và SDV mới được phát triển chung dự kiến sẽ không được đưa vào sử dụng cho đến tận cuối thập kỷ này.

Với sự cạnh tranh toàn cầu gia tăng nhanh chóng, một số nhà phân tích đang đặt câu hỏi liệu Nissan và Honda có đủ thời gian để triển khai các kế hoạch phát triển sản phẩm mới chung của họ hay không.

Chi phí tái cấu trúc để tích hợp hoạt động sản xuất của hai công ty và chuyển đổi sản xuất sang BEV và các công nghệ không phát thải khác sẽ rất lớn. Riêng Trung Quốc sẽ là một thách thức lớn. Trên toàn cầu, có sự trùng lặp đáng kể về sản phẩm, công nghệ và cơ sở sản xuất giữa hai công ty, nghĩa là lượng tái cấu trúc cần thiết sẽ rất lớn. Trong mọi trường hợp, quá trình chuyển đổi sang xe không phát thải cần phải được thực hiện, vì vậy việc thực hiện như một thực thể kết hợp với quy mô kinh tế lớn hơn nhiều có thể sẽ hữu ích.

Carlos Ghosn, người đã lãnh đạo Nissan trong 19 năm cho đến khi bị sa thải vào năm 2018, trong một cuộc phỏng vấn gần đây đã mô tả về vụ sáp nhập được đề xuất. Ông cho biết: “Không còn nghi ngờ gì nữa, Honda sẽ là người nắm quyền kiểm soát. Thực tế là không có sự bổ sung nào ở đây, điều đó có nghĩa là nếu họ muốn phát triển sự hiệp lực thì sẽ phải thông qua việc cắt giảm chi phí, loại bỏ sự trùng lặp của các nhà máy và phát triển công nghệ, và chúng tôi biết chính xác ai sẽ phải trả giá. Đó sẽ là đối tác nhỏ hơn là Nissan”.

Nam Nguyễn

Nguồn VnEconomy : https://vneconomy.vn/dau-hoi-lon-trong-thuong-vu-sap-nhap-lich-su-honda-nissan.htm