Trong kỷ nguyên mà công nghệ, trí tuệ và dữ liệu định hình lại mọi quy luật phát triển, thế giới đang chuyển động với tốc độ chưa từng thấy. Những thay đổi trong cách chúng ta giao tiếp, làm việc, học tập và sáng tạo đang diễn ra dồn dập, buộc các đô thị phải tái cấu trúc để thích nghi. TP.HCM, thành phố năng động nhất, cũng đứng trước yêu cầu đó. Sau khi hợp nhất ba địa phương và bước vào giai đoạn kiến tạo tầm nhìn mới, TP.HCM đang hướng tới mục tiêu trở thành một siêu đô thị quốc tế: nơi đổi mới sáng tạo, công nghệ, tài chính và tri thức hội tụ.
Trong dòng chuyển động ấy, câu hỏi lớn nhất đặt ra không chỉ là nguồn lực tài chính hay công nghệ, cũng không phải hạ tầng vật chất đồ sộ. “Điều khiến tôi trăn trở nhất chính là nguồn nhân lực, đặc biệt là thế hệ trẻ,” ông Nguyễn Văn Được, Chủ tịch UBND TP.HCM, chia sẻ tại chương trình nói chuyện truyền cảm hứng “Thế hệ thông minh đương thời”, diễn ra trong khuôn khổ Diễn đàn kinh tế mùa Thu 2025.
Ông Nguyễn Văn Được, Chủ tịch UBND TP.HCM. Ảnh: BTC
Đừng chờ đợi, hãy hành động
TP.HCM hiện bước vào giai đoạn then chốt của quá trình tái cấu trúc phát triển. Nghị quyết 98 cho phép thành phố triển khai những mô hình đột phá, tạo cơ chế để hình thành trung tâm tài chính quốc tế, đồng thời thúc đẩy chiến lược hội tụ công nghệ – nơi các ngành như AI, robot, dữ liệu lớn hay công nghệ sinh học có thể tăng tốc và tạo giá trị thật. Trong bức tranh này, giáo dục được xác định là nền tảng chiến lược. Một hệ thống đại học mạnh, gắn kết chặt chẽ với doanh nghiệp và chính quyền, được kỳ vọng trở thành lực kéo để tri thức đi vào đời sống, biến khoa học và đổi mới sáng tạo thành nguồn lực trực tiếp của kinh tế đô thị.
Song song với đó, TP.HCM cũng đang thúc đẩy chuyển đổi số trên mọi phương diện, từ quản lý đô thị, giao thông cho đến y tế, dịch vụ công và hoạt động của doanh nghiệp. Thành phố cam kết theo đuổi tăng trưởng xanh, xây dựng các mô hình kinh tế tuần hoàn và phát triển loạt đô thị sáng tạo vệ tinh. Nhưng đối với lãnh đạo thành phố, mọi chiến lược sẽ vô nghĩa nếu thiếu đi lực lượng con người có khả năng kiến tạo tương lai. “Giới trẻ không chỉ là lực lượng lao động của tương lai, mà là động lực của hiện tại,” ông Được nhấn mạnh. “Họ khiến thế giới chú ý nhiều hơn đến trí tuệ và sức sáng tạo của Việt Nam.”
Từ góc độ chính quyền, cam kết dành cho thế hệ trẻ được thể hiện qua ba mũi đầu tư lớn. Trước hết là hạ tầng số. Thành phố đặt mục tiêu gia tăng độ phủ 5G, mở rộng mạng băng thông rộng và xây dựng hệ thống dữ liệu đô thị mở, để người trẻ có thể khai thác dữ liệu thật và phát triển các giải pháp thông minh phục vụ cộng đồng. Kế đến là đầu tư vào nguồn nhân lực chất lượng cao thông qua hợp tác với trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp toàn cầu nhằm đào tạo chuyên gia công nghệ, kỹ sư AI và nhà khoa học dữ liệu. Mũi đầu tư thứ ba nằm ở việc kiến thiết một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo hoàn chỉnh, từ không gian làm việc chung, trung tâm đổi mới sáng tạo, đến cơ chế thử nghiệm (sandbox) cho phép những ý tưởng mới có môi trường triển khai và kiểm chứng nhanh.
Theo Chủ tịch UBND TP.HCM, khát vọng siêu đô thị không thể hình thành nếu người trẻ không dấn thân. Ông kêu gọi thế hệ “thông minh đương thời” chủ động học hỏi, mở rộng trải nghiệm, sử dụng tri thức để giải quyết vấn đề của thành phố mình đang sống. “TP.HCM đặt kỳ vọng lớn vào các bạn – không chỉ như người kế tục, mà như những đồng đội,” ông nói.
Chính phủ cần giới trẻ 'viết nên kỳ tích mới'
Tại sự kiện, Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn cũng gửi gắm một thông điệp mạnh mẽ. Ông cho rằng lợi thế lớn nhất của Việt Nam chính là gần 100 triệu con người Việt Nam, trong đó thế hệ trẻ là tài sản quý giá nhất. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng “dân số vàng” không tự động trở thành “tư duy vàng” hay “năng lực vàng”. Người trẻ phải là những người chủ động kiến tạo năng lực cho chính mình. Chính phủ có thể mở đường bằng thể chế, hạ tầng và chính sách đổi mới, nhưng chỉ người trẻ mới có thể bước qua cánh cửa ấy và tạo ra những giá trị có thật cho nền kinh tế.,
Ông Sơn nhấn mạnh, trí tuệ mà Việt Nam kỳ vọng ở thế hệ trẻ không chỉ là trí tuệ công nghệ, mà còn là tư duy phản biện, trí tuệ cảm xúc và khả năng giải quyết vấn đề xã hội. “Đương thời nghĩa là ngay bây giờ, không phải tương lai,” ông nhấn mạnh. “Đất nước không thể chờ đợi.” Người trẻ phải hiểu, học, và hành động. Sáng tạo phải đi cùng kỷ luật. Khởi nghiệp phải xuất phát từ mục tiêu giải quyết vấn đề của đất nước, chứ không chỉ để kiếm tiền. Quan trọng hơn, mỗi cá nhân phải nhận thức được trách nhiệm của mình trong hành trình kiến tạo Việt Nam hùng cường.
Quốc Hải